شورای چهارم؛ غلبه حاشیه بر متن

به گزارش تیتر شهر: پایان خردادماه سال 96، عمر شورای چهارم تهران نیز به اتمام می‌رسد. شورایی که با ریاست احمد مسجدجامعی آغاز شد و یک‌سالی شورا تجربه متفاوت اداره شورایی و شورای شهر را داشت. اما دوباره با رأی ورزشکاران، سکان هدایت به‌دست مهدی چمران افتاد و اداره شورا به سبک کدخدایی و اداره تک نفره ادامه پیدا کرد.  شورای چهارم شورای پرحاشیه و افشاگری  است اما کارنامه قابل‌قبولی در حوزه نظارت ندارد. این شورا، شورای تذکرهای بی‌پاسخ است. در سال پایانی شورا با احمد مسجدجامعی که قرار بود از شورای شهر تهران  به کتابخانه ملی برود اما پس از حادثه پلاسکو در شورا ماند تا یکی از پرونده‌های تاریخی شهر تهران به سرانجام برسد، درخصوص این دوره شورای‌شهر به گفت‌وگو نشسته‌ایم:  

آیا شورای چهارم کارنامه قبولی می‌گیرد؟
اتفاقات خوبی در این شورا افتاد؛ نخست  تعداد اعضای شورا افزایش یافت. دوم اینکه سه کمیسیون جدید فعال شد و جای  این کمیسیون‌ها خالی بود و در این زمینه‌ها خلأ داشتیم، زود هم جایش را باز کرد. سوم اینکه مذاکرات ما با دولت منجر به تشکیل  کمیسیون ویژه تهران و کلانشهرها شد. این هم از دستاوردها بود. چهارم اینکه پای مطبوعات و رسانه‌ها را به‌خوبی به حوزه شهر باز کرد و رسانه‌ها به این حوزه حساس شدند. یکی از اتفاقات مهم دیگری که انجام شد تدوین و تصویب برنامه 5ساله دوم شهرتهران بود که اگر اجرایی شود برنامه بسیار مهمی است.
تمام این نکاتی که گفتید مربوط به سال اول شورای شهر چهارم می‌شود. اما این روند در سال‌های بعد آهسته یا متوقف شد؟
بله قبول دارم این اتفاق افتاد.
اتفاقات خوبی در سال اول افتاد؛ از واکنش‌های سریعی که نسبت به اتفاقات شهری می‌افتاد از حادثه خیابان جمهوری که دو کارگر زن جان خود را از دست دادند تا واژگونی اتوبوس در اتوبان آزادگان اما بعد از سال دوم کارنامه قابل‌قبولی در حوزه نظارت نداریم و به‌نظر می‌آید موضوع نظارت نقطه‌ضعف اصلی شورای‌شهر چهارم باشد؟
کمیسیون نظارت برای اولین بار در شورای چهارم تعریف شد. نظارت را  در شورای چهارم در  چهارشکل تعریف کردیم؛  نخست معاونت نظارت بود، دیگری کمیسیون نظارت وحقوقی همچنین نظارتی که هر کمیسیون می‌تواند بر عملکرد شهرداری داشته باشد و به جز نظارت کمیسیونی و جمعی نظارتی که هر عضو می‌تواند بر عملکردها داشته باشد.  زیرا کارکرد عمده شورا، نظارت است. این نظارت از موضوعات اختلافی هم نیست و همه اعضا نسبت به آن اتفاق‌نظر دارند. اما در شورای چهارم نظارت را گسترش دادیم.
 این مواردی که می‌گویید همان کارنامه سال اول شورا می‌شود. من می‌خواهم بدانم این اتفاق خوب که در سال اول افتاد در سال‌های بعدی هم به همان کیفیت ادامه پیدا کرد؟
این را شما که از بیرون اتفاقات شورا را رصد می‌کنید باید بگویید.
 آقای مسجدجامعی چرا  شورای چهارم تا این اندازه حاشیه دارد،تا آنجا که در  شورای سوم تفاهم بیشتری بین جناح‌های مختلف درون شورا وجود داشت؟

بله در شورای چهارم، این‌ها زیاد شد. البته در شورای سوم این‌قدر تعداد اعضای اصلاح‌طلب کم بود که عملاً آنچه به چشم نمی‌آمد ما بودیم. در شورای چهارم این حساسیت‌ها بیشتر شد. در دور سوم امکان حضور ما در ترکیب هیئت‌رئیسه نبود اما در شورای چهارم با افزایش اعضای اصلاح‌طلب و امکان تاثیرگذاری در ترکیب هیئت‌رئیسه این چالش‌ها نیز بیشتر شد. برخی از این بداخلاقی‌ها تحت‌تاثیر فضای بیرونی شورای چهارم بود. البته در مقطعی اعضای اصلاح‌طلب در شورای سوم تحت‌فشار قرار گرفتند و کسی هم از آنها دفاع نمی‌کرد، در سال نخست شورای چهارم تلاش شد از حقوق اعضا دفاع و چالش‌ها برطرف شود. هیئت‌رئیسه شورا می‌توانستند در کاهش مشکلات نقش فعال‌تری داشته باشند.
این حاشیه‌ها که بخشی از آن از بیرون شورا هدایت می‌شد چقدر بر وظیفه نظارتی شورا تاثیرگذار بود؟  
اعتقاد ما این است که شورا باید به کار شهر بپردازد. اما برخی موارد مسائلی مطرح می‌شود که از عرصه شهر فراتر رفته و به موضوعاتی می‌پردازد که دراختیار مجلس است یا موضوعات ملی است درحالی‌که ما یک پارلمان محلی هستیم و باید بر موضوعات اصلی شهر تمرکز کنیم.
بخشی از این حاشیه‌ها و دامن‌زدن به اختلافات هم سبب کمرنگ شدن نظارت‌ها می‌شد. یعنی اعضا به‌جای اینکه نظارت کنند شروع به افشاگری درباره خودشان و دعواهای خودشان می‌کردند.

 در سال آخر افشاگری‌هایی که پایه و اساس هم نداشته خیلی زیاد شده است.
این فضای انتخابات است، این‌ها می‌خواهند آبروی همدیگر را ببرند تا بر آرای مردم تاثیر بگذارند.  
اما این نگرانی وجود دارد که این نوع حاشیه‌سازی‌ها بدتر مردم را از شوراها ناامید کند و مشارکت در انتخابات را کاهش دهد؟
بله این قضیه خیلی مهم است. این بحثی است که به دوستان هم گفتم و امیدوارم این حرف را گوش کنند و بحث‌ها را دوطرفه نکنند، نتیجه این رفتارها خواسته و یا ناخواسته دلسرد شدن مردم است.

شما همیشه یک سیاستمدار آرام و فرهنگی بودید؛ اما حاشیه‌ها این‌قدر زیاد شده که سراغ شما هم آمده است.
بالاخره وقتی مسائل را جناحی می‌بینند و فضاها جناحی می‌شود کاری به عملکرد و کارکرد یک فرد به‌عنوان شخص حقیقی ندارند. بلکه نتایج را این‌طوری تحلیل می‌کنند. باید این را از آنها پرسید که این کارها را می‌کنند.
 من فکر می‌کنم تاکید شما بر شکایت‌نکردن از رسانه‌ها طرف مقابل را جسورتر برای انتشار مطالب غیرواقعی کرده است؟
من اصلا درخصوص مطالب غیرواقعی که منتشر می‌شود شکایتی نکردم.
چرا؟
مجوز این رسانه که دارد بداخلاقی می‌کند را خودم دادم. این رسانه‌ها، بچه‌های ما هستند؛ یک بچه بد است. یکی خوب است. یکی شیطنت دارد، یکی آرام است و...
فکر نمی‌کنید از این اخلاق سوءاستفاده می‌شود؟
شاید هم بشود ولی برآیندش خوب است. رسانه‌ها باید زبان گویایی داشته باشند.
زبان گویا برای بیان‌حقیقت...
بله گویا برای حقیقت. این را قبول دارم. درست است هزینه‌ای که می‌پردازیم زیاد است اما نتیجه و ثمره‌اش را  فضای کلی اطلاع‌رسانی خواهد دید. این حرف‌ها که زده می‌شود آن ‌قدرها هم مؤثر نیست. این همه نسبت به  آیت‌الله هاشمی بداخلاقی شد؟ چه کسانی گفتند؟ همین‌ها گفتند. ولی مردم آن طور برای مراسم تشییع ایشان آمدند. این نشان می‌دهد این نوع حرف‌ها تاثیر در شناخت مردم ندارد.
شما داشتید استعفا می‌دادید و به دولت می‌رفتید. اما پس از حادثه پلاسکو از رفتن پشیمان شدید، چرا؟
حس من این بود که اتفاق مهمی افتاده است و دلیل آن هم ورود رهبری به این موضوع بود. ایشان دو بار پیام دادند. رئیس‌جمهوری ورود پیدا کرد و اتفاقی بود که روسای قوه مقننه و قضائیه  هم ورود کردند. در هیچ اتفاق شهری این‌طوری نبوده است. از یک نفر که نمایندگی مردم این شهر را دارد غیرقابل‌قبول است که در این شرایط بگوید می‌خواهم بروم. در این شرایط باید در کنار مردم ماند و به مردم کمک کرد و سعی کنیم مسئله شفاف شود تا جلوی فاجعه‌هایی از این قبیل گرفته شود. هزینه هم داشت.
این دوساله تعداد آتش‌نشان‌های جان‌باخته شهید ما در عملیات بیشتر از تعداد آتش‌نشان‌های هشت سال دفاع‌مقدس بود.  احترام به حق حیات همین است. اگر امروز این موضوع پیگیری نشود فردا هم اتفاق می‌افتد. قبلاً یک آتش‌نشانی شهید شده بود در شورا هم گزارش دادند. همان زمان تذکر دادند که تعداد شهدای آتش‌نشان دارد زیاد می‌شود. یک جایی اگر پای این‌ها نایستیم چیزهای دیگر هم اتفاق می‌افتد. این واقعه‌ای هشداردهنده بود. اگر ما به این واقعه حساس نشویم فردا زلزله بیاید چه می‌شود؟ یا به‌جای یک جا، سه جا آتش‌سوزی شود.

زمانی که دو خانم در خیابان جمهوری به‌دلیل آتش‌سوزی جان خود را از دست دادند، شورا واکنش بیشتر و شدیدتری نسبت به حادثه پلاسکو داشت، چرا؟

آن حادثه اگر آن‌طورکه داشت  پیش می‌رفت  پیگیری‌هایش ادامه پیدا می‌کرد این حادثه اتفاق نمی‌افتاد. گفته می‌شود حدود نیم ساعت قبل از ریزش، فرمانده میدان دستور تخلیه داده است. اینکه چرا تخلیه نشده است جای سوال دارد و باید گزارش تهیه شود. یک جاهایی باید محکم بایستیم اگر همه‌چیز را بخواهیم سریع جمع کنیم همین می‌شود که می‌بینید.
من می‌دانستم که دو مورد بیشتر کشته نشدند و می‌دانستم که در خیلی جاها این اتفاق می‌افتد. ولی می‌خواستیم جامعه را به حق‌حیات و کرامت انسان‌ها حساس کنیم.  

بسیاری از این اتفاقات در تهرانگردی‌های شما گفته شده بود مثل خطراتی که در غرب تهران وجود دارد و حادثه شهران را شکل داد.

بله گزارش‌ها برای اینکه مشکلات مردم از نزدیک بررسی شده مرجع خوبی است و درحال گردآوری است. مدیریت بدنه شهرداری نیز از این گزارش‌های کارشناسی برای سیاست‌گذاری‌های آینده استفاده کردند.
اگر بخواهیم شورای پنجم آفت‌های شورای چهارم را نداشته باشد، باید  چه احتیاط‌هایی را کنیم؟
تجربه شورا نسبتاً جوان است. در این سال‌ها خود مردم تجربیاتی پیدا کردند که به چه کسانی رأی دهند تشکل‌ها هم مقتدر شده است، من امیدوارم که افزایش سطح آگاهی‌ها راه را نشان دهد.