همتی در بخشی از سخنانش به موضوع پایه پولی اشاره کرده و گفته است؛ اواخر سال ۹۸ و بعد از طرح لزوم اصلاح ساختار بودجه برای جبران کسری ۶۰ هزار میلیارد تومانی بودجه توسط سران قوا و با وجود مخالفت‌های شدید من مقرر شد تا ۵ میلیارد دلار از صندوق توسعه برداشت و هزینه شود. این موضوع باعث شد تا پایه پولی در عرض یک ماه ۲۰ واحد رشد کند، آن هم در شرایطی که از اول سال ۹۸ تا بهمن، پایه پولی ۱۰ واحد افزایش یافته بود و منجر به رشد ۴۲ هزار میلیارد تومانی نقدینگی در خرداد و تیر شد.
همتی همچنین به موضوع کرونا اشاره کرده و گفته است؛ بعد از شیوع کرونا، ستاد ملی مبارزه با کرونا در اردیبهشت سال قبل اقدام به تصویب جبران خسارت ۷۵ هزار میلیارد تومانی معیشت خانوارها و وام یک میلیون تومانی آن هم با نرخ سود ۱۲ درصدی و نه ۱۸ درصدی و حتی سود ۴ درصدی وام قرض‌الحسنه کرد. به این ترتیب بانک مرکزی ۲۰ هزار میلیارد تومان سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی را آزاد کرد که به آن ۶۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه اضافه شد و به ۸۰ هزار میلیارد تومان رسید اما موضوع مهمی که در این جلسه عنوان شده، نجات کشور از فروپاشی اقتصادی در سه سال گذشته بوده که نظر آلبرت بغوزیان را در این باره جویا شدیم. با این توضیح که گزیده‌ای از صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی در دیدار با فعالان بازار سرمایه را در جدول پیوست این گزارش بخوانید.
چالش اصلی نرخ ارز بود
آلبرت بغوزیان، اقتصاددان در واکنش به سخنان اخیر عبدالناصر همتی که گفته است؛ کشور در معرض فروپاشی اقتصادی بود به «اعتماد» گفت: شرایط ایران در چند سال اخیر به این شدت که ایشان عنوان کرده‌اند، وخیم نبوده و تولیدات داخل کشور در جریان بوده و در خصوص تولید کالاهای اساسی نیز با مشکل شدیدی مواجه نبودیم اما مشکل اصلی در این مدت افزایش نرخ ارز بود که از ۴۲۰۰ تومان به ۳۰ هزار تومان رسید. این اقتصاددان اظهار کرد: اگر برخی مدعی هستند که کشور در شرایط ونزوئلایی شدن و ابرتورم قرار گرفته بود و اقدامات موثری هم انجام داده‌اند باید پاسخ این سوال را بدهند که در این مدت چگونه جلوی فروپاشی اقتصادی را گرفته‌اند؟ این در حالی است که به اعتقاد من ما اصلا در این شرایط قرار نداشتیم. بغوزیان خاطرنشان کرد: تورم ایران هم همواره شیب صعودی داشته و وظیفه بانک مرکزی و دولتمردان این است که وضعیت را بهبود ببخشند اما می‌بینیم که قیمت مسکن و خودرو به گونه‌ای است که برخی افراد آرزوی تهیه آن را دارند.
همه بازارها با نرخ ارز ۳۰ هزار تومانی قفل شد
او افزود: رییس کل بانک مرکزی در خصوص قیمت ارز هم مدعی بود در صورتی که بانک مرکزی جلوی رشد قیمت ارز را نمی‌گرفت، بهای آن به ۵۰ هزار تومان می‌رسید این در حالی است که نرخ ارز نمی‌توانست به ۵۰ هزار تومان برسد چراکه زمانی که نرخ ارز به ۳۰ هزار تومان رسیده بود، بازار همه کالاها قفل شده بود.
این اقتصاددان گفت: هر چند در این مدت تحریم‌ها درآمدهای ارزی ایران را کم کرد اما ایشان دایما در رسانه‌ها عنوان می‌کرد، ذخیره‌مان پر است و کماکان به صادرات‌مان ادامه می‌دهیم و با این سخنانی که اخیرا گفته‌اند در منافات است. بغوزیان ادامه داد: البته ناگفته نماند که مسوولان بانک مرکزی در ۲۰ سال گذشته تیمی قوی بودند و افرادی هستند که نمی‌توان به دانش آنها شک کرد اما اینکه چرا تصمیمات صحیحی در مورد نرخ ارز گرفته نشد و بهای آن تا بیش از ۳۰ هزار تومان افزایش یافت، جای سوال دارد و چرا به موضوع تورم توجهی نشد و تاثیر آن در اقتصاد دیده نشد که همه قیمت‌ها شروع به حرکت کرد؟ او تصریح کرد: سوال دیگر اینکه چطور بانک مرکزی ارزی را برای واردات کالای اساسی اختصاص می‌دهد و این ارز سر از کالاهای لوکس درمی‌آورد چرا نظارتی نبوده و چرا این رانت و ویژه‌خواری شفاف نشده است؟ چرا در کارنامه مسوولان بانک مرکزی جلوگیری از عرضه ارز دولتی به رانت‌خواران نیست؟
ارزهای دولتی چه شد؟
بغوزیان افزود: این موضوع شبیه این است که بانکی وامی را به شخصی اختصاص دهد اما نداند به چه کسی این وام را اختصاص داده. ارز هم همین طور است اگر بانک مرکزی در این مدت ارز دولتی برای کالاهای اساسی اختصاص داده پس می‌داند که چه افرادی این ارز را دریافت کرده‌اند حال این اتفاقات به چه صورت بوده و عمدی اتفاق افتاده یا سهوی باید بررسی شود. این اقتصاددان گفت: آقایان چگونه جلوی تورم را گرفته‌اند؟ در حالی که تورم در برخی از کالاهای اساسی در این مدت ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد هم بوده و امروز هم که نرخ دلار افت کرده باز هم قیمت‌ها بالاست و چرا اتفاقی در کاهش قیمت‌ها نمی‌افتد و اگر افرادی معتقدند که عملکرد خوبی داشته‌اند باید بهبودی در شرایط رخ می‌داد. او در خصوص وضعیت بورس هم ادامه داد: بورسی که ظرف ۵ ماه چنان رشد کند که به عددهای نجومی برسد و پس از آن در حالی که شاخص بورس باید متوقف می‌شد یک‌باره سقوط کند واقعا حیرت‌انگیز است و این سوال مطرح می‌شود چطور قیمت خودرو به ۱۰۰ میلیون تومان رسید، ایستاد و سقوط نکرد اما بورس این‌گونه نزولی شد؟
چه افرادی خواستار صف‌های فروش در بورس هستند؟
بغوزیان گفت: چه افرادی امروز در بورس صف‌های فروش را درست می‌کنند؟ شرایط به گونه‌ای است که هر روز شاهد صف فروش هستیم که واقعا مضحک و مشخص است که ساختگی است. اگر قرار است سهامی تقویت شود باید صف‌های فروش را جمع کنند و نرخ ارز را کاهش دهند چراکه تزریق این منابع به بازار سرمایه کارایی ندارد و این سیاست کاملا غلط است و با یکی، دو بار هم حل نمی‌شود.
او با بیان اینکه یک واحد تولیدی را نشان دهید که تحت تاثیر تورم ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی قرار نگرفته باشد، افزود: این منابع را باید صرف تولید می‌کردند و به کارخانه‌هایی این منابع را تزریق می‌کردند که لنگ مواد اولیه و قطعات هستند و از قیمت تمام شده می‌نالند. این اتفاقات نشان می‌دهد زمانی که همه بازارها به این روز می‌افتند، سیاست‌های کلان کشور غلط است هر چند موضوعاتی مانند کووید- ۱۹ و شدت تحریم‌ها و بلوکه شدن درآمدهای ارزی همواره از سوی مسوولان مطرح می‌شود اما نظارت ضعیف در قیمت‌گذاری‌ها و تخصیص ارز به اقلام غیرضرور مانند زین اسب و دسته بیل و... جای سوال دارد.
