استان کردستان از مهمترین و بزرگترین استان‌های تولیدکننده‌های توت‌فرنگی است. این روزها در کردستان فصل برداشت توت‌فرنگی است که به یکی از جاذبه‌های گردشگری این استان هم تبدیل شده است و هر سال یکی از مقاصد تورهای گردشگری در این فصل مزارع توت فرنگی است. در تعطیلات پیش‌رو می‌توانید مهمان کردستانی‌ها باشید و همراه مردم آن توت‌فرنگی بچینید و از طبیعت کردستان لذت ببرید.
این تنها نمونه کوچکی از جاذبه‌های گردشگری کردستان است. اگر به این استان سفر کردید می‌توانید به سنندج مرکز استان کردستان بروید و از بازار سنندج ومسجد جامع این شهر، مجموعه پارک تفریحی آبیدر، عمارت آصف، موزه سنندج، عمارت خسروآباد، عمارت و باغ وکیل، عمارت حبیبی (خانه صنایع دستی)، عمارت مشیر دیوان، امامزاده هاجر خاتون و... دیدن کنید.
بازار سنندج
این بازار در طرف خیابان انقلاب شهر سنندج قرار گرفته و در سال ۱۰۴۶ هجری قمری همزمان با مرکزیت یافتن شهر سنندج به عنوان مرکز حکومت اردلان‌ها ساخته شد. نقشه این بازار به صورت مستطیل بزرگی است که بر اثر خیابان‌کشی دوران پهلوی به دو بخش تقسیم شده و بخش شمالی آن، بازار سنندجی و بخش جنوبی آن بازار آصف نام گرفته است. با وجود مراکز خرید جدید، این بازار اما همچنان موقعیت و ارزش خود را به لحاظ تجاری حفظ کرده است.
مسجد جامع سنندج (مسجد دارالاحسان)
این مسجد در ضلع شمالی خیابان امام خمینی (ره) شهر سنندج قرار گرفته است. بر اساس مدارک موجود زمان احداث مسجد مربوط به دوره قاجار بوده و به دستور امان‌الله خان، والی کردستان در سال ۱۲۲۸ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد در بافت قدیمی شهر سنندج و در کنار «موزه مردم‌شناسی خانه کرد»، «موزه سنندج» و «عمارت مشیر دیوان» واقع شده که باعث دسترسی آسان گردشگران به تمام این جاذبه‌ها شده است.
مجموعه پارک تفریحی آبیدر
این مجموعه در غرب سنندج و در خیابان آبیدر قرار دارد. شهر سنندج از فراز پارک چشم‌انداز بسیار زیبایی دارد. چندین باغ و چشمه طبیعی در این پارک وجود دارد. یکی از بزرگترین باغ‌های این مجموعه «باغ امیریه» است و گفته شده بزرگترین سینمای روباز (تابستانی) کشور در این باغ جای گرفته است. این مجموعه از گذشته‌های دور تفریحگاه مردم سنندج بوده و کوه آبیدر دارای محبوبیت خاصی در میان مردم است.
عمارت آصف (خانه کرد)
«خانه کرد»، موزه مردم‌شناسی مناطق کردنشین و از جمله بزرگترین موزه‌های مردم‌شناسی مربوط به یک قوم در ایران است که در خیابان امام خمینی (ره) در شهر سنندج واقع شده است. این موزه در عمارت آصف دایر شده و این عمارت یکی از بزرگترین عمارت‌های عیانی شهر سنندج است که دارای ارزش‌های ویژه معماری از لحاظ آجرکاری، گچ‌بری، اُرسی‌سازی است و حمام آن زیباترین حمام خصوصی در بین حمام‌های سنندج است. بنای اولیه این بنا به دوره صفویه مربوط بوده و در دوره‌های قاجار و پهلوی تکمیل‌تر شده است.
موزه سنندج
این موزه در خیابان امام خمینی (ره)، کوچه حبیبی و در بخش بیرونی «عمارت ملا لطف‌الله شیخ الاسلام» (که امروزه به خانه سالار سعید مشهور است) قرار دارد و در آن آثار و اشیاء تاریخی کشف شده از استان کردستان و دیگر نقاط ایران به نمایش گذاشته شده است. اُرسی موزه سنندج یکی از نمونه‌های بی‌نظیر هنر اُرسی‌سازی و کار استادکاران سنندجی است. «عمارت ملا لطف‌الله» از بنا های باقی ماندۀ دوران قاجار است.
این عمارت در خیابان فرعی شهدا قرار دارد و شامل ۷ حیاط با فضاهای مرتبط است و یک حمام خصوصی در داخل مجموعه دارد و هر یک از حیاط‌ها نیز دارای آبنما هستند. عمارت توسط میرزا یوسف مشیر دیوان در دوره قاجار ساخته شده است و زیباترین ایوان با طرح کلاه فرنگی در سنندج متعلق به این بنا است. در این عمارت نیز از ارسی‌های پرکار، تزئینات آجری، کاربندی‌ها و گچ‌بری برای تزئین استفاده شده است.
عمارت و باغ وکیل
این مجموعه بزرگ در خیابان کشاورز واقع شده است و شامل سه حیاط با عمارت‌های مربوطه و یک حمام خصوصی در داخل مجموعه و یک حمام عمومی در خارج از آن است. بخش اصلی عمارت وکیل در دوران زندیه ساخته شده و بخش‌های دیگر متعلق به دوره‌های قاجار است. مجموعه دارای تزئیناتی چون آجرکاری‌های زیبا و اُرسی‌های پرکار است و حیاط مرکزی دارای سقف شیروانی با طرح کلاه فرنگی است.
امامزاده هاجر خاتون
این امامزاده در خیابان صلاح‌الدین ایوبی در محله قدیمی سرتپوله واقع شده است. بر اساس روایات موجود این امامزاده، خواهر امام رضا (ع) است که هنگام سفر به خراسان در کردستان رحلت کرده و در این مکان به خاک سپرده شده است. در مجاورت این امامزاده، مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج نیز قرار دارد.
امامزاده پیر محمد
در بالای تپه‌ای در داخل شهر سنندج بقعه‌ای با گنبد مخروطی شکل فیروزه‌ای رنگی وجود دارد که از همه‌ی نقاط شهر دیده می‌شود و متعلق است به امامزاده «محمدبن عمر یحیی» مشهور به «پیرمحمد».
شهرستان بانه، مرکز گردشگری خرید
اگر قصد خرید دارید می‌توانید به شهرستان بانه در کردستان بروید. البته که در تعطیلات پیش‌رو، روزهای شلوغی را سپری می‌کند و تقریبا بیشتر اقامت‌های آن تکمیل ظرفیت شده است.
بانه در شمال غربی استان کردستان و در فاصله ۲۴۴ کیلومتری شهر سنندج و در مجاورت مرز عراق قرار گرفته است. بانه شهری کوهستانی با پوشش سبز و کوه نمادین «آربابا» از مهمترین مناطق گردشگری استان است. این شهرستان در سال‌های اخیر به مهمترین کانون تجاری استان تبدیل شده و در سه سال اخیر بیشترین تعداد گردشگران استان، به علت وجود مراکز و بازارهای خریدِ کالاهای ارزان، طبیعت سرسبز و توسعه مراکز اقامتی و پذیرایی و مهمان‌نوازی مردم منطقه، به بانه تعلق داشته است.
پارک کوهستانی «دوکانان» و «پیرمراد» از دیگر جاذبه‌های گردشگری بانه هستند که در مجاورت هم در دامنه کوه آربابا و چشم‌انداز بسیار زیبا به شهر بانه قرار گرفته‌اند. زیارتگاه «پیرمراد» به عنوان جاذبه زیارتی که مورد احترام مردم بانه است، داخل این مجموعه قرار دارد. بیشتر مسافرانی که قصد استراحت در دامان طبیعت را دارند به علت وجود امکانات لازم در دامنه کوه زیبای آربابا در این تو پارک کوهستانی توقف می کنند.
دریاچه سد بانه، تفرجگاه سورین، مراکز خرید شهری و روستای نجنه علیا از دیگر جاذبه‌های گردشگری شهرستان بانه است.
قلعه باستانی زیویه در سقز
«سقز» مقصد بعدی در کردستان است که یکی ازمهم‌ترین آثار تاریخی و دیدنی ایران در آن قرار گرفته است؛ قلعه باستانی زیویه. این قلعه باستانی روی یکی از کوه‌های نسبتا مرتفع در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر سقز و در روستای زیویه واقع شده و حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد در دوره حکومت اقوام ماد و مانایی ساخته شده است. زیویه، هم از نظر معماری و هم از نظر آثار هنری یکی از شاخص‌ترین و با ارزش‌ترین مکان‌های دوره تاریخی ایران محسوب می‌شود. در چند فصل کاوش‌های علمی و باستان‌شناسی که سال ۱۳۵۴ تا سال ۱۳۸۰ ادامه داشت، نتایج قابل توجهی در زمینه شناخت معماری آن به دست آمد. از جمله اشیاء به دست آمده در این کاوش‌ها قطعات عاجِ منقوش بود که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آن حک شده است. این قلعه عظیم شامل تالارها، حیاط‌ها، اتاق‌های متعدد، تالار ستون‌دار، انبار غله و ورودی اصلی با پلکان سنگی و قسمت‌های مختلف است. از مهمترین اشیاء به دست آورده می‌توان به سر عقاب طلایی و گردنبند طلایی اشاره کرد که در موزه آثار ملی نگهداری می‌شود.
غار کرفتو
غار کرفتو یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان کردستان است که در ۷۱ کیلومتری شمال شهر دیواندره قرار گرفته است. غار کرفتو جزو زیباترین و با اهمیت‌ترین غارهای طبیعی و دست‌کند ایران محسوب می‌شود که در ادوار مختلف مورد استفاده قرار گرفته و سکونتگاه انسان بوده و در هر دوره تاریخی برای سکونت تغییر حالت داده شده و فضاهایی با معماری صخره‌ای در چهار طبقه و در دل کوه حفر شده است. به دلیل وجود کتیبه یونانی بر سر در یکی از اتاق‌های طبقه سوم، از آن به عنوان معبد هرکول نام می‌برند. ستون فقرات غار ۷۵۰ متر طول دارد و در درون غار فضاها و راهروها و دالان‌های متعددی را به وجود آورده‌اند که در میان غارهای دست‌کند، از معماری کاملی بهره‌مند برده است.
این غار مهمترین جاذبه تاریخی قابل بازدید استان کردستان است که موقعیت کم‌نظیر آن در مجاورت سایر سایت‌های تاریخی مانند قلعه باستانی زیویه و مجموعه جهانی تخت سلیمان (آذربایجلن غربی) موجب شده است این اثر مورد توجه و بازدید گردشگران قرار گیرد. در این مجموعه تسهیلاتی چون پارکینگ، سکوهای استراحت، سرویس بهداشتی، پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی و مرکز اطلاع‌رسانی گردشگران وجود دارد.
سوغاتی‌های کردستان
کردستان همانند دیگر مناطق کشور دارای شیرینی‌ها و خوراکی‌های خاص است که سوغات استان را تشکیل می‌دهند. مهمترین شیرینی که خاص شهر سنندج است، شیرینی کنجد است. این شیرینی در دو نوع «شکری» و «گز انگبین» عرضه می‌شود. از دیگر شیرینی‌ها می‌توان به نان برنجی، بادام سوخته و نوعی باسلوق اشاره کرد که معمولاً توسط گردشگران به عنوان سوغاتی خریده می‌شود.
«کماج» و نوعی حلوا سوهانی از شیرینی‌های محلی شهرستان بیجار هستند. انواع تخمه بو دادۀ آفتابگردان از سوغاتی‌های شهرستان سقز محسوب می‌شود. همچنین به علت وضعیت جغرافیایی و کوهستانی کردستان، خشکبار به عنوان سوغات در تمام شهرستان‌های استان کردستان عرضه می‌شود، به ویژه در شهر بانه نوعی مویز سیاه که شربت آن بسیار مقوی و مغذی است، در آبمیوه‌فروشی‌ها عرضه می‌شود.
بیشتر مراکز خرید شیرینی و سوغات استان در شهر سنندج و در خیابان فردوسی روبروی سینما بهمن قرار دارد.
صنایع‌دستی کردستان
مهمترین و شاخص‌ترین صنایع‌دستی استان کردستان شامل فرش و گلیم سنندج، فرش بیجار، گلیم بیجار، موج‌بافی، جانماز و سجاده، نمدمالی، شال‌بافی، نازک‌کاری، ابزارآلات موسیقی، اُرسی‌سازی و گِره‌چینی، کلاش‌بافی، پولک‌دوزی، زیورآلات سنتی و سفالگری است. مراکز خرید صنایع دستی در شهر سنندج خیابان شهدای جنوبی و بازار سنتی آن است.
