محور نیلوفری؛ بزرگترین طرح باز آفرینی شهری در کشور

یکی از مشکلات اصلی در کلانشهر تهران وجود فاصله طبقاتی و شکاف اجتماعی معنادار میان شمال و جنوب شهر است. بخشی از آن به وجود شرایط ویژه در جنوب شهر باز می گردد و عملا مانع از توسعه متوازن می شود. که از آن جمله؛ فقر جاذبه های طبیعی و گردشگری مثل ارتفاعات چشم نواز، وجود کارخانجات و شرکت های تولیدی، صنایع آلاینده، مشاغل مزاحم، آلودگی های زیست محیطی، انبارهای بزرگ کالا، خطوط راه آهن، مهاجر پذیر بودن، خرده فرهنگ ها و بالا بودن معضلات و آسیب های اجتماعی، تراکم جمعیتی در بافت های فرسوده و ریزدانگی منازل مسکونی، پائین بودن سرانه های فرهنگی، رفاهی، خدماتی، فضای سبز و آموزشی را می توان نام برد.

به گزارش تیتر شهر: اما آنچه که می تواند این معادله را تغییر دهد، حسن تدبیر و اعمال سیاست ها و برنامه های درست مدیریتی است. مسئولین باید به مردم این اطمینان را بدهند که تصمیمات خردمندانه می گیرند و به فکر زندگی بهتر برای مردم هستند. در این راستا از میان موارد فوق الذکر، با پیشنهاد و پیگیری شورایاران منطقه 18و 17در سال 1383 عملیات جمع آوری خط راه آهن تهران – تبریز(به طول 9 کیلومتر) که مزاحمت بزرگی در کنار زندگی مردم ایجاد کرده و مخاطرات فراوانی همراه با سلب آسایش مردم را در پی داشت آغاز و در سال 1386 کار انتقال این خط به سطح زیرین زمین شروع و در خرداد ماه سال 1392به بهره برداری رسید. با این اقدام 50 هکتار زمین آزاد سازی شد و یکی از تهدیدات جنوب شهر به یک فرصت طلایی برای توسعه تبدیل گشت. به عبارتی با این کار یک امکان بی نظیر بازآفرینی شهری در وهله نخست برای ساکنان محله های مجاور و در وهله دوم برای تمامی شهروندان پایتخت بوجود آمد.

اهمیت این موضوع سبب شد برای نیل به ایده های برگزیده جهت طراحلی فضای فوقانی تونل خط راه آهن تهران – تبریز در قالب برگزاری مسابقه و با فراخوان عمومی بین المللی با عنوان " مسابقه باز آفرینی محور شهری، طراحی فضای فوقانی تونل راه آهن تهران – تبریز (محور نیلوفری) " در آبان ماه سال جاری دنبال شود. بعد از این فراخوان 240 اثر دریافت شد که بعد از چند مرحله در نهایت 15 اثر که 3 مورد از آنها از کشورهای اسپانیا، ایتالیا و هلند هستند با رای هیئت داوران انتخاب شدند و تا اردیبهشت 1398 سه اثر نهایی برگزیده می شوند.

در این رابطه تفاهم نامه همکاری میان شهرداری تهران به عنوان مالک زمین و ارائه دهنده بخشی از تسهیلات و مشوق ها، گروه سرمایه گذاری مسکن به عنوان توسعه گر و شرکت بازآفرینی شهری ایران به عنوان نماینده دولت و تامین کننده بخشی از تسهیلا و مشوق هایی که در آئین نامه اجرایی پیش بینی شده منعقده شده است. همچنین سازمان نوسازی شهرداری تهران به متولی اصلی کار مسئولیت اجرای این فرآیند را برعهده دارد. با تدبیر دکتر حناچی و اعتقاد راسخ رئیس محترم سازمان نوسازی شهرداری تهران به نگاه اجتماعی در این موضوع و توجه به نظرات ذینفعان اصلی یعنی مردم مناطق 17 و 18 جلساتی با حضور شرکت کنندگان، دوران، مسئولان و شورایارن تشکیل گردیده و نظرات و پیشنهادت شورایاری ها به عنوان نمایندگان مردم باز گو شد. در ادامه به خلاصه این نظرات و پیشنهادات اشاره می شود:

نیازها و کمبودهای موجود

در یک نگاه اجمالی این نیازها و کمبودها در منطقه 17 و 18 مشهود است:

1- نیاز به احداث سوله های بحران

2- افزایش سرانه های ورزشی و تفریحی

3- برند سازی و زیبا سازی منظر شهری

4- احداث فروشگاه شهروند و میدان عرضه میوه و تره بار

5- احداث مجموعه های نظیر مرکز همایش و نمایشگاه

6- ایجاد جذابه های تفریحی و گردشگری

7- ساخت زمین های بازی برای کودکان

8- ایجاد مسیرهای برای پیاده روی خانوادگی

9- ایجاد ارزش افزوده اقتصادی برای املاک مناطق جنوبی

10- اشتغال زایی برای جوانان و فراهم نمودن فرصت های شغلی مناسب برای کسب کارهای کوچک

ملاحظات

1- حدود 70 درصد این فضا در مجاورت بلافصل مسکونی قرار دارد که اکثر واحدهای آن جزو بافت فرسوده هستند و فعلا در حالت فریز قرار دارند.

2- حداقل 3 کیلومتر از این فضا در مجاورت کارخانه های تولیدی و صنعتی قرار دارد که برخی از آنها مثل شرکت لبنیات پاستوریزه پگاه و پاک بدلیل بوی نامطبوبی که از فاضلاب این شرکتها ناشی می شود، تاثیر بسزایی در اجرای طرح دارند.

3- بافت فرهنگی این دو منطقه کاملا مذهبی است و بیش 5300 شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده اند، لذا طراحی نماد ایثار و شهادت در این بازآفرینی اهمیت خاصی دارد.

4- اقتصاد این مناطق ضعیف است و توان بازآفرینی و تولید ارزش افزوده را ندارد.

5- رود دره کن در قسمت غربی این محور قرار دارد. و قرار است در قالب طرح تاکا به فضای تفرجگاهی تبدیل شود. همچنین بوستان 23 هکتاری مادر در امتداد رود دره کن فرصت بسار مناسبی برای ایجاد فضای برای احداث مجموعه ای تفرجگاهی و طبیعت گردی است با محور نیلوفری ادغام شود.

پیشنهادات

ساخت مجموعه ای بازارهای سنتی و نمادهای از اقوام ایران و تبدیل این محور به راسته اقوام – بزرگراه پیاده روی– زمین های بازی کودکان – ساخت نماد ایثار و شهادت – سوله بحران – موزه راه آهن – زیبا سازی منظر شهری با کاشت درخت در جدارها و نصب گلجای های شهری، نور پردازی و استفاده از عنصر رنگ و نقاشی های سه بعدی – مرکز همایش و نمایشگاه های فرهنگی و سنتی – مرکز خرید شهروند و میدان میوه و تره بار – مسیر دوچرخه

ابراهیم علی پور – شورایار منطقه 18