آشنا با جاده ابریشم جدید

به گزارش تیترشهر؛ جاده ابریشم یک جاده معروف باستانی است که در ابتدا به خاطر تجارت و عبور کاروان‌ها ساخته شد. کاغذ که به وسیله چینی‌ها در دوران سلسله هان اختراع شده بود و باروت که باز هم اختراع چینی‌ها بود، تاثیر بسیار بیشتری نسبت بر ابریشم بر این جاده داشتند. اما چون غربی‌ها به ابریشم چینی علاقه زیادی داشتند، این نام را برای این جاده انتخاب کردند. حتی ادویه‌های شرقی هم بیش از ابریشم به رونق این جاده کمک کرد، در نتیجه ابریشم تنها کالایی نبوده که در این جاده‌ها داد و ستد می‌شده است. فلزات، ادویه‌جات، داروها، شیشه، محصولات چرمی و کاغذ در سراسر اوراسیا از طریق این جاده انتقال داده می‌شدند.

وقتی کاغذ به ماده اولیه اصلی نگارش در تمام اوراسیا تبدیل شد، به‌طور حتم نسبت به ابریشم که در درجه اول برای لباس مورد استفاده قرار می‌گرفته، تاثیر بسیار بیشتری بر تاریخ بشر به جا گذاشت است. کاغذ در طول قرن دوم پیش از میلاد اختراع شد، بعد در قرن هشتم میلادی برای اولین بار از چین خارج شد و به جهان اسلام راه یافت. سپس از دروازه‌های اسلامی در سیسیل و اسپانیا به اروپا رسید. مردمان شمال کوه‌های آلپ تنها در اواخر قرن چهاردهم میلادی توانستند کاغذهای خودشان را بسازند. اما بزرگ‌ترین ارزش  و دست‌آورد جاده ابریشم، تبادل فرهنگی بود. هنر، مذهب، فلسفه، فناوری، زبان، علوم، معماری و هر عنصر دیگر تمدنی همراه با کالاهای تجاری از طریق جاده ابریشم رد و بدل می‌شد.

 نخستین کسی که نام راه ابریشم را در سال ۱۸۷۷ میلادی برای این مسیرها انتخاب کرد، یک جغرافی‌دان آلمانی به نام فردیناند ریختوفن بود. وی به سبب حمل ابریشم چین از این راه به دریای مدیترانه این نام را انتخاب کرد. جاده ابریشم را شاید بتوان مهم‌ترین جاده دنیا تا قرن پانزدهم میلادی تصور کرد. این جاده نه تنها نقل‌و‌انتقال کالا را امکان‌پذیر می‌کرد، بلکه باعث انتقال باورهای فکری مثل اسلام، هندوئیسم، بودیسم و مسیحیت و فرهنگ‌های متفاوت نیز شد. به علاوه بیماری‌هایی مانند طاعون نیز از این مسیر منتشر شدند. این بیماری‌ها در قرن دوم و سوم باعث کاهش جمعیت چین و مدیترانه و در نتیجه تضعیف امپراتوری‌های این نواحی شدند.  

اگرچه جاده ابریشم یک جاده فیزیکی مشخص نیست، با این حال سوژه‌ای است که می‌توان آن را بررسی کرد و مورد مطالعه قرار داد. بیشتر آنچه که ما درباره جاده ابریشم می‌دانیم، از کتاب‌ها و کتیبه‌های سنگی باستانی به دست نیامده بلکه از زباله‌های تاریخی به دست آمده است. آب‌وهوای خشک صحرای تکلهمکان (یا تاکلماکان، بیابانی واقع در منطقه سین کیانگ چین)، انواع مختلفی از اسناد نوشته شده روی چوب، کاغذ و پارچه‌ها را حفظ کرده است. بسیاری از اسناد به این دلیل حفظ شده‌اند که در آن زمان‌ها کاغذ ارزش بالایی داشته و دور انداخته و از بین برده نمی‌شده است. با مطالعه این زباله‌های تاریخی،‌ اطلاعات زیادی درباره جاده ابریشم به دست آمده است. 

در ۱۶ مه ۲۰۱۷ طی مراسمی با حضور رهبران نزدیک به ۳۰ کشور جهان در چین، جاده ابریشم جدید افتتاح شد تا راه را برای جاه‌طلبی اقتصادی بیشتر این قدرت آسیایی هموارتر شود. افرادی چون ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، روسای جمهوری روسیه و ترکیه در این نشست مهم حضور داشتند. تنها یک روز پس از این نشست جاده ابریشم جدید با امکاناتی ویژه راه‌اندازی شد. این جاده امکانات و امتیازهایی خاص در اختیار کشورهایی قرار می‌دهد که در مسیر آن قرار دارند. با کمک این امکانات،‌ این کشورها می‌توانند تجارت خود را در آسیا، اروپا و آفریقا بیش از گذشته توسعه دهند. شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین از بیان‌گذاران اصلی این مسیر جدید است. با اجرایی شدن این طرح، جاده ابریشم دوباره رونق می‌گیرد.

مجموعه‌ای از مسیرهای افسانه‌ای که شهرهای مختلفی مثل شهر کاشغر را به پارو و بعد قسطنطنیه متصل می‌کرد. این مسیر بعد از سقوط امپراتوری مغول رو به زوال رفت، ولی در حال حاضر دوباره متولد شده و به‌عنوان شبکه‌ای از بزرگراه‌ها، راه‌آهن‌ها و فرودگاه‌هایی که ۶۵ کشور را  به یکدیگر متصل می‌کنند، دوباره مشغول به فعالیت شده است. اضافه کردن امنیت و دسترسی آسان‌تر به ویزا از ویژگی‌های جاده ابریشم جدید است. شهرهای پررونق اقتصادی آسیای میانه هم با کمک این جاده، بیشتر از قبل قابل دسترسی هستند.

برای مسافران، این به معنای تعداد زیادی از مقاصد جدید برای گردش است؛ برخی از این شهرها در دل بیابان رشد کرده‌اند و بعضی دیگر از آن‌ها اصلا جز شهرهای توریستی نبوده‌اند. با راه اندازی جاده ابریشم جدید،‌کشور ازبکستان گزارش داد که افزایش ۴۰ درصدی از ورود گردشگر در هر سال را داشته است. شهر زیبای باکو در کشور آذربایجان که توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق مورد غفلت واقع شده بود، ‌اکنون احیا شده است. این شهر در صدر رتبه‌بندی مقصد‌های گردشگری رو به رشد اروپا و آسیای مرکزی به شمار می‌رود. هرچند این نرخ رشد برای سال‌ها به‌صورت آرامی در حال پیش‌روی بوده است،‌ ولی طی سال‌های اخیر و بعد از راه‌آندازی جاده‌ی ابریشم جدید،‌سرعت زیادی به خود گرفته است. در ادامه می‌توانید به شهرهای تاریخی جاده ابریشم که به تازگی احیا و به دوران شکوه قبلی خود بازگشته‌اند،‌ بیشتر آشنا شوید.

شهر شی‌آن در کشور چین محلی برای عاشقان غذا

نقطه آغاز اصلی جاده ابریشم به‌طور قاطعانه یکی از شهرهای مرکزی چینی‌ها یعنی شهر چانگان که امروزه به آن شی‌آن می‌گویند،‌ بوده است. در قرن هشتم میلادی، این شهر بزرگ‌ترین و توریستی‌ترین شهر جهان بود. این شهر محلی برای گرد هم جمع شدن تاجرانی از تمام گوشه و کنار قاره پهناور آسیا بود. در حال حاضر شی‌آن یکی از قطب‌های تجارت بین‌المللی چین با ۱۲ میلیون نفر، در حال بازگشت به شکوه سابق خود به‌عنوان پایانه شرقی جاده ابریشم است. شاید این حجم از رشد جای تعجب نداشته باشد، چون این شهر زادگاه رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ است.

در این شهر چه چیزی باید ببیند و چه کاری باید انجام داد

اکثر بازدیدکنند‌گان می‌دانند شی‌آن مرکز اصلی تشکیل و استقرار ارتش باستانی و معروف چینی یعنی «تارا کوتا» است و بازدید از بناهای مربوط به این ارتش باستانی یکی از کارهای واجب در حین بازدید از شی‌آن است؛ اما مکان‌های بیشتری در این شهر وجود دارند که به جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده‌اند. برای شروع می‌توان به بازار «تانگ غربی» سری زد که به گفته بسیاری از مورخان،‌ دقیقا نقطه شروع جاده ابریشم قدیمی بوده است. امروزه این بازار یک فرصت بی‌نظیر برای خریداران اشیای نایاب است. در این بازار شما همه چیز از خنجرهای  عتیقه یا بدلی تا گلدان‌های برنجی با طرح باستانی چینی را پیدا خواهید کرد. حتما سری به موزه «بازار غرب تانگ» که دقیقا در قلب این بازار قرار دارد هم بزنید. این موزه یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های آثار تاریخی جهان از سراسر جاده ابریشم را در خود جای داده است. سپس راه خود را به محله مسلمانان شهر ببرید، جایی که مسیر باریک کوچه‌ها وجب‌به‌وجب با مغازه‌های سنتی و غذاهای خیابانی عرضه شده در دکه‌های چوبی پر شده است. 

ماجراجو باشید و سعی کنید غذاهایی را که قبلا هرگز تست نکرده‌اید را اینجا بخورید. کباب گوشت شتر ادویه‌دار، رشته فرنگی کامل با کمی دونات خرمالو شیرین جز چیزهایی هستند که هیچ جای دیگری از دنیا پیدا نخواهید کرد. اگر می‌خواهید نگاهی هم به بخش مدرن شهر داشته باشید،‌ پس حتما به محله سازگار با محیط‌زیست «چانبا» سر بزنید. محلی که در گذشته برای دفن زباله بوده، ولی امروزه به یک منطقه شهری تازه و البته بسیار دیدنی و مدرن تبدیل شده است. در کنار این محل، کمربند جغرافیایی زلزله‌خیز شهر قرار دارد که باعث شده است یک تالاب بسیار بزرگ و زیبا به وجود بیاید. محلی که برای قایق‌رانی و پرنده‌نگری بسیار عالی است.