حضور شیرهای سفید در منطقه تیمبواتی و در مجاورت پارک ملی کروگر

در گوشه و کنار قاره سیاه مقاصد گردشگری متعددی وجود دارند که امکان تماشای این موجودات فریبنده را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند. یکی از این مقاصد معروف «پارک ملی کروگر» (Kruger National Park) در آفریقای جنوبی است که به راستی بهشتی بی‌نظیر برای تجربه سافاری و به ویژه تماشای شیرها است.

در لبه‌ی غربی پارک ملی کروگر، منطقه تیمبِواتی (Timbavati Game Reserve) واقع شده است. این منطقه حفاظت شده طبیعی و البته خصوصی پهناور، یک بهشت واقعی برای تماشای حیات وحش این منطقه و به ویژه حیوانات بزرگ و معروف آفریقایی است. در گوشه و کنار این ناحیه گله‌های فیل و بوفالو در اطراف گودال‌های آب دور هم جمع می‌شوند، شیرها با افتخار در میان علفزارها قدم میزنند و پلنگ‌ها در میان سایه‌ی شاخ و برگ درختان از نظر پنهان می‌شوند. اما این منطقه به دلیل حضور جانوری خاص و کمیاب به شهرت رسیده، به‌طوری که حتی نامش با توجه به این حضور افسانه‌ای انتخاب شده است. در زبان بومی تیمبواتی به معنای جایی است که چیزی مقدس و آسمانی از بهشت به زمین آمده است و این مسئله با توجه به حضور شیرهای سفید معنادار می‌شود.

اگر به دنبال تجربه سافاری در آفریقا و به ویژه بازدید از پارک ملی کروگر هستید و دوست دارید به هر شکل ممکن به تماشای پنج جانور مهم و ارزشمند این قاره بروید، این مکان دقیقا همان جایی است که شما را به هدف اصلی‌تان می‌رساند.

 کروگر خود یک انتخاب عالی برای سافاری دوستان است و منطقه تامباواتی حتی یک سافاری به مراتب منحصربفردتر را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد که به سادگی فراموش شدنی نیست. در این میان در حالی که در برخی از مناطق مثل «سابای سندز» (Sabi Sands)، مکانی ایده‌آل برای تماشا و رصد حرکات یوزپلنگ‌ها مهیا شده است، تیمبواتی به‌عنوان خانه و زیستگاه شیرهای سفید نادر، زیبا و شگفت انگیز شناخته شده و از این نظر اسم و رسمی بهم زده است.

اما داستان شیرهای سفید نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۷۰ مورد توجه عموم قرار گرفته و به سرخط خبرها تبدی شد. در این میان انتشار کتاب «شیرهای سفید تیمبواتی» (The White Lions of Timbavati) به قلم «کریس مک براید» (Chris McBride) که در سال ۱۹۷۷ منتشر شد، نقشی مهم در جلب توجه عمومی داشت. واقعیت این است که تا قبل از انتشار این کتاب، خبری از حضور یا مشاهده‌ی شیرهای سفید نبود، هرچند که داستان مردمان بومی این منطقه متفاوت بود. در واقع براساس داستان‌های فولکلور مردمان محلی تسونگا (Tsonga)، شیرهای سفید قرن‌ها است که این منطقه را به قلمروی خود تبدیل کرده‌اند، مخلوقاتی باشکوه و آسمانی که از نظر این مردمان بومی به‌عنوان ارواح مقدس پادشاهان گذشته شناخته می‌شوند.

رنگ منحصربفرد شیرهای سفید محصول یک جهش ژنتیکی است. در واقع وجود یک ژن مغلوب عامل اصلی وجود شیرهای سفید است، همان ژنی که نقشی مهم در تولد ببرهای سفید رنگ دارد. در اینجا هر دو والد باید حامل این ژن باشند و همین مسئله باعث شده که شیرهای سفید مخلوقاتی به شدت کمیاب باشند. این مسئله باعث شد که برای سال‌های خبری از حضور یا مشاهده شیرهای سفید نباشد تا اینکه در سال ۲۰۰۶ و در منطقه تیمباواتی یک جفت توله شیر سفید از شیر ماده‌ای به رنگ طبیعی متولد شدند.  

در این میان بهتر است این نکته را مد نظر قرار دهید که شیرهای سفید با شیرهای آلبینو تفاوت دارند. شاید خز آن‌ها سفید رنگ باشد، اما رنگ چشمان آن‌ها به رنگ چشم شیرهای دیگر یعنی همان قهوه‌ای طلایی معمول است. هر چند گاهی اوقات شاهد چشمانی به رنگ آبی هیپنوتیزم کننده نیز هستیم.

اما آیا رنگ سفید باعث بروز مشکلاتی در زندگی شیرها شده و شرایط را برای آن‌ها سخت کرده است؟ پرواضح است که وجود این رنگ غیرمعمول زندگی شیرها را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد. وقتی شیرها در دوران کودکی به سر می‌برند، رنگ سفید آن‌ها باعث می‌شود که در میان علف‌ها طلایی رنگ نمود بیشتری داشته باشند. هرچند در این عین حال این رنگ به آن‌ها کمک می‌کند که در بستر سفید رودخانه به خوبی استتار کنند. یا وقتی زمین‌های سرسبز در طول فصل خشک رنگ و لعاب‌شان را از دست داده و حالتی رنگ پریده به خود می‌گیرند، فرصتی عالی برای کمین کردن و پنهان شدن را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

اما در دوران بزرگسالی شاید حتی این رنگ به ویژه هنگام شکار، موهبتی خدادادی در نظر گرفته شود. چرا که شکار آن‌ها شاید در نخستین لحظات از مشاهده این رنگ غیرطبیعی شگفت‌زده و گیج شده و فرصتی عالی برای به دام انداختن طعمه را در اختیار جانور قرار دهد.

اگرچه تاکنون بیشتر شیرهای سفید در منطقه تیمبواتی مشاهده شده‌اند، اما به نظر می‌رسد رفته رفته اوضاع در حال تغییر است. به طوری که در سپتامبر سال ۲۰۱۴ یک توله شیر سفید در «سینگیت کروگر» (Singita Kruger) مشاهده شد، منطقه‌ای خصوصی که در شرق تیمبواتی و در نزدیکی پارک اصلی یعنی پارک ملی کروگر واقع شده است. این نخستین بار بود که شیرهای سفید در بیرون ناحیه تیمبواتی بزرگ مشاهده شدند.

اما سرگذشت دو توله شیر سفید کمیاب داستان ما چه شد؟ ظاهر یکی از شیرها به دلیل حادثه‌ای طبیعی جان خود را از دست داده است، اما توله شیر دیگر اکنون یک نر جوان است که خوشبختانه تاکنون جان سالم به در برده و هنوز هم گهگاه در اطراف این ناحیه مشاهده می‌شود.

نظر شما در مورد حضور شیرهای سفید در طبیعت چیست؟ آیا شما هم دوست دارید شانس تماشای یکی از این مخلوقات منحصربفرد و کمیاب را به دست آورید؟ نظرات خود را با ما نیز در میان بگذارید.