طرح محله محور گام موثر معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری
به گزارش خبرنگار تیترشهر: چند دهه است که کشورهای توسعه يافته، جهت دستيابي به توسعه پايدار شهری، توسعه محله ای را در قالب فرآيندی مشارکتی و منطبق با نيازهای ساکنان شهر در محور برنامه های خود قرار داده اند. بر همين اساس مديريت شهري تهران با آگاهي از نقش موثر برنامه ريزی های محلی در توسعه پايدار شهری، اقدام به اجراي طرح ناحيه محوری کرده است.
این در حالی است که با توجه به افزایش روزافزون مشکلات روانی و آسیبهای اجتماعی از یک سو و نیز نقش سازمانهای مردمنهاد، تشکلهای محلهای و رویکردهای اجتماعمحور در کنترل و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، ارتقای سلامت اجتماعی و روانی و سرمایه اجتماعی از سوی دیگر مدنظر قرار گرفته است.
درواقع یكي از سرلوحه های برنامه های شهرداری تهران، برنامه محوری است که براي عملياتي شدن اين نياز، لازم است افرادی توانمند و باتجربه در اين امور به كار گرفته شوند.
از جمله مواردی که معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری اقدام کرده شامل شناسایی و تشکیل بانک اطلاعات سکونتگاههای غیررسمی شهر تهران، ارائه خدمات سلامتمحور در محلات محروم و برگزاری برنامههای آموزشی، فرهنگی هنری برای ساکنین مناطق است.
سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری همچنین طرح هایی از جمله مسجد محور خدمت، طرح سلامت، طرح تکریم سالمندان و غیره را با هدف استفاده از پتانسیل مردمی و محلات جهت اجرای طرح های اجتماعی و فرهنگی و حل معضلات شهری اجرا کرده است.
استفاده از ظرفیتهای محلهای و بازتعریف نقش شهروندان و کنشگران مدیریت شهری در سطح محلههای شهری وهمچنین شناخت مفهوم برنامهریزی مشارکتی و کارکردهای آن در سطح محلی ضروری بوده و به شکلگیری و اجرای الگوی جدید از مدیریت شهری در سطح محلات به عنوان مدیریت محله محور کمک کرده است که خوشبختانه شهرداری در این زمینه موفق عمل کرده است.
مشارکت شهروندان با توسعه محله محوری
برنامه توسعه محلهمحور، تمرینی برای مشارکت دادن شهروندان در اداره شهر و انجام پروژههای محلی است.
از مهمترین مولفه های مورد توجه حکومتها و دولتها در عصر جدید، مشارکت دادن اثر بخش و مطلوب شهروندان، نهادهای محلی، گروههای داوطلب، تشکل های غیر دولتی و مداخله دادن واقعی هسته های مردمی در نظام تصمیم سازی، تصمیم گیری و برنامه ریزی ملی و محلی است.
درواقع مدل مدیریت و برنامه ریزی بر مردم، برای مردم به مرور زمان به مدل مطلوب مدیریت و برنامه ریزی با مردم تبدیل می شود و در فرآیند این تحول مدیریت شهری در کانون این تغییر و تحولات قرار دارد.
در این راستا موضوعات و مولفه های مهمی مانند توجه به بهبود کیفیت زندگی مردم، بازآفرینی نقش محلات در ارتقا روابط و مناسبات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، برنامه ریزی و بودجه ریزی مشارکتی، مردم گرایی و شهروند مداری، در دستور کار مدیریت شهری قرار می گیرد.
بدون ترديد نهادهای مديريت شهری به تنهايی و بدون همكاری شهروندان عملکرد مناسبی نخواهند داشت و مشاركت فعال شهروندان در پيشبرد اهداف مديريتی و رسيدن به پايداری اجتماعي همگام با اهداف توسعه پايدارامري اجتناب ناپذير است.
از آنجا كه يكي از راه كارهاي مؤثر مديريت شهري در جهت نيل به اهداف پايداري اجتماعي، محدود شدن حوزه تصميم گيري هاي يك جانبه مديران شهري و واگذاري برخي از وظايف به ديگران است، استفاده مناسب از قابليت هاي محلي و طرح هاي محله محور، روشي سودمند در تحقق پذيري پايداري اجتماعي محسوب مي شود.
اهميت مشاركت شهروندان و تعاملات اجتماعي در پايداري اجتماعي محلات به ارائه راهكارهايي براي ارتقا مديريت محله به واسطه ارتقا كيفيت فضاي معمارانه امری مهم و قابل توجه برای مدیران شهرداری است و دست يابي به انسجام و پايداري اجتماعي به كمك طراحي فضاهاي جمعي همچون سراي محله و عرصه هاي عمومي با مقياس محلي و برخوردار از هنجارهاي مطلوب معمارانه محقق مي شود.
در راستای مدیریت بهینه شهری، مشارکت شهروندان یکی از ضروریات توسعه قلمداد میشود و در این رابطه «محله» به عنوان کوچکترین واحد تقسیمات شهری، برای بسیاری از مدیریتهای شهری کشورهای توسعه یافته، هدف نهایی اجرای برنامههای توسعهای محسوب می شود.
امید است این محله محوری با توجه به نیازهای شهروندان و هر محله توسعه یابد.