گونه های متنوع جانوری در حریم منطقه

به گزارش تیترشهر به نقل از روابط عمومی شهرداری منطقه 22 : اغلب تهرانی ها سوار بر «اسب» و «الاغ» و «قاطر» و «کالسکه» و «درشکه» طی طریق می کردند و غیر از تعداد معدودی کارخانه مانند کارخانه «قند کهریزک» (تأسیس در سال 1۲73)، آنچنان خبری از صنعت و دود و آهن در پایتخت و محدوده اطراف آن نبود. آن روزها، تهران و زندگی شهری به محدوده نه چندان وسیع دروازه دولت، دروازه شمیران، دروازه دوشان تپه، دروازه دولاب، دروازه خراسان، دروازه شاه عبدالعظیم(ع)، دروازه غار، دروازه خانی آباد، دروازه گمرک، دروازه قزوین، دروازه باغ شاه و دروازه یوسف آباد محدود می شد. به این ترتیب، غربی ترین نقطه شهر، چهارراه کالج امروزی بود. خارج از این دروازه ها، دهات و روستاها، باغ و باغستان، زمین های کشاورزی، جنگلها و مراتع، دشت و بیابان و صحرا و کوهسار و کوهستان، رودخانه و برکه و آبگیر، چشمه و آبشار و قنات ها، گودها وخندق ها بودند و جادهها اغلب خاکی و کاروانسراها مانند کاروانسرای «سنگی» همچنان جنبوجوش داشتند.

علاوه بر این، براساس آمار و اسناد به جا مانده از آن دوران، تهران در سال 1310، فقط 300 هزار نفر جمعیت داشت، اما از سال 1310 به بعد، تهران مانند یک «لوکوموتیو» با سرعت زیاد، روی ریل صنعت و تجدد، به سوی تحول و دگرگونی حرکت کرد. مرزهای پایتخت و محدوده شهرنشینی، از دروازههای 1۲گانه عهد «قجر»، فراتر رفت. جمعیت تهران و همزمان با آن وسعت شهرنشینی روز به روز بیشتر می شد به گونه ای که جمعیت تهران در سال 1319 به 540 هزار نفر، سال 13۲5 به 880 هزار نفر، سال 1338 به یک میلیون 800 هزار نفر و سال 1355 به 4 میلیون و 530 هزار نفر رسید! جمعیت پس از دهه 60، براساس سرشماری سال 137۲ به 6 میلیون و 6۲0 هزار و 461 نفر رسیده بود. این رشد جمعیت و گسترش شتابزده و ناگهانی تهران، بی دلیل نبود.
از سال 1310 کارگاهها و کارخانه های صنعتی مانند کارخانه «ارج» در سال 1316، یکی پس ازدیگری در اطراف شهر به ویژه حاشیه غربی تهران سبز شدند. این موضوع در دهه 30 و 40 اوج گرفت که از جمله می توان به کارخانه «شیر پاستوریزه»، تأسیس 1333 و شرکت «لبنیات پاک»، تأسیس 1339، در جاده قدیم «کرج» یا بزرگراه «فتح» امروزی و «ایران ناسیونال» یا همان «ایرانخودرو»، (سال 1341)، در جاده مخصوص کرج یا بزرگراه شهید «لشکری» اشاره کرد. در کنار رشد و توسعه شهری و همه گیر شدن فرهنگ شهرنشینی که بسیاری را به امید اشتغال و رویای زندگی بهتر و مدرن، از شهرها و روستاها به سوی پایتخت گسیل کرد. عوامل و اتفاق های اجتماعی و سیاسی نیز نقش پررنگی در گسترش مهاجرت به تهران داشتند. بسیاری از این جمعیت مهاجر، در حاشیه شهر ساکن شدند تا مرزهای غیررسمی تهران را از آنچه که بود هم جلوتر بردند. اما آن روی سکه همه این تغییرات و تحولات، حیوانات و حشرات بودند که با تخریب و اشغال شدن زیستگاهشان از سوی انسان های شهری، به کوه و کمر پناه بردند یا رخت سفر از تهران بربستند و عطای زندگی در تهران را به لقایش بخشیدند و از این شهر کوچ کردند.

عقاب و گرگ تا افعی شاخدار
در همین راستا علی بدیعی، مدیر اداره حریم منطقه ۲۲، درباره گونه های جانوری این محدوده از پایتخت، به همشهری میگوید: «گونه های جانوری متنوع و زیادی داریم. جانورانی مانند «خرگوش» و «سنجاب» و «موش کوهی» یا «کلاغ»، «بلبل»، «کبوتر» و حیواناتی از این دست، گونه های چندان خاص و منحصربه فردی نیستند. اگر بخواهم درباره حیوانات خاص و گونه های جذاب و جالب منطقه صحبت کنم، نخست باید از به «افعی شاخدار» اشاره کنم. گروهی از کوهنوردان در ارتفاعات منطقه، به افعی شاخدار برخورد کردند و از آن عکس گرفتند. یکی دوگزارش دیگر نیز درباره وجود مار افعی در ارتفاعات منطقه، به دستمان رسیده است. همچنین در این محدوده، مار «جعفری» نیز وجود دارد. ازگونه های جانوری دیگر باید به پرندگان شکاری اشاره کنم. چند جفت «عقاب» در ارتفاعات منطقه زندگی می کنند. در این محدوده، پرنده های شکاری مانند «قرقی» و «شاهین» و «قوش» و «کبک»هم وجود دارد. «خار پشت» یا همان «جوجه تیغی» نیز از دیگرگونه های جالبی است که در این محدوده دیده شده اند. «گرگ»، «کفتار»، «شغال» و «روباه» نیز در منطقه دیده شده است. نکته ای که درباره حیوانات باید به آن توجه کرد، این است که حضور برخی از آنها مقطعی و فصلی است. برای مثال گرگ ها که در زمستان غذا در ارتفاعات کاهش پیدا میکند، در حریم منطقه دیده می شوند. بعضی از پرندگان نیز فقط در فصل بهار به اینجا می ایند.