بفرمایید کارواش!

به گزارش تیتر شهر: روی یک تکه مقوا با خط درشت نوشته «کارواش، ارزان‌تر از همه جا» و آن را روی تابلوی «شستشوی خودرو اکیدا ممنوع» چسبانده است. «آبِ مفت است. تصفیه شده هم نیست که بگوییم آب را هدر می‌دهیم.» لباس نایلونی‌ای به تن کرده که موقع شستن ماشین‌ها لباسش خیس نشود. دو ماشین از راه می‌رسند و می‌خواهند ماشینشان شسته شود. ماشین اولی فقط روشویی دارد و ماشین دومی توشویی هم می‌خواهد. «باید از خداشونم باشه که ماشینشون رو می‌شورم. 20، 30 هزار تومن از کارواش‌های خصوصی ارزون‌تر می‌گیرم. ولی با همون کیفیت ماشین رو می‌شورم و مثل روز اول تحویل می‌دم.» با سطل بزرگی ماشین را با آب خالی می‌شوید و بعد از آن پارچه را با مواد شوینده خیس می‌کند و ماشین را تمیز می‌‌کند. «باید از من به عنوان کارآفرین تقدیر کنن. توی کارواش‌های خصوصی قیمت بالایی برای شستن هر ماشین می‌گیرن. هر تیکه از ماشین رو هم یک کارگر تمیز می‌کنه و باید به هر کدومشون انعام داد. من به اندازه همشون کار می‌کنم و یک سوم پول اونارو می‌گیرم.»  با جاروی دستی کوچکی گرد و خاک داخل ماشین را تمیز می‌کند و با دستمال نم‌داری گردگیری می‌کند. «هم ماشین این بنده‌های خدا شسته می‌شه هم یه پولی گیر من میاد.»

صرف نمی‌کند ماشینم را به کارواش ببرم

شستشوی خودروها در کنار خیابان و بزرگراه‌ها علاوه بر زشت کردن چهره شهر، تبعات منفی بهداشتی متعددی دارد که موجب آلودگی نیز می‌شود. ‏ازآن جمله می‌توان به رونق مشاغل کاذب که ازجمله تبعات مشکلات اقتصادی و معیشتی در شهرهاست اشاره کرد. مشاغل کاذب ناهنجاری‌های مختلفی را به همراه دارد اما ممکن است با مرور زمان گاهی به ‏این مشکلات عادت کنیم؛ گرچه چیزی از این ناهنجاری‌ها کم نمی‌کند. همان طور که این روزها دیدن برخی که در حاشیه ‏بزرگراه‌ها و کانال‌های آب به شستشوی خودروهای دیگران می‌پردازند، برای شهروندان عادی شده است اما مدیریت شهری دراین ‏باره اقدامات لازم را صورت داده است.‏
پاچه‌هایش را بالا می‌زند، جوراب و کفشش را درمی‌آورد و از داخل ماشین دمپایی را به پا می‌کند. از صندوق عقب ماشینش یک سطل و چند تکه پارچه و پودر شوینده برمی‌دارد و کنار جوی آب می‌گذارد. سطل را پر از آب و پودر می‌کند و مشغول شستن ماشینش می‌شود. «برام صرف نمی‌کنه ماهی یکی دو بار ماشینم رو ببرم کارواش؛ مگه چقد درآمد دارم که بخوام 50،60 تومن در ماه خرج تمیز کردن ماشینم کنم؟ تو خونه‌ام که تا شیلنگ می‌گیریم دستمون همه همسایه‌ها می‌ریزن سرمون؛ انگار آدم کشتیم دور از جونمون. آخر هفته‌ها میام اینجا و کنار این جوی ماشینم رو می‌شورم. نه مزاحم کسی می‌شیم نه کسی مزاحم ما میشه. هزینه‌ای هم نداره.» کل ماشینش را با کف سفید کرده و شسته است؛ سطل آب را با مواد شوینده داخل جوی آب می‌ریزد و با آب پر می‌کند و دو سه باری روی ماشینش می‌ریزد تا کف‌ها تمیز شود. «اون 50، 60 تومن رو از این جیبم می‌ذارم اون یکی جیبم و می‌زنم به یک زخم دیگه. کارواش برای از ما بهترونه.» دست آخر ماشینش را با دستمال تمیزی برق می‌اندازد، وسایلش را جمع می‌کند و آماده رفتن می‌شود. جای ماشین تمیز و برق‌افتاده اما، آسفالت و پیاده‌روی پر از آب و کفی است که چهره خیابان را زشت و کثیف و رفت و آمد را برای عابرین مشکل کرده است. هنگام حرکت نیم نگاهی به تابلوی کنار ماشینش می‌اندازد. «شستشوی خودرو اکیدا ممنوع» پوزخندی می‌زند و می‌رود.

در این باره مجتبی‌عبداللهی، معاون خدمات‌ شهری شهرداری‌ تهران با بیان ‌اینکه شغل شستشوی خودرو در معابرعمومی‌از جمله پدیده‌های نوظهور در شهرتهران است می‌گوید: «متاسفانه در کنار برخی بزرگراه‌های شهر و معابری که کانال آب در آن جریان دارد، این اتفاق به خصوص در روزهای تعطیل رخ می‌دهد که شهرداری طبق وظیفه خود با این معضل برخورد می‌کند. کارواش خیابانی خودرو با استفاده از آب کانال‌ها و انهار تهران، عمدتا جمعه‌ها صبح تا عصر در حاشیه بزرگراه‌هایی چون باقری یا ستاری تشکیل می‌شود و افرادی به طور گروهی یا خانوادگی خودروهای مردم را می‌شویند. ماحصل این اتفاق به‌جز مواردی که گفتیم، ترافیک معابر را نیز رقم می‌زند.» شستن خودرو در کنار خیابان‌های تهران در حالی صورت می‌گیرد که در محلات مختلف شهر، کارواش‌های نیمه مکانیزه و دستی فعال هستند. در کارواش‌های نیمه مکانیزه، هزینه شستن خودرو بین چهار تا هشت هزار تومان است که با تمیزکردن داخل خودرو و صندوق عقب به 10هزارتومان می‌رسد.

مواد شوینده ریشه درخت‌ها را می‌پوساند

یکی از اهالی محل که در حیاط خانه‌اش درست کنار یکی از همین جوی‌های آب که چندین سال است به کارواش خیابانی تبدیل شده، باز می‌شود از این وضعیت گله دارد. «یک زمانی آرامش و آسایش این محله زبان‌زد همه بود ولی الان تبدیل به پارکینگ و کارواش شده. هرروز خیابون رو آب و جارو می‌کنیم و به یک ساعت نکشیده با شستن ماشین‌هاشون خیابون رو کثیف می‌کنن و آشغال‌هاشون رو می‌ریزن و می‌رن. براشونم مهم نیست دارن برای ما مزاحمت ایجاد می‌کنن.» به دو تابلوی «شستشوی خودرو اکیدا ممنوع» و خیابان پر از کف نگاه می‌کند. «بیشتر از ده بار به شهرداری گزارش دادیم، اون‌ها هم فقط میان تابلو نصب می‌کنن و یک برخوردی می‌کنن و می‌رن. تا الان که هیچ تاثیری نداشته.» جارویی را از حیاط خانه‌اش می‌آورد و مشغول تمیز کردن پیاده‌رو از کف و پودر شوینده می‌شود. «مشکل فقط این نیست. وقتی مواد شوینده وارد آب جوی می‌شه جدا از اینکه آب رو آلوده می‌کنه، برای درخت‌ها مشکل ایجاد می‌کنه و ریشه‌شون رو می‌پوسونه. مگه ما چندتا درخت داریم که با ندونم کاریمون بخوایم همین‌هارو هم از بین ببریم؟»

 در همین زمینه معاون شهردارتهران با اشاره به اینکه شستن خودرو در کنار خیابان، سد معبری برای عبور و مرور شهروندان محسوب می‌شود که ماموران اداره ساماندهی و رفع سد معبر شهرداری باید با موارد شستن خودرو کنار خیابان برخورد کنند، می‌گوید: «بیشترین نقش را در برخورد با چنین ناهنجاری‌هایی، شهروندان برعهده دارند که می‌توانند با عدم سپردن خودروهای خود برای شستشو به این گروه از افراد، زمینه حذف شستشوی خودرو در حاشیه معابر را فراهم کنند.» عبداللهی با تاکید بر اینکه ماموران رفع سد معبر نواحی 123گانه شهر تهران ملزم به برخورد با شستشوی خودرو در معابر عمومی هستند، تصریح می‌کند: «در حاشیه تمامی معابر، بزرگراه‌ها و کانال‌هایی که امکان شستشوی خودرو وجود دارد، تابلوهای ممنوعیت شستشو نصب شده و شهروندان باید به این ممنوعیت توجه کنند. در فرهنگ شهرنشینی، شستن خودرو در کنار خیابان که گاهی بی‌اخلاقی‌هایی را نیز به دنبال دارد، جایگاهی نداشته و خود شهروندان باید از آن اجتناب کنند.» وی در ادامه با اشاره به برنامه شهرداری برای سر پوشیده کردن انهار و کانال‌های شهری تاکید می‌کند: «اجرای این طرح زمان‌بر است؛ اما هم‌اکنون در برخی محله‌های پایتخت این کار صورت گرفته که عملا امکان استفاده از آب جاری انهار را برای شستن خودرو نمی‌دهد».
محمود افراخته شهردار ناحیه 2 نیز با اشاره به اینکه شست‌وشوی خودرو در معابر عمومی و به‌ویژه در خیابان‌هایی که‌ تردد بالایی دارند و جزو شریان‌های اصلی محسوب می‌شوند ممنوع است، می‌گوید: «خراب شدن زیرساخت خیابان و آسفالت، ایجاد مزاحمت برای عابران، ایجاد خطر تصادف برای عابر و سواره و آلودگی آب‌های سطحی و آب‌هایی که برای آبیاری درختان استفاده می‌شود از دلایل این ممنوعیت است. اما متأسفانه به این دلیل که جوی آب همیشه جاری است، مردم به‌ویژه راننده‌های تاکسی‌ها از این نهرها برای شست‌وشو استفاده می‌کنند. به‌طور عمده هم زمان‌های بی‌کاری خود را به این کار اختصاص می‌دهند. با توجه به نصب تابلوی ممنوعیت باید مأمور راهور بیاید و با جریمه کردن این فضا را مدیریت کند. ما برای حل این مشکل نامه‌نگاری‌هایی هم با پلیس راهور داشته‌ایم.»
با وجود تمام این مشکلات هنوز این شکل از ماشین شستن در شهر تهران رایج است و کسانی هستند که ترجیح می‌دهند ماشینشان را به جای کارواش در ‏کنار همین جوی‌های آب بشویند، بدون آنکه مجبور باشند پولی به کسی بدهند.‏ در بهترین حالت هم شستن ماشین را به کسانی می‌سپارند که با حداقل هزینه این کار را انجام می‌دهند و برایشان مهم نیست این کار هم نوعی تخلف به حساب می‌آید و به راحتی قانون‌شکنی می‌کنند. هرچقدر هم که فضای شهری را آلوده کنند و به محیط‌زیست آسیب برسانند.