، از ماجرای آب و آتش کشتی سانچی که در دی ماه سال ۹۶ رخ داد بیش از سه سال می‌گذرد، اما ماجرای این کشتی همچنان ادامه دارد و خانواده‌ها چشم انتظار عزیزانی هستند که در آن کشتی حضور داشته، اما دیگر به خانه برنگشته اند.
هرچند که در ۲۴ دی سال ۹۶ برای ۳۲ خدمه کشتی، گواهی فوت صادر شد، اما تنها پیکر سه تن از کارکنان کشتی به وطن بازگشت و از سرنوشت دیگران خبری نشد. البته از همان موقع برخی خانواده‌ها به صدور گواهی فوت اعتراض داشتند، اما این روند تا همین چند روز پیش ادامه داشت تا این که خانواده ۹ تن از مفقودان کشتی سانچی موفق شدند گواهی فوت را باطل کنند و به تازگی هم وکیل برخی از خانواده‌های مفقودان این حادثه، ادعا‌هایی را درباره آخرین گفته‌های کاپیتان کشتی سانچی مطرح کرده که احتمال زنده بودن این مفقودان را بالا می‌برد.
در این گزارش سعی کرده ایم در کنار بررسی موضوع دادگاه اخیر و ادله ارائه شده از جمله ۱۲۰۰ پیام مشکوک از کشور‌های مختلف که باعث صدورحکم ابطال گواهی فوت برخی از خدمه سانچی شد، بخش‌هایی از صحبت‌های وکیل تعدادی از خانواده‌های خدمه سانچی را که جنجال زیادی به راه انداخت، بنویسیم.
۹ روز از تصادف تا غرق شدن
حادثه ۱۶ دی سال ۹۶ حدود ساعت ۲۰ به وقت محلی و ساعت ۱۴ به وقت ایران در آب‌های شرقی دریای چین روی داد. نفتکش سانچی با ۳۲ خدمه (۳۰ ایرانی و ۲ بنگلادشی) در حدود ۳۰۰ کیلومتری ساحل شانگ‌های با یک کشتی فله‌بر چینی به نام «کریستال» حاوی ۶۴ هزار تن غله از مبدأ آمریکا به مقصد استان «گوانگ دونگ» در جنوب چین برخورد کرد. در پی این برخورد، آتش، عرشۀ نفتکش را دربرگرفت و انفجار روی داد. دو روز بعد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران از کشف جسد یکی از ناپدید شدگان کشتی سانچی خبر داد و اعلام کرد که جسد پیدا شده برای شناسایی هویت به شانگ‌های منتقل شده است. چهار روز بعد از این حادثه، تکاوران ایرانی به آب‌های منطقه اعزام می‌شوند، اما ابتدا چینی‌ها به آنها اجازه ورود به کشتی را نمی‌دهند. روز هفتم حادثه، چهار نفر از امدادگران چینی وارد کشتی سانچی می‌شوند و جسد دو خدمه دیگر به نامهای «علی نقیان» و «محمد کاووسی‌تکاب» را در کنار قایق نجات سمت چپ کشتی به صورت کاملا سوخته پیدا می‌کنند. اجساد به همراه جعبه سیاه (VDR) از کشتی خارج می‌شود. در این حادثه تمام ۲۱ سرنشین کشتی چینی «سی‌اف‌کریستال» نجات می‌یابند؛ اما از ۳۲ خدمه سانچی، ۲۹ نفر دیگر که دو نفر از آنها اهل بنگلادش بودند، مفقود می‌شوند و تنها سه جسد پیدا می‌شود. روز بعد از خروج نیروهای امدادگر چینی از کشتی، یعنی ۲۴ دی، انفجار‌هایی در کشتی رخ می‌دهد و کشتی غرق می‌شود؛ به همین دلیل تکاوران ایرانی موفق به ورود به کشتی و جستوجوی خدمه ایرانی نمی‌شوند.
صدور گواهی فوت برای تمامی خدمه سانچی
همان روزی که خبر غرق شدن کشتی منتشر شد. علی ربیعی وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درخواست صدور گواهی فوت این خدمه به‌عنوان شهید را مطرح کرد. این اتفاق در حالی رخ داد که احمد ذاکری، یکی از وکلای پرونده سانچی گفته: «وزیر سابق کار، همان زمان با استناد به نظر قاطع کارشناسان چینی به مردم گفت که خدمه فوت کرده‌اند؛ به همین دلیل درخواست صدور گواهی فوت خدمه به‌عنوان شهید را مطرح کرد. درصورتی‌که چینی‌ها در تاریخ پنجم بهمن ۹۶، یعنی ۱۱ روز بعد از غرق‌شدن کشتی، گفتند ما هنوز به دنبال خدمه مفقودشده سانچی می‌گردیم.»
معمای ۱۲۰۰ تماس مشکوک
آن چه به ابهامات کشتی سانچی رنگ جدی‌تری بخشید، تماس‌های مشکوکی است که خانواده خدمه سانچی طی این سه سال دریافت می‌کنند. از سوی دیگر با ثبت شکایت برخی از خانواده‌های خدمه سانچی در دادگاه فدرال آمریکا علیه سه فرد حقیقی و حقوقی، بار دیگر موضوع امکان زنده‌بودن خدمه کشتی، داغ شده است. در این زمینه پدر یکی از خدمه سانچی به ایسنا گفت: تا کنون خانواده‌های خدمه سانچی بیش از ۱۲۰۰ تماس از جنوب شرق آسیا و نقاطی مانند مادیو، تایوان، نیوزیلند، جنوب چین و ... دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر برای شماره همراه یکی از خدمه هر ماه هزینه رومینگ می‌آید. برای این تماس‌ها به واحد امور بین‌الملل همراه اول نامه داده‌ایم که هنوز جواب نداده‌اند. از وزارت اطلاعات هم پیگیری کردیم، اما در یک صفحه جواب دادند و اعلام کردند به نتیجه نرسیدیم.
تلاش برای ابطال گواهی فوت خدمه سانچی
خانواده‌های خدمه سانچی سرانجام در اواخر بهمن امسال توانستند اولین گام مهم قانونی برای اثبات خطای دولت و شرکت ملی نفتکش را در اعلام فوت خدمه سانچی به اثبات برسانند. بر اساس رأی قاضی رضا احمدی‌فیروزجایی در شعبه ۱۱۵ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع شهید باهنر تهران، گواهی‌های فوتی که از سوی سازمان ثبت احوال کل کشور صادر شده بود، خلاف قانون شناخته و ابطال شد. به این ترتیب، مطابق استدلال دادگاه شعبه ۱۱۵ از مجتمع شهید باهنر تهران، هیچ‌کدام از ادله‌ای که شرکت ملی نفتکش ایران، سازمان ثبت‌احوال کل کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به دادگاه ارائه داده بودند تا نشان دهند گواهی فوت را درست صادر کرده‌اند، توسط دادگاه پذیرفته نشد و قاضی تمام استدلال‌های آنها را مردود اعلام کرد و دلایل قانونی وکلای خانواده‌های خدمه سانچی را پذیرفت و حکم ابطال گواهی فوت ۹ نفر از خدمه کشتی سانچی را صادر کرد.
ابطال گواهی فوت چه تاثیری در سرنوشت سانچی دارد؟
این حکم که حالا صادر شده می‌گوید، این اسامی از خدمه سانچی فوت نکرده‌اند. آن طور که وکیل خانواده‌ها در اینستاگرامش نوشته است، خدمه «از نظر قانونی» حالا زنده محسوب می‌شوند و به خاطر همین هم حقوق و مزایای آنها برقرار می‌شود. نه فقط این، بلکه هر چه که پرداخت نکرده بودند در این سال‌ها هم باید داده شود. حالا دیگر دست خانواده‌ها هم باز شده که سازمان‌های بین‌المللی مانند صلیب سرخ را موظف کنند به جستوجوی این افراد بپردازند. این افراد در آمریکا هم با یک وکیل دیگر شکایت کرده‌اند که هنوز جوابش نیامده است.
افشای بخشی از آخرین گفته‌های کاپیتان کشتی
وکیل تعدادی از خانواده‌های خدمه کشتی سانچی بعد از سه سال که از حادثه تلخ کشتی سانچی می‌گذرد، ادعا کرده که سرنوشت خدمه آن نامشخص است. وی ضمن افشای آخرین گفته‌های کاپیتان کشتی مدعی شد که یک درصد هم احتمال مرگ سرنشینان سانچی را نمی‌دهد. او در گفت و گویی که با آخرین خبر داشته با بیان این که از روز اول حادثه سانچی، اخبار ضد و نقیضی درباره علت حادثه مطرح شد، اظهار کرد: «تا زمان دسترسی به اسناد، هیچ عکسی از ناحیه‌ای که کشتی آتش گرفته بود توسط شرکت ملی نفتکش و سازمان بنادر منتشر نشد. حتی سازمان بنادر قبول نکرد که ما عضو تیم تحقیقات باشیم.»
عبداللهی در بخش دیگری از صحبت هایش به آخرین گفته‌های کاپیتان کشتی استناد می‌کند و می‌گوید: «طبق بررسی نوار کاپیتان دستور خروج از کشتی و آماده شدن قایق را صادر می‌کند چطور مسئولان انکار می‌کنند؟ تردید نداریم که ۲۹ نفر خدمه از سمت راست کشتی سانچی با قایق پیاده شدند. اگر مسئولان می‌خواهند خلاف این را ثابت کنند کشتی را از زیر آب بیرون بکشند. برای تمام حرف‌ها سند و مدرک داریم و روزی رسانه‌ای خواهیم کرد.» البته پیش از این هم آقای عبدا... عبدالهی، پدر سجاد عبدالهی یکی از خدمه مفقودشده سانچی، گفته بود صوت ۴۸ ساعت آخر جعبه سیاه کشتی سانچی را که در اختیار ملی نفتکش است، به دست آورده در انتهای مکالمه، کاپیتان عروجی بیان می‌کند: «کجا مانده اید؟ لایف بوت‌ها را آماده کنید.»
