به گزارش تیترشهر : موضوع آلودگی هوا و وارونگی دما درکشور ما با فرا رسیدن فصل سرما، موضوع تازه ای نیست. با افزایش روز به روز جمعیت در کلانشهری مانند تهران و همچنین افزایش ترافیک آلودگی هوا نیز در این شهر افزایش داشته و دارد.
در سال های اخیر تدابیری برای کاهش آلودگی هوا در کلان شهرها اندیشیده شده اما تاکنون این تدابیر مثمر ثمر نبوده است. هر چند اقدامات خوبی از جمله زوج وفرد کردن خودروها، ممنوعیت تردد خودروهای فرسوده، بهسازی خودروهای فرسوده و استاندارد سازی سوخت انجام شد اما این اقدامات نیز نتوانسته از آلودگی هوا بکاهد.
بر همین اساس مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با اقدامات انجام شده و تشکیل کارگروهی برای آلودگی هوای کلانشهرها در پاییز و زمستان آتی اظهار کرد: یکی از برنامه های ما نوسازی 150 هزار خودروهای تاکسی تا پایان سال 97 بود که در دوره‌ای ایران‌خودرو توانست 65هزار خودرو وارد ناوگان تاکسیرانی کند، اما در حال حاضر توان تجهیز ناوگان را ندارد. از همین رو با سایپا وارد مذاکره شدیم و قرار است به ما اعلام کنند که کدام یک از خودروهای سایپا می‌تواند به عنوان تاکسی به بازار عرضه شود.
تجریشی با بیان اینکه همه دستگاه‌ها باید برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها تلاش کنند، گفت: به صورت اتوپایلوت نوسازی ناوگان اتوبوسرانی را آغاز کرده بودیم که با مشکل بودجه مواجه شدیم، بنابراین باید مسیر نوسازی را به بازسازی تغییر دهیم و این روند کار را تغییر می‌دهد، چرا که وقتی به نوسازی ناوگان فکر می‌کردیم، موضوع بازسازی منتفی شده بود، اما وقتی با کمبود و عدم تامین اعتبار مواجه شدیم، تلاش می‌کنیم، اقداماتی را انجام دهیم که شرایط را در وضع موجود نگه دارد.
وارونگی دما نیز معضل جدیدی است که گریبان گیر کلان شهرها شده است که با فرارسیدن فصل سرما این وارونگی افزایش می یابد. وارونگی دما زمانی روی می دهد که لایه ای از هوای گرم بالای هوای سرد مجاورت کره زمین قرار می گیرد. در چنین شرایطی پایداری هوا ایجاد می شود و به جای آن که با افزایش ارتفاع کاهش دما داشته باشیم تا چند صد متر از سطح زمین با افزایش ارتفاع افزایش دما خواهیم داشت.
شب های زمستان به ویژه هنگامی که توده های هوای پایدار بر منطقه ای ساکن باشد شرایط ایجاد وارونگی های تابشی بیش از هر زمان دیگر مهیا خواهد بود. این نوع وارونگی با طلوع خورشید بتدریج از بین می رود.
لازم به ذکر است که در زمان وارونگی دما آلودگی نیز افزایش می یابد اگر در چنین شرایطی خودروها و کارخانه‌ها در منطقه‌ای تولید دود و آلودگی کنند، این آلود‌گی‌ها امکان خروج نداشته و در لایه‌ای از هوا محبوس می‌ماند و تا زمان وزش باد بر روی هم انباشته می‌شوند.
در شهرهای بزرگ حجم زیادی آلودگی در کمترین زمان از مرزهای هوا عبور کرده و شرایط خطرناک را ایجاد می‌کنند. در داخل د‌ره‌ها و نواحی کوهستانی وارونگی سریع‌تر و شد‌ید‌تر به تراکم آلودگی مینجامد.
در چنین زمان هایی سازمان هواشناسی اطلاعیه صادر می کند که مردم بر اساس آن از تردد در معابر خود داری کنند که سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با این موضوع این گونه می گوید: سازمان هواشناسی باید 96 ساعت قبل از وارونگی دما، این موضوع را اعلام کند، بنابراین ما 96 ساعت فرصت داریم و می‌توانیم از تردد کامیون‌ها جلوگیری کنیم تا شرایط بحرانی نشود.
احد وظیفه مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور در رابطه با پیش بینی وارونگی هوا تا 96 ساعت اظهار کرد: پیش بینی 96 ساعت وارونگی هوا توسط سازمان هواشناسی صورت می گیرد البته وارونگی تنها کافی نیست در واقع شرایط آلودگی هوا از 96 ساعت قبل به اطلاع عموم می رساند.
وی افزود: اطلاعات هواشناسی هر روز در بولتن پیش بینی آلودگی کلانشهر تهران برای 96 ساعت آینده درج می شود .
وظیفه گفت: براساس این بولتن اقداماتی از جمله زوج و فرد کردن خودروها، تعطیلی مدارس و یا جلوگیری از تردد خودروهای دود زا انجام می شود.
وی ادامه داد: براساس قانون هوای پاک سازمان هواشناسی باید پیش بینی وارونگی هوا را انجام دهد و ارگان و دستگاه ها نیز براساس همین پیش بینی باید اقدامات خود را انجام دهند.
مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور تصریح کرد: در برخی روزها حتی زوج و فرد کردن خودروها نیز پاسخگو نیست به عنوان مثال در کشور هند و چین به دلیل حجم زیاد ترافیک و وارونگی شدید دما زوج و فرد کردن جوابگو نیست .
طرح زوج و فرد در کلانشهرهای کشور با وجود اعمال قانون نتوانست از آلودگی هوا بکاهد، اما سازمان محیط زیست و دستگاه های دیگر برای کاهش این آلودگی اقداماتی انجام داده اند که این اقدامات در سال های اخیر صورت گرفته است اما برخی خودرو سازان زیر بار این قانون نمی روند و خودروهای خود را فاقد استاندارد می سازند.
تجریشی نیز در خصوص اعمال قانون در زمان های آلوده هوا تصریح کرد: براساس قانون اگر اتوبوسی بیشتر از 10 دقیقه درجا روشن بماند باید توسط پلیس راهنمایی و رانندگی جریمه شود. اتوبوس‌هایی که در جا روشن هستند، هر کدام سالانه 2 میلیون تومان به سوخت ضرر وارد می‌کنند. اگر این صرفه‌جویی‌ها انجام شود، می‌توان اتوبوس‌ها را به کاتالیست مجهز کرد. در حال حاضر نیز شهرداری در این خصوص اقداماتی را انجام داده است.
وی با اشاره به عدم تردد کامیون‌ها و اتوبوس‌های قدیمی در جاده‌های برون‌شهری گفت: در حال حاضر در تلاش هستیم تا ممنوعیت تردد اتوبوس‌ها و کامیون‌های قدیمی را در شهرها به صورت قانون مصوب کنیم. این موضوعات دارای پیچیدگی‌هایی است، اما تلاش داریم با جلساتی که با وزارت کشور و وزارت راه برگزار می‌کنیم، مجوز حمل بار به این کامیون‌های فرسوده داده نشود. براساس سیستم «سیمفا» اگر خودرویی مجوز تردد نداشته باشد، جریمه می‌شود. اگر این سیستم فعال شود، قطعا می‌تواند یک عامل برای کاهش آلودگی هوای تهران باشد.
اقدامات صورت گرفته برای کاهش آلودگی هوا و همچنین کم شدن وارونگی دما باید با هماهنگی دستگاه ها با هم صورت گیرد اما این موضوع تاکنون هیچ نتیجه ای نداشته و روز به روز بر آلودگی هوا افزود می شود که این مساله می تواند هم بر سلامت انسان و هم بر کاهش ضخامت لایه ازن تاثیر گذار باشد.
مسئولان برای این چنین موضوعات مهم باید برنامه ریزی و مدیریت صحیحی داشته باشند تا این معضلات حل شود.
