به رغم آنکه در سال های اخیر کارشناسان شهرسازی و محیط زیست ساخت های بی رویه ساختمان های بلند مرتبه را سدی در مقابل جریان باد در این کلانشهر می دانستند و در این خصوص انتقادهای خود را به مدل شهرسازی شهردار سابق تهران اعلام کرده بودند، اما تمامی این واکنش ها از سوی مدیران سابق شهری تنها به انتقادهای بی اساس تعبیر شد.
به گزارش تیتر شهر: حداقل در چند سال اخیر با توجه به شکل کاسه ای شهر تهران کارشناسان محیط زیست نسبت به ساخت و سازهای بی رویه آن هم در مسیر کریدور باد تهران که جهت آن از سمت شهریار در غرب تهران به سمت شرق است؛ هشدار داده بودند، این در حالی است که در یک دهه اخیر شهرداری تهران بی توجه به این مسائل با دادن مجوزهایی در این مسیر به ویژه در منطقه 22 باعث افزایش آلودگی هوا در این کلانشهر شهر بود.
بررسی های کارشناسان و تخصصان محیط زیست حکایت از آن دارد که حداقل در یک دهه اخیر بیشتر ساخت و سازهای انجام شده در تهران در مسیر جنوب غربی و شمال شرقی انجام شده است و همین مساله باعث عدم ایجاد کریدور عبور باد در پایتخت شد.
نخستین تاثیر این مدل شهرسازی خارج از قاعده افزایش آلودگی هوا و متعاقب آن پدیده وارونگی هوا در تهران بوده است. از سوی دیگر عدم اجرای طرح های بلند مدت اما تاثیرگذار در زمینه کاهش این مشکل در پایتخت حداقل در دو دهه اخیر مسئولان و متولیان امر تنها به فکر اجرای طرح های موقتی مانند اجرای طرح زوج و فرد از مقابل منازل شهروندان، تعطیلی مدارس و در برخی از زمان ها آب پاشی آسمان تهران بوده اند.
طرح هایی که کمترین تاثیر را در کاهش آلودگی هوا داشته است و در نهایت نیز متولیان امر مدیریت باد و باران را بر مدیریت منطقی و علمی ترجیح داده اند و دست به دعا برداشتند تا شاید بارش باران و یا وزش باد بتواند آسمان آبی پایتخت را عاری از هر گونه آلایندگی ولو برای مدت زمان اندک کند.
کارشناسان محیط زیست بر این باورند که عوامل تاثیرگذار در آلودگی هوا کاملا مشخص است و باید در برنامه های میان مدت و یا بلند مدت فکر به حال این عوامل تاثیرگذار کرد. به عنوان مثال قرار گرفتن 30 درصد از کارخانه ها و صنایع در اطراف تهران آن هم درست در مسیر کریدور باد در تهران باعث شده تا هوا در محدوده این کلانشهر در حالت سکون قرار گرفته و در این شرایط ذرات معلق زیر 2.5 میکرون جولان بیشتری برای قرار دادن هوای تهران در حالت اضطرار و بحران دهند.
البته در مقابل تمامی عملکرد سال های اخیر شهرداری تهران، نباید از برنامه های سایر ارگان های مرتبط با بحث آلودگی هوا نیز به آسانی گذشت. یکی از ارگان های تاثیرگذار اما بی خیال در امر آلودگی هوای تهران وزارت نفت است.
فکر کنید که در یک دهه اخیر شهرداری تهران با توسعه فضای سبز و ایجاد کمربند سبز در اطراف تهران سعی در بهبود وضعیت آلودگی هوای تهران کرد اما در مقابل وزارت نفت با عدم تولید سوخت با کیفیت مطابق با استانداردهای جهانی نه تنها گامی در جهت بهبود شرایط موجود هوای تهران برنداشت بلکه با رد هر گونه ادعای کارشناسان و مسئولان محیط زیست مبنی بر عرضه سوخت بی کیفیت، مدعی شد که تولید انرژی مطابق با استانداردهای روز دنیا است. اما گویا مسئولان وزارت نفت در پیگیری استانداردهای روز دنیا نزدیک به دو دهه عقب هستند.
وزارت صنایع نیز یکی از متهمانی است که همیشه رد پای مجکمی از خود در بحث آلودگی هوای تهران بر جای گذاشته است. از تولید خودروهای بی کیفیت گرفته تا عدم تمایل به تشویق صنایع و کارخانه ها به خروج از محدوده تهران از جمله موارد اتهامی است که به این وزارتخانه وارد شده است اما اقدامی در جهت بهبود وضعیت انجام نشده است. این در حالی است که استانداردهای جهانی نشان می دهد که شهرک های صنعتی و کارخانه ها حداقل باید 100 کیلومتر دورتر از شهرهای بزرگ و کوچک راه اندازی شود اما آنچه اکنون در پیرامون کلانشهر تهران دیده می شد، چیز دیگری است.
عدم توجه مجلس به اصلاح درست قانون معایه فنی خودروهای شهر تهران مساله دیگری است که نشان از لابی های قدرتمند و پشت پرده خودروسازان با نمایندگان مردم در پارلمان ملی دارد.
اینکه در تمام شهرها و کشورهای دنیا خودروها معافیت از معاینه فنی خودروهای نو تنها یک سال است و در تهران تا همین سال گذشته تا 5 سال بود و به رغم تمامی فشارهایی که از سوی مدیران شهری و کارشناسان محیط زیست به مجلس وارد شد، سن معاینه فنی به دو سال کاهش پیدا کرد، نشان می دهد که شیوه مدیریت بحران آلودگی هوا در ایران با ساسر کشورهای دنیا فرق دارد. مهمترین فرق هم در بی تفاوتی مسئولان و متولیان در بهبود عوامل تاثیرگذار در این مشکل است.
نکته قابل تامل در مساله آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور این است که به رغم اینکه تمامی ارگان های متولی یکدیگر را در عدم بهبود کمی و کیفی هوای تهران مقصر می دانند اما هیچکدام به وظایف خود در مسیر قانون عمل نمی کنند.
دولت سهم خود را در نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی پرداخت نمی کند، در نظر دولتمردان همچنان محیط زیست یک کار لوکس است در مقابل شهرداران ضمن مقصر دانستن دولت مجوز ساخت ساختمان های بلند مرتبه را در مسیر کریدور باد می دهند، وزارتخانه های تاثیرگذار مانند نفت و صنایع اعتقادی به اجرای وظایف قانونی خود نداردو در انتها شهروندان نیز با مقصر دانستن دولت و شهرداری ها اعتقاد دارند که هیچ نقشی در آلودگی هوا در تهران ندارند. تمامی این حلقه ها وقتی به هم ربط پیدا می کند که نفس مردم به شماره می افتد و آسمان تهران به خاطر وارونگی هوا و ریزگردها تیره و تار می شود.
با این وجود همچنان شهروندان استفاده از خودروهای شخصی را حق مسلم خود می دانند به این دلیل که دولت و شهرداری در توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی ضعیف عمل کرده و در نتیجه ناوگان موجود جاذبه ای برای انجام سفرهای روزانه ندارد. تمامی این حلقه ها نامرعی به یکدیگر متصل است اما دریغ از گرفتن یک تصمیم و اجرای یک راهکار منطقی با هدف آسمان آبی و هوای پاک.
