سالانه ۸۰هزار نفر از موالید کشور کم می‌شود!

مردیم اردبیلی در برنامه تلویزیونی «بدون توقف» اظهار کرد: در زمان حاضر دو دهه است که جمعیت کشور ما زیر نرخ جایگزین قرار دارد، یعنی اینکه یک زوج نتوانستند به‌جای خودشان دو نفر را در جامعه به‌جای بگذارند تا تعادل جمعیتی حفظ شود.

وی ادامه داد: چهار سال متوالی است که سالانه 80 هزار نفر از موالید ما کم می‌شود؛ نرخ باروری ما الآن حدود 1.7 فرزند است و از سال گذشته به نرخ جمعیت زیر یک درصد رسیدیم، اگرچه در میانه فرصت پنجره جمعیتی کشورمان هستیم و هنوز تعداد زوجینی که می‌توانند فرزندآوری کنند تا یکی از سناریوهای معتدل‌تر جمعیتی ما رقم بخورد و جامعه جوانی و پویایی خودش را حفظ کند، مناسب است.

این کارشناس زنان و مطالعات خانواده تصریح کرد: نرخ باروری مذکور وضعیت جمعیتی کشور را با بحران روبه‌رو خواهد کرد، چون این عدد 1.7 فرزند باید به بالای نرخ جایگزین یعنی 2.1 برسد تا برای کشورمان آینده بهتری را رقم بزنیم.

وی افزود: در زمان حاضر کشور ما در سازمان ملل جزو کشورهایی با نرخ پایین باروری ثبت شده است، این موضوع اثر خودش را روی کمّیت جمعیت در سال‌های آینده می‌گذارد؛ البته از کمیت مهم‌تر، کیفیت آن است؛ کیفیت زندگی ایرانیان برای ما و در سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری اولویت اول است، به این معنا که می‌خواهیم هرم سنی ایرانیان به‌گونه‌ای باشد که هم سالمندان و هم جوانان زندگی متعادل‌تر و باکیفیت‌تری را تجربه کنند و الآن نگرانیم که این اتفاق نیفتد و این تصویر را از دست بدهیم.

اردبیلی خاطرنشان کرد: کمتر از 20 سال به پایان فرصت پنجره جمعیتی‌مان باقی مانده است، در این فرصت باید از باروری افرادی که در شرایط باروری قرار دارند استفاده کنیم؛ البته بخشی از مردم هم به شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر" اعتقاد ندارند و در ابتدای ازدواج مایل به داشتن حتی بیش از دو فرزند هستند اما دشواری‌های زندگی، پیچیدگی‌های تربیت فرزند، ناباروری، شرایط اقتصادی و کمال‌گرایی، فرزندهراسی و شرایطی که پیشِ‌روی‌شان قرار می‌گیرد باعث می‌شود که در خلال زندگی به فرزند کمتر قانع شوند، به این معنی که گاهی زوجین ناچاراً به این اتفاق تن می‌دهند!

این کارشناس آینده‌پژوهی در توضیح این مطلب که «یکی از مشکلات اساسی ما این است که زنان ما معنای زندگی خودشان را پیدا نکرده‌اند» تصریح کرد: شرط داشتن یک خانواده و جامعه خوب، وجود زنانی بانشاط است چراکه زنان قلب تپنده خانواده و جامعه هستند، زنی که بانشاط است و انگیزه دارد، زندگی را به جریان درمی‌آورد، این زن حتماً مادر خوبی است و به شغل و تحصیلات هم ربطی ندارد، اما امروز متأسفانه زنانی داریم که پژمرده هستند.

وی افزود: قاعدتاً اگر زن جامعه ما معنای زندگی خودش را پیدا کند، تمام کارهایی را که انجام می‌د‌هد از تحصیل، شغل، ازدواج و فرزندآوری، همه را در راستای معنی زندگی‌اش می‌بیند، در واقع این مسئله خیلی به رویکرد و نگاه افراد به زندگی برمی‌گردد؛ تربیت دختران و پسران ما باید مبتنی بر این باشد که چطور از اول معنا و آرمان و راه خودشکوفایی را در زندگی پیدا کنند و فقط به‌دنبال برطرف کردن نیازهای اولیه زندگی نباشند، من اعتقاد دارم اگر مادر می‌خواهد زندگی خانوادگی‌اش را پررونق و غنی کند این تنها با تعدد فرزندان میسر است.

اردبیلی با ابراز اینکه "ما در روش‌های تربیتی‌مان در آموزش و پرورش و آموزش عالی هیچ جا درس‌ زندگی به افراد ندادیم"، گفت: از طرف دیگر نیز متأسفانه زندگی روتین و تقسیم کارهایی که نسل قبل برای خودش تعریف کرده بود هم به هم ریخته است و نسل جدید ارجاع به نسل قبل نمی‌کنند؛ در ساختارهای مدرن هم روش زندگی به آنها آموزش داده نشده است، لذا یکی از گره‌های ما این است که مادر ما در مادری خودش، یک بخشی از معنای زندگی‌اش را پیدا نمی‌کند و قاعدتاً دلش نمی‌خواهد این تجربه را تکرار کند، پس باید دنبال راهی باشیم که مادران را از این وضعیت و این سیکل معیوب خارج کنیم، و حل این مسئله به همان روزهای اول تولد دختر و پسر ما برمی‌گردد که با شیوه تربیتی این آموزش به او داده شود که "تو قرار است مادر یا پدر آینده باشی".

کارشناس مطالعات زنان و خانواده همچنین تأکید کرد: در واقع یکی از روش‌هایی که فرد می‌تواند خودش را بانشاط نگه‌دارد و در برابر مشکلات مقاوم کند، این است که یک خانواده مستحکم، غنی، گرم و صمیمی با روابط عاطفی متعدد داشته باشد که همه اعضای فامیل در این دایره جای می‌گیرند؛ ما در اطراف‌مان حلقه‌های عاطفی و روحی فراوانی داریم که اینها باعث می‌شوند ما در اولین چالش زندگی کمر خم نکنیم، اینها را باید دوباره بازتولید کنیم.

وی افزود: قرار نیست مثل الگوی سنتی 100 سال پیش همه مثلاً در یک خانه و با هم زندگی کنیم، منظورم این است که مفهوم آن را در زندگی جدید و امروزی خودمان بازتعریف کنیم؛ مثلاً الگوی مواجهه اغلب خانواده‌ها با کرونا یک الگوی خانوادگی بود یعنی اغلب افراد، زمانی که بیمار می‌شدند در ایام قرنطینه از حمایت‌های خانواده برخوردار بودند، در حالی که این حمایت در خصوص افراد تنها وجود ندارد.

اردبیلی با اشاره به تغییر مفهوم فرزندآوری در جامعه مدرن یادآور شد: زمانی یک پدر سعی داشت با اضافه کردن تعداد فرزندان بر نیروی کار و همچنین امنیت خانواده و اعتبار و قدرت خود بیفزاید اما امروز این مفهوم در جامعه تغییر کرده، محوریت خانواده در جوامع کمتر شده، لذت‌جویی، فردگرایی و همه اینها جای مفاهیم گذشته را گرفته است؛ اما حتی کنشگر مدرن هم ترس از تنهایی در آینده را دارد و این مفهومی است که شاید خود دلیلی باشد برای فرزندآوری، چراکه در جامعه و فرهنگ ما خانواده هنوز کارکرد خودش را از دست نداده است.