بر اساس تخمین‌های سازمان ملل متحد، نیروهای شاخه خراسان داعش در حال حاضر بین هزار تا سه هزار نفرند. با این حال، کارشناسان شبکه‌های تروریستی این تخمین را رد کرده‌اند و شمار اعضای داعش در افغانستان را نزدیک به شش هزار تن می‌دانند.
گزارش سازمان ملل متحد همچنین می‌گوید که در حال حاضر علاوه بر القاعده و داعش، سازمان‌هایی چون جنبش ترکستان شرقی، حرکت انقلاب اسلامی ازبکستان، سازمان جهاد اسلامی، خطیبه امام بخاری، خطیبه التوحید الجهاد، جماعت انصارالله تاجیکستان و تعداد دیگری از سازمان‌های تروریستی در افغانستان فعالیت دارند و به جذب جنگجو مشغول هستند.
در این گزارش آمده است که داعش با تمرکز راهبردی خود بر افغانستان و فراتر از آن در منطقه تاریخی خراسان، خود را رقیب اصلی رژیم طالبان در افغانستان معرفی می‌کند. هدف اساسی داعش بنا به این گزارش، نشان دادن ناتوانی‌های طالبان برای حکومتداری است.
داعش می‌کوشد با حمله به اهداف دیپلماتیک، روابط طالبان را با تعدادی از کشورهایی که هنوز فعالیت‌های دیپلماتیک خود را در افغانستان متوقف نکرده‌اند، تخریب کند.
داعش نخستین بار در پنجم سپتامبر ۲۰۲۲ به یک مرکز دیپلماتیک در کابل حمله کرد. حمله به سفارت روسیه در کابل، باعث کشته شدن تعدادی از دیپلمات‌های این کشور شد. پس از آن، داعش به سفارت پاکستان و مرکز اقامت بازرگانان چینی حمله کرد، و به تازگی هم سفارتخانه‌های هند، چین و ایران را هدف‌های آتی خود اعلام کرده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل، حمله به مراکز دیپلماتیک، جدا از حملات روزانه کوچکی است که نیروهای داعش علیه طالبان صورت می‌دهند. داعش همچنین با حملات سازماندهی‌شده علیه اقلیت‌های مذهبی، به‌ویژه اهل تشیع، اقتدار پشتونی طالبان را نیز به چالش می‌کشد. این نکته در گزارش دبیرکل سازمان ملل در مورد افغانستان نیز مطرح شده است.
در شانزدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره تهدید داعش علیه صلح و امنیت بین‌المللی و دامنه تلاش‌های سازمان ملل در حمایت از کشورهای عضو در مقابله با این تهدید که هفته گذشته منتشر شد، همچنین اشاره شده که شاخه خراسان داعش به انجام حملات تروریستی علیه سفارت‌های هند، ایران و چین در افغانستان تهدید کرده است و با هدف قرار دادن نمایندگی‌های دیپلماتیک، خواهان تضعیف روابط بین طالبان و کشورهای عضو سازمان ملل در منطقه آسیای مرکزی و جنوبی است.
به گزارش ناظران سازمان ملل، هسته‌های اصلی داعش عمدتا دراستان‌های کنر، ننگرهار و نورستان شرقی افغانستان مستقرند و یک هسته بزرگ در کابل و اطراف آن فعال است. گروه‌های کوچک‌تری نیز در استان‌های بدخشان، فاریاب، جوزجان، کندز، تخار و بلخ شناسایی شده‌اند. از آنجا که بلخ از توسعه‌یافته‌ترین استان‌های شمالی از نظر اقتصادی است، از جنبه درآمدزایی نیز برای داعش اهمیت دارد. زیرا داعش با وجود تامین مالی از منابع خارجی، به منابع و عواید داخلی هم نیاز دارد. به همین دلیل، به گزارش سازمان ملل، به تازگی قاچاق مواد مخدر را نیز در پیش گرفته است.
در گزارش سازمان ملل، در مورد القاعده نیز نکاتی مطرح شده است. بنا به این گزارش، القاعده تفاوت چندانی با گذشته نکرده و در همان وضعیت قبلی خود است. با وجود کشته شدن الظواهری در شهر کابل، رابطه طالبان و القاعده مانند گذشته حسنه است. ابواخلاص مصری فعلا رهبری القاعده را در افغانستان در دست دارد و شاخه‌های این گروه در کنر و نورستان دوباره فعال شده‌اند. طالبان گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) را نیز حمایت می‌کنند. فعالیت این گروه در پاکستان، دولت این کشور را کاملا مستاصل کرده است. با وجود درخواست‌های مکرر پاکستان از طالبان مبنی بر مهار «تی‌تی‌پی»، طالبان هیچ واکنشی در این باره نشان نداده‌اند. ارتش پاکستان در اوت ۲۰۲۲ توانست عمر خالد خراسانی را در داخل خاک افغانستان به قتل برساند. با این حال، طالبان پاکستانی سریعا دست‌به‌کار شدند و مکرم شاه، ملقب به عمر خراسانی، را جانشین عمر خالد خراسانی معرفی کردند.
طالبان افغان جز داعش، بقیه سازمان‌های تروریستی را نیز به نحوی حمایت می‌کنند. هرچند داعش دشمنی و مخالفت زیادی با طالبان نشان می‌دهد، نباید از یاد برد که در زیر چتر سیاسی طالبان است که داعش دارد دوباره جان می‌گیرد.
سازمان پیمان امنیت جمعی: چهار هزار جنگجوی داعش نزدیک مرز تاجیکستان مستقرند
ژنرال آناتولی سیدوروف، رئیس ستاد مشترک سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) هم درباره افزایش شمار جنگجویان داعش در افغانستان هشدار داد. او تعداد داعشی‌ها در افغانستان را شش هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرد و گفت که از این میان، چهار هزار تن در نزدیکی مرز افغانستان با تاجیکستان مستقرند.
رئیس ستاد مشترک سازمان پیمان امنیت جمعی مدعی شد بزرگترین تهدید برای ثبات در آسیای میانه «از سوی گروه‌های افراطی متعددی است که در افغانستان برای خود جای پا باز کرده‌اند».
سیدوروف خاطر نشان کرد که از میان گروه‌های افراطی، «داعش و القاعده خطرناک‌ترین‌اند.» این ژنرال روسی مدعی شد داعش بیش از چهار هزار جنگجو را در مناطقی همچون بدخشان، قندوز و تخار واقع در امتداد مرز تاجیکستان، مستقر کرده است.
ژنرال سیدوروف در مورد دلایل گسترش نفوذ داعش و افزایش کمیت نیروهای این گروه گفت: «سیاست سرکوب اقلیت‌های قومی و مذهبی که رهبران طالبان اتخاذ کرده‌اند و نیز اختلاف فزاینده میان رهبران طالبان و وخامت اوضاع اقتصادی به بی‌ثباتی اوضاع در منطقه کمک می‌کند.»
این مقام سازمان پیمان امنیت جمعی قاچاق بی‌رویه مواد مخدر و تجارت غیرقانونی اسلحه را هم در کنار دیگر عوامل، در افزایش خطر سقوط دوباره افغانستان به دامن جنگ داخلی موثر دانست.
طالبان: تهدیدی متوجه آسیای میانه نیست
این در حالی است که مقام‌های طالبان ادعاهایی از این دست را اکیدا رد می‌کنند. امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان در مراسم بزرگداشت سالروز خروج نیروهای شوروی از افغانستان، گفت که ادعاها در مورد گسترش فعالیت‌های داعش در افغانستان نادرست‌اند و طالبان در پی سرکوب این گروه‌اند.
این مقام طالبان تاکید کرد از خاک افغانستان هیچ تهدیدی متوجه کشورهای منطقه به‌ویژه آسیای میانه نیست.
