در کنفرانس بزرگ اخیر با موضوع امنیت ملی در هالیفاکس کانادا که با هدف گردهم آوردن نمایندگان دموکراسی‌های جهان علیه نیروهای خودکامه طراحی شد، منتقدان، چین، روسیه و دیگر کشورهای "مرتجع" را مورد حمله قرار دادند. با این حال، برخی از تندترین صحبتهای این کنفرانس علیه آمریکا مطرح شدند.
در قبال موضوعات افغانستان تا شورش ششم ژانویه و انفعال کنگره آمریکا، شرکت کنندگان ترس و تردید خود را در مورد سلامت دموکراسی آمریکا بیان کردند و تعهدات واشنگتن برای مقابله با پکن یا مسکو را زیر سوال بردند. در این وضعیت اجلاس امنیت بین‌الملل هالیفاکس ۲۰۲۱ کمتر شبیه به پاسداشت دستور کار جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و بیشتر شبیه به یک مداخله جهانی درقبال یک کشور درگیر در بحران شد.
مالکوم ترنبول، نخست وزیر استرالیا در بازه سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، وقتی در مصاحبه‌ای از او پرسیده شد که آیا متحدان آمریکا نگران این کشور هستند، پاسخ داد: "ما این نگرانی را داریم".
او اظهار کرد: آمریکا با اختلافی بسیار مهم‌ترین کشور در میان دموکراسی‌های غربی است. همه ما نسبت به سلامت دموکراسی آمریکا توجه داریم. بنابراین، بله، من فکر می‌کنم که این کشور عامل یک نگرانی واقعی است.
یک گروه دو حزبی متشکل از شش سناتور - سه جمهوریخواه و سه دموکرات – قرار است پیامی را که با صدای بلند و واضح شنیده‌اند به واشنگتن منتقل کنند؛ واشنگتنی که در آن حزبگرایی افراطی در پی تحقق تهدیدات ناشی از ابرقدرتهای دیگر، اولویت‌های کلیدی امنیت ملی را به خطر انداخته است.
تیم کین، سناتور دموکرات و از اعضای کمیته‌های روابط خارجی و نیروهای مسلح سنا در مصاحبه‌ای گفت: احساس می‌کنم دیگر جای هیچ گونه گستاخی وجود ندارد. گاهی اوقات کمی فروتنی به شما امکان می‌دهد تا با کشورهای دیگر ارتباط بهتری برقرار کنید، زیرا ما واقعاً در موقعیت سخنرانی کردن برای آنها نیستیم. ما در موقعیتی هستیم که می‌توانیم گفت‌وگو کنیم، تجربیات را به اشتراک بگذاریم، بهترین اقدامات را به اشتراک بگذاریم، و زمینه‌هایی را که می‌توانیم در آنها همکاری داشته باشیم تصدیق کنیم.
کین افزود: ما واقعاً نمی‌توانیم برای کشورهای دیگر درباره ناآرامی‌های سیاسی و فساد سخنرانی کنیم. اما در واقع این وضعیت گاهی اوقات منجر به این می‌شود که مکالمات صریح‌تر و کمی واقعگرایانه‌تر و کمی سازنده‌تر باشند.
امسال اولین گردهمایی این کنفرانس از زمانی که دونالد ترامپ ریاست جمهوری آمریکا را ترک کرده و جو بایدن با احیای تعهد کشورش به ساختن ائتلافهای استراتژیک کنار گذاشته شده از سوی رئیس جمهور قبلی، به ریاست جمهوری رسید، برگزار شد. پس از چهار سال تحرکات ضد دموکراتیک ترامپ که متحدان آمریکا را تحت تاثیر قرار داد، قرار بود این اجلاس این بار یک مهمانی پذیرش مجدد برای آمریکا باشد. اما در مدت ۱۰ ماهی که از روی کار آمدن بایدن گذشته، آمریکا با بحران‌های مختلفی در داخل و خارج مواجه شده و این وضعیت باعث شده است که متحدان غربی، وعده‌های آمریکا را زیر سوال ببرند.
یک تمرکز عمده این کنفرانس سه روزه، خروج آمریکا از افغانستان بود؛ بسیاری از مقامات خارجی آن را به عنوان خیانت واشنگتن در قبال تعهدش به دموکراسی مشکلدار آن کشور تلقی کردند. سابرینا ثاقب، نماینده سابق پارلمان افغانستان به مستمعین گفت: "ما را به تروریست‌ها فروختند."
جونی ارنست، سناتور جمهوریخواه ایالت آیووا، از اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا و یک کهنه سرباز جنگی، در مصاحبه‌ای بیان کرد: اعضای هیات ما تصدیق می‌کنند که آمریکا شرکای خود را در تعدادی از جنبه‌ها از جمله در قبال افغانستان مورد بی اعتنایی قرار داده است. وی افزود که آمریکا باید روی "پایبندی به تعهدات خود" کار کند.
برخی از این بحران‌ها توسط خود قانونگذاران آمریکایی مورد اشاره قرار گرفتند. کین و کریس کونز، سناتور دموکرات دیگر نیز در برخی کارگروه‌ها، در مورد حمله ششم ژانویه به ساختمان کنگره و تأثیر آن بر دموکراسی آمریکایی صحبت کردند. کین مشخصا گفت که "سیستم ایمنی" خود آمریکا که او آن را توانایی - یا عدم توانایی - آمریکا برای پاسخ به فشارهای موجود بر دموکراسی خود توصیف کرد، مشکل پیدا کرده است.
کونز، در عین حال، گفت که بهترین راه مقابله آمریکا با رفتارهای تهاجمی رو به وخامت چین - یکی از محورهای اصلی کنفرانس - این است که "اقداماتی قاطع به جهت بهبود دموکراسی خود" اتخاذ کند. او گفت که حمله ششم ژانویه "شی جینپینگ، ولادیمیر پوتین، مستبدان سراسر جهان، کسانی که برای ما آرزوی بدی دارند" را جسور کرد.
کونز در این میان در مصاحبه‌ای گفت: سران یا وزرای مسئول روابط خارجی دولتهای کشورهای دیگر اغلب نگرانی‌های خود را در مورد وضعیت دموکراسی ما و تأثیر رخداد ششم ژانویه بر آنها مطرح می‌کنند. بنابراین فکر می‌کنم مطرح کردن آن موضوع کاملاً مناسب است، و صراحتا فکر می‌کنم کارهای بسیار مشخصی وجود دارد که باید انجام دهیم تا فرهنگ تمدنی خود را تقویت کنیم.
ترنبول، نخست وزیر سابق استرالیا، کاملا با این ارزیابی موافق بود. او اظهار کرد، اطلاعات دروغ و افراط گرایی راستگرایان آمریکا "به حمله به ساختمان کنگره منجر شد. این به یک تلاش برای کودتا منجر شد. بقیه دنیا به ششم ژانویه نگاه کردند و مبهوت شدند."
ترنبول ادامه داد: وقتی میبینید که پایه‌های مطلقا اساسی دموکراسی از درون به چالش کشیده می‌شود، و در جایی که یک حزب سیاسی در اینجا حزب جمهوری خواه را- البته نه همه آنها، بلکه بسیاری از اعضایش – میبینید که عملا نهادهای اساسی مورد اتکای این دمکراسی بزرگ برای بالغ بر دو قرن را به چالش می‌کشد، این چیزی است که واقعاً اعتقاد عمومی بین‌المللی به دموکراسی آمریکایی را تضعیف می‌کند.
برخی همچنین ابراز تردید کردند که آمریکا نسبت به متوقف کردن اقدامات تهاجمی کشورهای خودکامه به ویژه تجمع نیروهای روسیه در مرز اوکراین، اقدام کند.
پترو پوروشنکو، رئیس‌جمهور اوکراین در سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، در مصاحبه‌ای گفت که غرب - به رهبری آمریکا - باید "سلاح‌های دفاعی مرگبار" بیشتری به کشورش بفرستد، به عضویت اوکراین در ناتو کمک کند، موضع خود در قبال پروژه خط لوله انتقال گاز روسیه به آلمان موسوم به خط لوله نورد استریم ۲ را تغییر دهد و تحریم‌هایی شدیدتر علیه مسکو وضع کند. به گفته پوروشنکو، اگر آمریکا و متحدانش نتوانند این حرکتها را انجام دهند، احتمال دست زدن پوتین به دومین حمله بزرگش به همسایه خود افزایش می‌یابد.
اروپایی‌ها نیز به‌طور فزاینده‌ای نگران هستند که چرخش آمریکایی‌ها به سمت اقیانوس هند و اقیانوس آرام، و رقابت با چین در منطقه، نگاه واشنگتن را از اروپا دور کند.
ایده در حال ظهور یک "خودمختاری استراتژیک" برای اروپا، حتی اگر هنوز به خوبی تعریف نشده باشد، در رایزنی‌های ناتو در مورد بازدارندگی و مهار در قبال روسیه در حال پا گرفتن است.
راب بائر، دریادار هلندی، رئیس کمیته نظامی ناتو و بالاترین افسر نظامی این ائتلاف به گروه کوچکی از خبرنگاران در حاشیه این اجلاس گفت: من فکر می‌کنم خودمختاری استراتژیک به این واقعیت مربوط می‌شود که اروپا باید قابلیت‌های نظامی بیشتری که اکنون فقط مختص به آمریکا هستند را داشته باشند. اگر کشورهای اروپایی و کانادا بتوانند برخی از نقش‌هایی را که اکنون فقط آمریکا می‌تواند به دلیل توانایی‌هایش از پسشان بر بیاید بر عهده بگیرند آن‌وقت آمریکا خواهد توانست اولویت‌بندی کند و کارهای بیشتری می‌تواند در هند و اقیانوس آرام انجام دهد.
