به گزارش تیترشهر : تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبه‌های گردشگری است که در حدود ۱۷ کیلومتری شهرفیروزکوه قرار دارد. کلمه «واش» در زبان گیلکی به معنای «چمن» است.
تنگه واشی در فصل تابستان میزبان بسیاری از گردشگران است که با تهیه تدارک لازمه برای یک پیاده‌روی نزدیک به ۳ کیلومتری در دل کوه و درون رود به آبشار زیبای ۱۵ متری برسند.
در نزدیکی این آبشار هم رستوران و تفرجگاه کوچکی قرار دارد. همه ساله تورهای یک روزه بسیاری به سمت تنگه واشی حرکت می‌کنند و به دلیل طبیعت خاص آن از طرفداران زیادی بر خوردار است.
مسیر پیاده‌روی از ابتدای تنگه اول طی سه بخش انجام می‌شود.
بخش اول: از ابتدای تنگه واشی شروع به حرکت می‌کنید در حالیکه کل مسیر را تقریبا تا زانو در آب هستید. پس از حدود ۲۵۰ متر به ابتدای دشت ساواشی می‌رسید که میتوانید آن‌جا استراحت کنید و خودتان را برای باقی مسیر آماده کنید.
بخش دوم: پس از استراحت و صرف نهار دوباره شروع به حرکت می‌کنید. حدود ۱۷۰۰ متر پیاده‌روی در دشت ساواشی دارید تا به تنگه‌ی دوم یا همان «سا» برسید.
بخش سوم: از ابتدای تنگه‌ی دوم تا رسیدن به آبشار هم حدود ۸۰۰ متر را باید طی کنید.
پیاده‌روی در دل طبیعت تنها جذابیت تنگه واشی نیست. این مکان در واقع یک اثر تاریخی هم محسوب می‌شود.
کتیبه‌های دوره قاجار در تنگه واشی
یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده و دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده‌اند. هر سه این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده‌است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.
کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده‌است. بزرگترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله‌است به گونه‌ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده‌است، اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده‌است.
در صورتی که تصمیم دارید به تنگه واشی سفر کید حتما از داشتن وسایل لازمه جهت پیاده روی در آب و خیسی اجتناب نا پذیر و لذت بخش آن اطمینان حاصل نمایید.
وسایل لازم برای تنگه واشی
لباس مناسب
فراموش نکنید که در اکثر زمان حرکتتان، به ناچار (یعنی به صورت قطعی) بایستی از داخل آب عبور کنید. میتوانید شلوارتان را اندکی به بالا تا زده و یا کلا شلوارک بلند بپوشید. دقت کنید که حتی با دانستن این موارد هم قطعا خیس خواهید شد، چرا که خیس نشدن اجتناب ناپذیر است. اما هنگامی که از آب خارج می‌شوید، آفتاب لبستان را خشک خواهد نمود.
کفش و یا دمپایی مناسب
گفتیم که اگر به تنگه واشی می‌روید، قطعا در برخی جا‌ها بایستی از داخل آب عبور نموده و لذا اصلا به پای برهنه فکر نکنید. چرا که جدا از مسیر خشک، داخل آب پر از قلوه سنگ خواهد بود. حتی اگر کفش یا دمپایی شما، کف نازکی داشته باشد، پس از عبور از روی قلوه سنگ‌ها پایتان درد خواهد گرفت؛ لذا توصیه می‌شود که کفش کتانی کهنه‌ای با کف نسبتا ضخیم همراه خود داشته باشید. (کهنه به این دلیل که خیس شدنش برایتان مهم نباشد.) البته این را هم اضافه کنیم که در خود تنگه واشی، برخی دست فروشان دمپایی خاصی را تحت عنوان دمپایی تنگه واشی می‌فروشند.
اگر از دمپایی استفاده می‌کنید باید دمپایی کش‌دار انتخاب کنید تا هنگام عبور از آب از پایتان جدا نشود.
آب آشامیدنی
در مجموع شما در تنگه واشی، چشمه‌ای برای پر کردن آب آشامیدنی نخواهید یافت. البته قبل از تنگه اول رستوران کوچکی است که ظاهرا آبی که در وانش می‌ریزد، قابل آشامیدن است. در رستوران‌ها میتوانید آب معدنی پیدا کنید، ولی بهتر است که همراه خود آب ببرید. میتوانید همراه خود کلمن هم ببرید، اما حملش کمی سخت است.
غذا
البته تنگه واشی رستوران دارد، اما اگر می‌خواهید در هزینه‌ها صرفه جویی کنید، میتوانید نان و یک غذای سرد مثلا سالاد الویه را در کول پشتی خود گذاشته و به عنوان ناهار میل فرمایید.
کیسه زباله
حتما چند عدد کیسه زباله برای جمع‌آوری زباله‌هایتان به همراه داشته باشید تا این مکان زیبا و تاریخی را از آسیب‌ها و زشتی‌ها حفظ کنید.
کلاه و عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب
در گرمای سوزان تابستان اگر نگران گرمازدگی خود و یا آفتاب‌سوختگی پوستتان هستید، کلاه و عینک و ضدآفتاب را فراموش نکنید.
نکته: بهتر است که پول، موبایل و در کل وسایلی که خیس شدنش برایتان مهم است را در جیب خود نگذارید. میتوانید آنها را در کوله و یا کیف خود قرار داده و همراه خود ببرید. البته نگران نباشید، چون ارتفاع آب هرگز به جیب شلوارتان نخواهد رسید، اما به هر حال ممکن است پایتان سر بخورد و یا آب روی جیبتان بپاشد.
چند نکته برای کسانی که می‌خواهند از این طبیعت زیبا بازدید کنند:
چنانچه به دنبال آرامش و سکوت هستید روزهای وسط هفته را برای رفتن انتخاب کنید اگر به دنبال هیاهو هیجان و شادی بودن با جمع هستید روزهای جمعه را به شما پیشنهاد می‌کنم تنگه واشی جایی است که شلوغی شما را به هیجان می‌آورد و باعث آزار شما نخواهد شد.
از پوشیدن دمپایی جدا خودداری کنید؛ چون شما بیشتر مسیر را در آب راه می‌روید، سنگ‌های نوک تیز باعث ایجاد خراش و یا درد در پای شما می‌شوند و احتمال لیز خوردن و افتادن نیز با دمپایی بیشتر است. پوشیدن یک کفش ورزشی برای طی این مسیر راحت‌تر می‌باشد.
تنگه واشی مکان مناسبی برای به همراه بردن کودکان به خصوص زیر ۷ سال نیست. مسیر طولانی است مجبور می‌شوید بیشتر راه کودک را در آغوش بگیرید و در نتیجه خودتان هم خسته می‌شوید.
توصیه می‌کنم حتما تنگه دوم را ببینید و مسیر را تا رسیدن به آبشار ادامه دهید. شما میتوانید به پشت آبشار بروید ایستادن پشت آبشار هم تجربه زیبایی است.
به دلیل عدم آفتابگیری تنگه‌ها آب سرد است. بهترین زمان برای طی این مسیر مرداد ماه است.
اگر زود خسته می‌شوید،سوار اسب شوید!
ابتدای مسیر یا در طول عبور از تنگ به محلی‌هایی برمی‌خورید که افسار اسب، قاطر یا سایر حیوانات باربر را در دست دارند. این چارپایان کسانی را که نمی‌خواهند خیس شوند یا نمی‌توانند در جریان آب حرکت کنند از تنگ عبور می‌دهند.
در طول رودخانه نوردی‌تان احتمالا به این اسب‌ها برمی‌خورید؛ از آنها نترسید. با احتیاط از مسیرشان فاصله بگیرید و با ایجاد سروصدای ناگهانی باعث ترس‌شان نشوید. چه سوار بودید و چه پیاده خیال‌تان راحت باشد که آنها صد‌ها بار این مسیر را پیموده‌اند و در حرکت‌شان به شما آسیبی نمی‌زنند. علاوه بر امکان سواری سبک و تفریحی، حضور این حیوانات به حمل بار افراد بومی و کسانی که دچار آسیب‌دیدگی پا یا خستگی شده‌اند کمک می‌کند.
آدرس تنگه واشی کجاست؟
برای رفتن به تنگه ساواشی باید در کیلومتر ۲ جاده فیروزکوه – تهران وارد یک جاده فرعی شده و پس از طی کردن ۱۰ کیلومتر ، روستای جلیزجند را خواهید دید. این روستا در حاشیه یک دشت سرسبز با مزارع گندم و سیب زمینی و باغات مختلف بنا شده‌است. بعد از عبور از روستای جلیزجند و طی ۴٫۵ کیلومتر در جاده‌ای که میان دشت و در کنار جوی‌های پر از آب زلال، احداث شده، محل پیاده روی تنگه ساوشی شروع می‌شود.
سوغات ساواشی
یکی از سوغاتی‌های روستای جلیزجند یا همان ساواشی "دوغ پنج گیاه” است. این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر آویشن، نعناع، کاکوتی، پونه صحرایی و پونه جنگلی است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی‌های تنگه واشی است.
همچنین دمپایی‌های بند دار برای راهپیمایی در آب هم از جمله مواردی است که در کمتر جای دیگری میتوانید یافت کنید.
در تنگه واشی گیاه کمیاب باریجه که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد می‌روید. چیدن باریجه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.
