زلزله 7.4 ریشتری کرمانشاه که ب دنبال آن تخریب مسکن مهر را در شهرهای قصر شیرین و سرپل ذهاب به دنبال داشت؛ باعث شد تا شورای شهر تهران استحکام این ساختمان ها را در اطراف شهر تهران به ویژه در پردیس و پرند مورد بررسی مجدد قرار دهد. ایسن در حالی است که در گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس در سال گذشته به عدم استحکام این خانه های ارزان قیمت به دولت و متولیان گوشزد شده بود.
به گزارش تیتر شهر: زلزله بزرگ شهر کرمانشاه اگرچه باعث بی خانمان شدن تعداد زیادی از هموطنان ما در شهرهای استان کرمانشاه داشت؛ اما فرصتی پیش آمد تا از این حادثه تلخ مدیران شهری و مسئولان دولتی درست عبرتی بگیرند که صنعت ساخت و ساز بیشتر از آنکه به رونق بازار نیاز داشته باشد؛ نیاز به رعایت استانداردهای لازم در سخات و ساز و استحکام مسکن دارد.
شهربانو امانی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر که به تازگی از سفر به کرمانشاه جهت بررسی عمق فاجعه این کلانشهر به تهران بازگشته است؛ اعلام کرد: به دنبال نا ایمن بودن مسکن مهر سرپل ذهاب، مقرر شد تا به دستور وزیر مسکن، راه و شهرسازی ایمنی مسکن‌های مهر شهر تهران بررسی شود، چرا که بیش از 70 نفر از جانباختگان زلزله کرمانشاه در مسکن‌های مهر ساکن بوده اند.
وی با تاکید بر اینکه ساخت و سازهای غیر استاندارد و بدون نظارت صحنه های بسیار دلخراش ساخته بود، تاکید کرد: به همراه اعضای شورای شهر تهران از بافت های شهری آسیب دیده خصوصا از مسکن مهر بازدید کردیم و در پی گزارشات مسکن مهر، دلخراش ترین موضوع این بود که بنیاد مسکن مبلغی را تحت عنوان وام به روستائیان داده، افراد خانه تهیه کرده بودند و این منازل نیز تحت نظارت مهندس ناظر ساخته شده بود، اما تمام خانه ها در زلزله از بین رفته است.
طبق مشاهدات اعضای شورای شهر تهران؛ در سرپل ذهاب برخی از خانه‌هایی که مردم ساخته بودند، سالم بود اما از مسکن‌های مهر که به تازگی تحویل مردم داده بودند و در دولت نهم ساخته شده فقط اسکلت‌های فلزی باقی مانده است که در برخی از خانه ها اسکلت های فلزی نیز خم شده است. این مسکن ها مهندس ناظر داشتند، اما ایمن نبودند، از مصالح غیر استاندارد و سنگین استفاده شده و فلزها سبک بود. متاسفانه در کشور ما مهندسان ناظر و متعهد غایب هستند و به نظر من حتما نظارتی بر عملکرد آن ها وجود ندارد، تولید مسکن را باید به بخش خصوصی واگذار کرد.
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه در دولت نهم و دهم بخش ساخت و سازهای غیر دولتی بیش از گذشته دولتی شد، یادآور شد: امروزه آسیب این دولتی شدن را دیدیم و حال وزارت مسکن باید به جد در تمام نقاط کشور وضعیت ایمنی مسکن های مهر را بررسی کند و بعد به مردم تحویل دهد. برای بررسی وضعیت مسکن تهران طبیعتا کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران باید نظارت را انجام دهد و البته در این زمینه وزیر مسکن، راه و شهرسازی بخشنامه‌ای صادر و کارگروهی را تعیین کرده است که ایمنی مسکن‌های مهر را بررسی کنند.
بررسی نقاط ضعف و قوت طرح مسکن مهر توسط کمیسیون اصل 90 مجلس
25 مهرماه سال گذشته بود که گزارشی توسط کمیسیون اصل 90 گزارشی درباره نقاط ضعف و قوت مسکن مهر در صحن مجلس قرائت شد.
در این گزارش نقاط ضعف مسکن مهر طبق بررسی های سازمان بازرسی کل کشور و مرکز پژوهش های مجلس مورد بررسی قرار گرفت.
بر اساس بازرسی های انجام شده از نحوه اجرای طرح مسکن مهر در سراسر کشور، مسائل و ایراداتی در اجرای طرح ملاحظه شده بود ، مانند واگذاری اراضی نامناسب برای ساخت مسکن مهر (خارج از محدوده، در دامنه کوه، شیب نامناسب و...)، یا اینکه به دلیل ضعف مطالعه در مکان یابی اراضی که در نهایت باعث بالا رفتن هزینه های آماده سازی و قیمت تمام شده مسکن مهر شده است. ضعف خدمات زیربنایی و روبنایی لازم از جمله آب، برق، فاضلاب، بیمارستان، مدرسه، فضای سبز و... مشکل دیگری بود که سازمان بازرسی به آن اشاره کرد. برخی نیازسنجی های انجام شده برای استان ها با واقعیت موجود (از قبیل تعداد متقاضیان یا واجدین شرایط و...) مطابقت نداشت. ضعف فنی و اجرایی در عملکرد پیمانکاران و مجریان طرح مسکن مهر و گاهی پایین بودن کیفیت ساخت و سازها در پروژه های مسکن مهر مشاهده شده است مشکل مهم دیگری بود که در این گزارش به آن تاکید شده بود.
در گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز مشکلات مسکن مهر شامل مواردی چون عدم توجه به ضرورت آمایش سرزمین و جانمایی آمایش جمعیت در مکان یابی اراضی برخی از شهرهای جدید بود.
خلاء طراحی ها و ساخت غالب شهرهای جدید از سرانه های بهداشتی، فرهنگی، علمی، اقتصادی، اداری، آموزشی، بیمارستانی، تولیدی و بازرگانی، که نبود این گونه مؤلفه ها به معنی نبود فاکتورهای جذب مهاجر برای اینگونه مناطق محسوب می شود مساله دیگری بود که مرکز پژوهش های مجلس به آن اشاره کرده بود. به عبارت دیگر پاسخگویی به تقاضای مسکن در کانون های جمعیتی به خصوص کلانشهرها و تهران را نمی توان از طریق احداث این گونه شهرهای جدید تامین کرد، زیرا با توجه به نبود شرایط، زیرساخت های لازم و فاکتورهای جذب مهاجر به این مناطق (و یا مهاجرت معکوس) عملاً غالب این گونه واحدها برای تبدیل به احسن شدن و یا واگذاری به مهاجرین به شهرها درنظر گرفته شده اند و به عبارتی تقاضاهای موجود به ویژه در کلانشهرها و تهران به همان صورت قبلی و بدون پاسخ و به صورت فزاینده انباشته خواهد شد.
فارغ از بررسی نحوه انتخاب و یا انعقاد قرارداد با پیمانکاران و یا حتی فارغ از بررسی جایگزینی و اجرای عملیات توسط پیمانکاران دست دوم و یا حتی دست سوم، رعایت معیارها، استانداردها و کیفیت طراحی و ساخت و ساز در اغلب این گونه شهرهای جدید با ابهامات عمده ای مواجه بوده است.
وجود ضعف عمده در اعمال نظارت عالیه سازمان های متولی بر روند ارجاع و اجرای عملیات آماده سازی و همچنین ساخت و سازها موجب بروز مشکلات عدیده و حقوقی و حتی افتتاح برخی از پرونده های قضایی شده است.
همکاری نامناسب و عدم انسجام رویکردی دستگاه های خدمات رسان در ارائه خدمات روبنایی و زیربنایی، که این مسئله باعث افزایش زمان اتمام واحدها و یا اسکان متقاضیان شده است.
وجود مسائل و مشکلات پیش روی طرح مسکن مهر از جمله عدم اطلاع شفاف از قیمت تمام شده ساخت واحدهای مسکونی در قبال توان مالی و یا سرمایه ای خانوارهای کم درآمد موجب شده است تا بسیاری از اینگونه خانوارها علی الخصوص در دهک های 1 تا 3 درآمدی، انصراف خود را عملی کنند.
نکته مهم در گزارش کمیسیون اصل 90 این بود که نخست مسکن مهر از این جهت که در بافت های جدید تاسیس می شود و نیاز به خدمات بیشتر و تاسیسات زیربنایی و روبنایی خصوصاً آب، برق، گاز، تلفن، مدرسه، بیمارستان، مکان های ورزشی و... دارد، سازمان ها و ادارات ذیربط در زمینه های فوق موفق عمل نکرده اند. دوما ساخت مسکن مهر به طور بی رویه به تعاونی های مسکن واگذار شده است که از کمترین تجربه برخوردارند. سوم اینکه عدم نظارت کافی اعم از نظام مهندسی و سازمان ملی زمین و مسکن درخصوص ساخت که به دلیل گسترش آن خصوصاً در طراحی و ساخت، ضعف های زیادی وجود دارد. چهارمین مساله این که از لحاظ فرهنگی این کار نشانه ای از حاشیه نشینی فرهنگی است که امروز گریبانگیر شهرهای بزرگ شده است. از نظر اجتماعی و امنیتی نیز، تجمیع یک صنف در محدوده ای خاص تبعاتی را به دنبال خواهد داشت.
البته اگه غرض سیاسی پشتش نباشه!