فرانک گاردنر، خبرنگار امور امنیتی بی‌بی‌سی در گزارشی نوشته است: توافقات امارات، بحرین، مراکش و سودان با اسرائیل که با تبلیغات فراوانی همراه بوده است در هر حال گروگان تحولاتی در صحنه سیاسی منطقه بود و اینک این تحولات به شکل خشونتی مرگبار بروز کرده که روند گرم شدن روابط بین کشورهای عرب و اسرائیل را به حالت تعلیق درآورده است.
توافق‌هایی که در ماه‌های آخر زمامداری دونالد ترامپ با سروصدای فراوان به دست آمد، باعث شد تا چند کشور عرب نه تنها با اسرائیل روابط سیاسی رسمی برقرار کنند، بلکه بین دو طرف همکاری‌های بی‌سابقه در زمینه‌های مختلف از اقتصاد و فناوری گرفته تا امنیت و اطلاعات آغاز شود.
چند هفته پس از امضای توافقنامه‌ها در واشنگتن، رئیس سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل - موساد - به کشورهای حوزه خلیج فارس سفر کرد و مورد استقبال گرم مقامات محلی و همتایان خود قرار گرفت و این واقعه‌ای بود که حتی یک سال پیش از آن هم غیر قابل تصور به نظر می‌رسید.
با این حال امروز دولت‌های امضا کننده توافق به خصوص امارات و بحرین در موقعیت ناخوشایندی قرار دارند. آنها به مردم خود از مزایای همکاری با اسرائیل در زمینه‌های تجاری، گردشگری، تحقیقات پزشکی، اقتصاد محیط زیست و توسعه علمی سخن گفته‌اند؛ اما اکنون باید در برابر تصاویر تلویزیونی ۲۴ ساعته از بمباران غزه، تهدید به اخراج فلسطینیان از خانه‌هایشان در بیت‌المقدس شرقی و هجوم اخیر پلیس اسرائیل به محوطه مسجدالاقصی در آن شهر چهره در هم بکشند.
سعودی‌ها که برای پیوستن به روند توافق ابراهیم تحت فشار دولت قبلی آمریکا قرار داشتند و شاید با پیش‌بینی واقعه‌ای شبیه درگیری کنونی در برابر آن مقاومت کردند، حالا نفس راحتی می‌کشند.
بیت المقدس، به عنوان سومین مکان مقدس در اسلام پس از مکه و مدینه، جای خاصی در قلب اعراب و مسلمانان دارد و وقایع در مسجد الاقصی، سعودی‌ها و دیگران را در حالت عصبی قرار داده است. دولت بحرین یکی از چند دولت عرب است که در این هفته بیانیه‌هایی صادر و بر حمایت خود از آرمان فلسطین تأکید کردند.
مایکل استیون، عضو اندیشکده امنیتی و دفاعی رویال یونایتد سرویسز مستقر در لندن، می‌گوید این حوادث وعده اعراب را مورد تردید قرار داده که گفته بودند توافق ابراهیم به کشورهایی مانند امارات متحده عربی اهرمی را برای فشار بر اسرائیل جهت کمک به آرمان فلسطین می‌دهد. به نظر می‌رسد در حال حاضر حتی التماس‌های جو بایدن برای آرام کردن اوضاع بی‌تاثیر است.
اکثر دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس علاقه چندانی به حماس ندارند و آن را یک گروه افراطی خشونت‌طلب و تحت حمایت حکومت ایران می‌دانند که تاکنون بیش از ۱۰۰۰ موشک را بدون ملاحظه به سوی شهرهای اسرائیل شلیک کرده است.
اما همدردی مردم عرب در این کشورها با فلسطینیان است و اگر بعد از گذشت چند دهه نارضایی از اسرائیل، نسبت به دوستی با آن بی‌میلی وجود داشته، این بی‌میلی حالا بیشتر می‌شود.
در عین حال، پوشش رسانه‌ای کشورهای عرب درباره درگیری کنونی بر خلاف درگیری‌های گذشته اسرائیل و فلسطینیان، کاملا یکطرفه نیست.
اگرچه پوشش خبری تلویزیونی العربیه متعلق به عربستان سعودی بر حملات هوایی اسرائیل به غزه متمرکز بوده اما این شبکه فیلم‌هایی را هم از شهرهای اسرائیل نشان داده که غیرنظامیان برای حفاظت در برابر حملات موشکی حماس با به صدا درآمدن آژیر خطر فرار می‌کنند.
اسکای نیوز عربی، مستقر در امارات متحده عربی هم اخبارش را بر غزه متمرکز کرده اما این گزارش‌ها حاوی اظهارات مقامات اسرائیلی هم هست که تاکید دارند که مراکز و فرماندهان ارشد حماس در غزه هدف قرار گرفته است.
قطر که روابط نزدیکی با حماس دارد حالا به همراه اردن و مصر در تلاش برای میانجیگری جهت پایان دادن به این درگیری است و این رویکرد در پوشش تلویزیونی آن مشهود است.
سئوال این است که این درگیری در بلند مدت چه تأثیری بر روابط اسرائیل و شرکای عرب آن خواهد داشت؟
پاسخ به این سئوال تا حد زیادی به طولانی بودن درگیری و تلفات آن بستگی دارد.
کشورهای عربی که روابط خود را با اسرائیل عادی کرده‌اند، می‌دانند که این همکاری تازه به ویژه در زمینه فناوری پیشرفته و منبع کسب درآمدهای عظیم منافع فراوانی برایشان دارد؛ اما حاضر نیستند این منافع را به بهای ناآرامی داخلی به دست آورند. بدون توجه به اقدامات تحریک‌آمیز حماس، آنها در حال حاضر تمایل ندارند دوست نزدیک طرفی باشند که فلسطینی‌ها را می‌کشد.
مایکل استیونز می‌گوید "امارات به هیچ‌وجه نمی‌تواند توافق ابراهیم را بر هم بزند اما تا زمانی که اوضاع عادی نشود، توسعه آشکار روابط به حالت تعلیق در می‌آید."
معنی این گفته این است که مانند سالهای سال، تماس‌های دوجانبه در خلوت و پشت درهای بسته ادامه خواهد داشت، اما روزهای برگزاری کنفرانس مطبوعاتی مشترک و لبخند سفیران فعلا سپری شده است.
