فاش شدن نقشه‌ یوتیوب برای حذف اینترنت اکسپلورر ۶

اینترنت اکسپلورر به‌عنوان مرورگر پیش‌فرض ویندوز XP در سال ۲۰۰۱ عرضه شد؛ یعنی سال‌ها پیش از آنکه اولین نسخه‌ی کروم در سال ۲۰۰۸ منتشر شود. کریس زاخاریس (Chris Zacharias)، یکی از مهندسان سابق گوگل (Google) و یوتیوب، به این نکته اشاره می‌کند که مهندسان یوتیوب تقریبا هر هفته مجبور بودند یکی از رابط‌های کاربری که اجرای آن در اینترنت اکسپلورر ۶ دچار مشکل می‌شد را ترمیم کنند و هر هفته باید به این رویه ادامه می‌دادند، چرا که به آن‌ها گفته شده بود شاید شرایط لازم برای ارتقاء مرورگرهای کاربران فراهم نیست. او درباره‌ی چگونگی تصمیم‌گیری درباره‌ی حذف این مرورگر می‌گوید:

ما به‌صورت جمعی در این‌باره که چگونه می‌توانیم انتقام خود را از اینترنت اکسپلورر ۶ بگیریم، رویابافی می‌کردیم. نقشه خیلی ساده بود. ما یک بنر کوچک روی ویدئو پلیرهای سایت قرار دادیم که تنها برای کاربران این مرورگر خاص نشان داده می‌شد.

و به این ترتیب، بنری ساده اما بسیار تأثیرگذار طراحی شد. گروهی از مهندسان با علم به اینکه بیشتر کارمندان یوتیوب که از محیط عملیاتی شرکت استفاده می‌کنند، اصلا این بنر را نمی‌بینند، اقدام به نمایش آن در صفحات مختلف سایت برای کاربران اینترنت اکسپلورر ۶ کردند. گوگل چند سال پیش از آن، یوتیوب را خریده بود و این سایت هنوز سازگاری کاملی با سیاست‌ها و زیرساخت‌های گوگل پیدا نکرده بود.

به‌لطف مجوزهای خاصی به‌نام «OldTuber» که در ابتدای دوره‌ی ادغام آن با گوگل ایجاد شده بودند، مهندسان یوتیوب می‌توانستند قوانین و سیاست‌های اجرای کد گوگل را دور بزنند و به‌طور مستقیم، تغییراتی در آن‌دسته از کدهای یوتیوب ایجاد کنند که بازدیدهای محدودی روی آن‌ها انجام می‌شد. زاخاریس و برخی دیگر از مهندسین، مجوز OldTuber را به‌دست آوردند و اجازه پیدا کردند بنر را جایی قرار بدهند که نظارت به‌شدت کمی روی آن انجام می‌شد. او اقرار می‌کند:

فرصتی برای حذف همیشگی اینترنت اکسپلورر ۶ پیدا کرده بودیم که شاید دیگر هیچ‌وقت به‌دست نمی‌آمد.

این بنر در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۹ به نمایش درآمد و مطبوعات بلافاصله بر اقدام گوگل برای توقف همیشگی ارائه‌ی پشتیبانی از اینترنت اکسپلورر ۶ صحه گذاشتند. زاخاریس می‌گوید:

اولین فردی که به‌سراغ ما آمد، مدیر تیم بود. همه‌ی مطبوعات مهم در عرصه‌ی فناوری این سؤال را می‌پرسیدند که چرا یوتیوب اقدام به تهدید قطع پشتیبانی از اینترنت اکسپلورر ۶ کرده است؛ آن هم زمانی‌که این مرورگر هنوز کاربران زیادی داشت.

وی اضافه می‌کند:

ما با شوق همه‌چیز را درباره‌ی اقدام خودمان برای گروه PR توضیح دادیم تا نکات لازم را برای توضیح و بسط جریانی که در رسانه‌ها به راه افتاده بود، طراحی کنند.

دو تن از وکلای گوگل نیز می‌خواستند بدانند که چرا یوتیوب آن بنر را در سایت منتشر کرده است و خواهان توقف فوری آن بودند. آن‌ها فکر می‌کردند یوتیوب، کروم را به‌عنوان مرورگر جایگزین اینترنت اکسپلورر به کاربران خود تبلیغ می‌کند و نگران بودند که قانون‌گذاران اتحادیه‌ی اروپا درصدد اقدامات ضدرقابتی برآیند. اما درنهایت به آن‌ها ثابت شد که مهندسان یوتیوب طوری این بنر را برنامه‌ریزی کرده‌اند که به‌صورت تصادفی مرورگرهایی مانند فایر فاکس، اینترنت اکسپلورر ۸ و حتی اپرا را هم به کاربران پیشنهاد کند و درنتیجه، وکلا بدون هیچ نگرانی دیگری به دفاتر خود برگشتند.

این بنر به سایر بخش‌های تحت مالکیت گوگل نیز راه یافت. تیم گوگل داکس (Google Docs) نیز پیام مشابهی را حاوی هشداری درباره قطع پشتیبانی از اینترنت اکسپلورر ۶ روی صفحه‌های خود به نمایش گذاشت. به‌گفته‌ی زاخاریس:

مدت کوتاهی پس از اینکه بنر یوتیوب منتشر شد، یکی از مهندسین گوگل داکس نیز که در حال آزمایش اینترنت اکسپلورر ۶ بود، آن را دید و به‌سرعت به‌عنوان یک مدرک ضمیمه‌ی توضیحات خود مبنی بر اینکه آن‌ها هم باید همین کار را انجام بدهند، به مدیر خود نشان داد.

حرف‌هایی که در گوگل به گوش می‌رسید، حول محور اقدام تیم گوگل داکس مبنی‌بر افزودن بنر اینترنت اکسپلورر ۶ در سایت خود بود؛ بنابراین، تا حد زیادی همه آن‌ها را به‌عنوان ابداع‌کنندگان این بنر می‌شناختند و اسمی از تیم اصلی مهندسی یوتیوب برده نمی‌شد. نتیجه‌ی نمایش این بنر، کاهش شدید ترافیک کاربران اینترنت اکسپلورر ۶ بود. زاخاریس اضافه می‌کند:

درعرض یک‌ماه، کاربرانی که از اینترنت اکسپلورر ۶ استفاده می‌کردند، به نصف کاهش یافتند و بیش از ۲۰درصد از ترافیک جهانی اینترنت اکسپلورر ۶ کاسته شد و ترافیک سایر مرورگرها نیز به‌همان میزان افزایش یافت. نتیجه‌ی حاصل بسیار بهتر از آن بود که تیم توسعه‌ی وب ما فکر می‌کرد.

مدیران ارشد تیم مهندسی یوتیوب زمانی از ماجرا سر درآورد که دیگر خیلی دیر شده بود. آن‌ها به‌ناچار و بااکراه پذیرفتند که هدف، وسیله را توجیه می‌کند و با موافقت آن‌ها، به یک‌باره استفاده از این بنر در سایت‌های دیگر فراگیر شد. مهندسین یاغی یوتیوب بااستفاده‌از برنامه‌ی زیرکانه و محرمانه‌ی خود موفق‌به شکست و حذف همیشگی اینترنت اکسپلورر ۶ شدند و میزان استفاده از این مرورگر پیر در ایالات متحده تا آوریل ۲۰۱۲ به زیر یک‌درصد رسید. حتی مایکروسافت هم کنار‌گذاشته‌شدن آن را جشن گرفت. درواقع، مایکروسافت باید قدردان مهندسان خلاق یوتیوب و توسعه‌دهندگان گوگل باشد که کاربران اینترنت اکسپلورر ۶ را متقاعد کردند بالاخره مرورگرهای قدیمی خود را ارتقاء بدهند.