پرونده فضای مجازی، فرصت یا تهدید؟ (حکمرانی فضای مجازی)
شبکه ملی اطلاعات در تعریفی ساده و روان به معنای برقراری ارتباطات و ارائه خدمات در فضای مجازی به شکل ارزان، پرسرعت، امن و سالم است. در واقع این شبکه باید بتواند نیاز‌های واقعی و مشروع مردم را در بستری پرسرعت، قیمتی پایین، امنیتی جامع و پایدار (به دور از دست‌اندازی غیرقانونی هرکس به حقوق عمومی و خصوصی مردم) و در عین برخورداری از بالاترین حد سلامت (عاری از هرگونه فساد و فحشای اعتقادی و اخلاقی) تأمین کند و پاسخگوی نیاز‌های مشروع مردم در فضای مجازی باشد و زمینه ارتباط کاربران با یکدیگر را از بستر داخلی و ارتباط با خارج از کشور را از بستر بین‌الملل مهیا کند.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
شبکه ملی اطلاعات از موضوعات بسیار مهمی است که در قوانین و اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران بدان اشاره است؛ مثلا در سیاست های کلی برنامه توسعه ششم در این باره آمده است: کسب جایگاه برتر منطقه در توسعه‌ی دولت الکترونیک در بستر شبکه‌ی ملی اطلاعات.
همچنین مقام معظم رهبری بارها و بارها در جمع مسئولان دولتی بر ایجاد شبکه ملی اطلاعات تاکید داشته و از کوتاهی های رخ داده در تحقق این امر مهم ابراز گلایه مندی کرده اند. برای نمونه مقام معظم رهبری می فرماید:
« فضای مجازی خیلی مهم است. در مسئله فضای مجازی، آنچه از همه مهم‌تر است، مسئله شبکه ملی اطلاعات است. متأسفانه در این زمینه کوتاهی شده، کاری که باید انجام بگیرد، انجام نگرفته؛ این [طور]نمی‌شود. اینکه ما به‌عنوان اینکه نباید جلوی فضای مجازی را گرفت، در این زمینه‌ها کوتاهی کنیم، این مسئله‌ای را حل نمی‌کند و منطق درستی هم نیست» (بیانات در تاریخ 22 خرداد 1396)
انتقاد از کوتاهی های انجام شده در ایجاد شبکه ملی اطلاعات تا جایی پیش رفت که در آذرماه سال 1398 رهبر انقلاب در نامه ای به رئیس جمهور خواستار سرعت بخشیدن به اجرای پروژه شبکه ملی اطلاعات شدند.
همچنین مقام معظم رهبری امسال در بیانات خود به مناسبت هفته دولت در ارتباط تصویری با رئیس جمهور و اعضای دولت فرمودند: «ما هم اهمیت فضای مجازی را و اینکه بخشی از زندگی مردم شده است، قبول داریم اما بحث ما در مورد فضای مجازی این است که این عرصه از خارج مدیریت و هدایت می‌شود و ما نمی‌توانیم مردم را بی پناه رها کنیم... تأکید مکرر بر شبکه ملی اطلاعات و تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی و شرکت روسای سه قوه در آن به همین علت است اما متأسفانه اهتمام لازم به این موضوع نمی‌شود» (بیانات در تاریخ 2 شهریور 1399)
اهمیت و ضرورت تحقق شبکه ملی اطلاعات آنچنان حائز اهمیت است که کشورهای مختلف دنیا مثل آمریکا، چین، کره جنوبی، برزیل، روسیه، انگلیس، هند، فرانسه و... تشکیل شبکه ملی اطلاعات را از سالیان گذشته آغاز کرده اند و دارای چنین شبکه ملی هستند. برای نمونه کره جنوبی در دهه 1990 شبکه ملی پرسرعت را شروع کرد و در حال حاضر 80 درصد پهنای باند این کشور داخلی است و نیازی به استفاده از اینترنت خارجی ندارد. این در حالی است که 80 درصد پهنای باند در ایران متکی به خارج کشور (آمریکا) است و ارتباطات کشور از طرف خارجی ها مدیریت می شود و این کاملا بر خلاف آموزه های دینی «و لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا» و نص صریح قانون اساسی «اصل نهم» است.
نکته ای که در اینجا قابل ملاحظه است آن است که عده ای با هوچی گری سعی دارند این گونه القا کنند که ایجاد شبکه ملی اطلاعات به معنای قطعی اینترنت در ایران است، در صورتی که به هیچ وجه اینگونه نیست و این ادعا کذب و از اساس دروغ است، چراکه با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات شبکه ای مستقل در کشور ایجاد می شود و اینترنت جهانی با ضوابطی شبیه به ضوابط کشورهای دارای این شبکه پیشرفته مدیریت خواهد شد.
پایان سخن آنکه کوتاهی مسئولان دولتی نسبت به ایجاد شبکه ملی اطلاعات در حالی است که یکی از زمینه های تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و از مقدمات تشکیل تمدن نوین اسلامی، شکستن محاصره تبلیغاتی و رسانه دشمن در عرصه فضای مجازی است که این مساله در گرو راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشور است. حال اینکه بعد از گذشت بیش از ده سال از طرح شبکه ملی اطلاعات، چرا به این مساله مهم تاکنونی اهتمام جدی صورت نگرفته است؟ ضرورت، مزایا و فواید تشکیل شبکه ملی اطلاعات چیست؟ لوازم تشکیل شبکه ملی اطلاعات چیست؟ چگونه می‌توان هرچه سریع تر شبکه ملی اطلاعات را راه اندازی کرد؟ عدم تحقق شبکه ملی اطلاعات چه تاثیرات ناگوار امنیتی سیاسی دارد؟ در قسمت های بعدی به تفصیل مورد اشاره قرار خواهد گرفت.
