به گزارش تیترشهر : حالا دیگر همه مطمئن هستند که دونالد ترامپ قصد ندارد پایبندی ایران به برجام را تأييد کند، اگرچه تا اکتبر (٢٣ مهر) هنوز یک‌هفته‌ای فرصت باقی است. واشنگتن‌پست روز پنجشنبه به نقل از منابع خبری‌اش این را منتشر کرده، همان روزی که ترامپ هم از «آرامش قبل از توفان» سخن گفته بود.
او بعد از برگزاری نشست با فرماندهان ارشد نظامی و مراسم شام، هنگام گرفتن عکس یادگاری، گفته «می‌دانید به این چه می‌گویند؟ شاید آرامش قبل از توفان». ️وقتی خبرنگارها پرسیدند چه توفانی؟... درباره چه چيزي؟ کره‌شمالی؟ ایران؟ داعش؟... ترامپ جواب داده «خبردار می‌شوید... ما امشب اینجا نظامی‌های عالی دنیا را داریم».
فعلا ترامپ درگیر دو موضوع است؛ ایران و کره‌شمالی. اینکه آیا می‌خواهد زیر برجام بزند و توافق را ملغي کند یا به آن متعهد بماند و دیگر اینکه به آزمایش‌های موشکی متعدد کره‌شمالی چه واکنشی نشان دهد؟ حال مشخص نیست که توفان مدنظر او در مورد کدام یک از این دو موضوع است. اما شواهد نشان می‌دهد او در مورد برجام تصمیمات سختی اتخاذ کرده است.
ترامپ بار دیگر ایران را متهم کرده که به روح برجام پایبند نبوده و اتهاماتی علیه ایران و فعالیت‌هایش در منطقه مطرح کرده است. این در حالی است که برخی منابع نزدیک به کاخ سفید گفته‌اند او تصمیمش را گرفته و به‌زودی اعلام می‌شود.
گفته می‌شود ترامپ قصد دارد تصمیم‌گیری در مورد برجام را برعهده کنگره بگذارد. کنگره‌ای با اکثریت جمهوری‌خواه که احتمال دارد به‌سادگی با ترامپ هم‌نوا شوند و برجام را لغو کرده و تحریم‌های ایران را بازگردانند. در جدیدترین رخداد «سی‌ان‌ان» به نقل از منابع آگاه گزارش داده مشاور امنیت ملی ترامپ، با تعدادی از سناتورهای دموکرات درخصوص تأييدنکردن برجام جلسه‌ای خصوصی برگزار کرده است.
گزینه‌های پیش‌رو چیست؟
اگر دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأييد نکند، پس باید در مورد تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران نیز اظهارنظر کند. او قصد دارد توپ را به زمین کنگره شوت کند. در این مرحله دو احتمال وجود دارد؛ ممکن است کنگره اقدامی در راستای نقض برجام انجام ندهد اما ممکن است خلاف این هم عمل کند؛ برجام را از سوی آمريكا لغو کند و در گام بعد تحریم‌های هسته‌ای ایران را بازگرداند.
اگرچه کنگره می‌تواند این تحریم‌ها را بازگرداند و دولت ایالات متحده به صورت یک‌جانبه تحریم‌های ایران را بازگرداند اما بازگرداندن همه آن تحریم‌ها از سوی اغلب کشورهای جهان به آن سادگی که آمريكا تصور می‌کند، نیست و نیازمند اجماع جهانی است. سؤال اصلی این است که پنج کشور دیگر غیر از آمريكا در مواجهه با نقض برجام از سوي این کشور چه اقدامی خواهند کرد. روسیه، چین و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) و اتحادیه اروپا نیز شرکای برجام هستند که تاکنون به احتمال نقض برجام از سوي ترامپ واکنش نشان داده‌اند.
فدریکا موگرینی تأکید کرده که اگر آمريكا نیز برجام را نقض کند، اروپا پای این توافق می‌ماند و منافع اعضایش را از بین نمی‌برد. همین روزهای گذشته اتحادیه اروپا بار دیگر تأکید کرد که «همه طرف‌ها باید به برجام پایبند بمانند». کمیسیون اروپا می‌گوید برجام توافق موفقی بوده و همه طرف‌ها باید به آن پایبند بمانند». یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا در نشستی خبری در بروکسل گفت: «ما تحولات مربوط به توافق را از نزدیک دنبال می‌کنیم. باید یادآور شد که این توافق به منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای منجر شده و شورای امنیت سازمان ملل از آن پشتیبانی کرده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشت بار تأييد کرده است که این توافق نتایج موردنظر را برآورده می‌کند».
سفیر انگلیس در ایران نیز در نشستی که در مورد همکاری اروپا و ایران در زوریخ برگزار شد، گفته بود کشورش در صورت عدم تأييد پایبندی ایران به برجام از سوي ترامپ با کنگره این کشور مذاکره خواهد کرد.سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز به عنوان یکی از طرف‌های توافق با حمایت از حفظ برجام به شکل فعلی آن، گفته امیدوار است که «تماس‌های جاری بین کشورهای اروپایی، سایر اعضای جامعه بین‌الملل و واشنگتن بیهوده نباشد و تصمیم نهایی رئیس‌جمهوری آمريكا تصمیمی متعادل و مبتنی بر واقعیات روز باشد». ولادیمیر پوتین نیز روزهای گذشته بر حفظ برجام تأکید کرده بود. سخنگوی کمیسیون اروپا هم توافق هسته‌ای با ایران را «راه‌حلی بلندمدت و ماندگار» دانسته که به همه طرف‌ها تضمین‌های لازم را می‌دهد. چین هم به عنوان یکی از شرکای برجام بر ادامه‌یافتن این توافق تأکید کرده است. اما فعلا آمريكا قصد دارد نقش بازی‌برهم‌زن را یک‌تنه برعهده بگیرد.
ترامپ تأييد نمی‌کند
روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از مقام‌های آمريكایی نوشته: ترامپ هفته آینده پایبندی ایران به برجام را تأييد نخواهد کرد تا تصمیم درخصوص سرنوشت برجام را به کنگره واگذار کند. به گزارش ایرنا، این روزنامه به نقل از مقام‌هایی که پیرامون راهبرد جدید کاخ سفید در قبال ایران از آنها سؤال شده، نوشت ترامپ به کنگره آمريكا اعلام خواهد کرد که این توافق در راستای منافع ملی آمريكا نیست تا تصمیم در مورد سرنوشت برجام را به این نهاد واگذار کند.
این اقدام نخستین مرحله از فرایندی خواهد بود که احتمال دارد به بازگرداندن بخشی از تحریم‌های آمريكا علیه ایران که به واسطه برجام تعلیق شده بود و در نتیجه خروج آمريكا از این توافق هسته‌ای بینجامد.
انتظار می‌رود ترامپ در یک سخنرانی در روز ١٢ اکتبر (٢٠ مهرماه) راهبرد جامع دولتش در قبال ایران را اعلام کند که رویکردی شدیدتر و جامع‌تر دارد و گام آغازین برای اصلاح توافق هسته‌ای به‌شمار می‌رود. به گفته چهار منبع نزدیک به ترامپ، او درحالحاضر از فشار به کنگره برای بازگرداندن تحریم‌های برجامی که باعث نقض توافق می‌شود، خودداری خواهد کرد. هر چهار نفر تأکید کردند که این طرح هنوز تکمیل نشده و احتمال دارد دچار تغییراتی شود.
مایکل انتون که یکی از چهار منبع واشنگتن‌پست است، دراین‌باره گفت: دولت جزئیات این راهبرد را در زمان مقتضی اعلام خواهد کرد. همچنین دو نفر از این افراد گفتند که همه اعضای تیم امنیت ملی ترامپ در هفته‌های اخیر به وی توصیه کرده‌اند که پایبندی ایران به برجام را رد کند.
در صورت رد پایبندی ایران از سوی دولت ترامپ، کنگره ٦٠ روز فرصت خواهد داشت تا تصمیم نهایی را بگیرد. به گفته برخی منابع از کنگره، دولت ترامپ گفت‌وگو درباره اصلاحاتی برای تقویت توافق هسته‌ای را با کنگره آغاز کرده است.
موضع ایران
مقامات ایران بارها تأکید کرده‌اند که با نقض برجام از سوی آمريكا، به‌راحتی فعالیت‌های هسته‌ای که طبق توافق متوقف یا کند شده بوده را از سر خواهند گرفت. مقام ارشد سازمان انرژی اتمی در این مورد گفته که در دوره‌ای حدود شش‌ماهه فعالیت‌های اتمی ایران به نقطه قبل از اجرائی‌شدن برجام بازخواهد گشت.
جواد ظریف نیز بارها تأکید کرده است که ایران ساده‌تر از کشورهای مقابل برجام به نقطه قبل از توافق بازخواهد گشت. او البته هفته گذشته در گفت‌وگو با یک رسانه آمريكایی گفته که در صورت تأييدنشدن برجام ازسوي ترامپ، ایران منتظر تصمیم کنگره خواهد ماند؛ موضوعی که هنوز مشخص نیست نظر کنگره درباره آن چه خواهد بود. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، خواهان آن شده که اروپا در صورت خروج احتمالی ایالات متحده از توافق برجام، با تحریم‌های آمريكا علیه ایران مقابله کند.
ایران در صورت نقض برجام ازسوي ترامپ، باید منتظر نظر کنگره و بعد واکنش اتحادیه اروپا، روسیه و چین بماند تا بعد تصمیم بگیرد کدام گام در ازسرگیری توافق هسته‌ای را ابتدا بردارد. ایران بارها تأکید کرده که گام‌های مشخصی در واکنش به نقض برجام طراحی شده است. همچنین کمیسیون مشترک برجام باید در این مورد تصمیم بگیرد. گام‌هایی که در ماه‌های پیش‌رو از سوی ایران و دیگر اعضای برجام برداشته خواهد شد، همان توفانی است که ترامپ وعده‌اش را داده است.
منبع:برترینها
