وجو نماهای یکسان که برگرفته از سبک معماری رومی در پایتخت است، سال هاست که این کلانشهر را با توجه به رشد سریع توسعه ناموزونی که به خود گرفته به یک جنگل با نماهای یک شکل و خسته کننده تبدیل کرده است. شهری با ساختمان های بلند و یک شکل بدون بهره گیری ازمعماری ایرانی و اسلامی در آن در کنا سایر معضلاتی که مانند دُمل چرکین در خود پرورش می دهد، به شهری خسته کننده تبدیل کرده است. به گزارش تیتر شهر: هر چند در سال های اخیر مدیریت شهری سعی کرد تا با ورود به طراحی نماهای شهر تهران هم به نوعی طراحان را به بهره گیری و جان بخشیدن دوباره به معماری ایرانی – اسلامی دعوت کند و هم به موضوع ایمنی نمای ساختمان ها در پایتخت نگاه ویژه و تخصصی داشته باشند.
هر چند کارشناسان بر این باورند که پرداختن به موضوع معماری ایرانی- اسلامی در 4 دهه اخیر از سوی معماران و طراحان ساختمانی به آن توجه شده است، اما روی آوردن بخش قابل توجهی از طرحان به بهره گیری از معماری های یک شکل غربی باعث شده تا حتی بناهای تاریخی به یادگار ماندهاز دوران اوج معماری ایرانی در لابه لای ساختمان های بلند مرتبه شهر تهران رنگ ببازند و فراموش شوند.
اما با وجود تمامی این مسائل و مشکلات معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با ورود جدی به بحث نما و استفاده از مصالح با کیفیت برای ایمن سازی و استاندارسازی نماهای ساختمان سعی دارد تا نظم دوباره ای به جنگل ناموزون ساختمان های شهر تهران بدهد.
پیروز حناچی در آغاز به کار همایش نما با محوریت مصالح و جزئیات اجرای اعلام کرد که لازم است زیبایی به شهر تهران بازگردد و داشتن حس زیبایی از حق شهروندان تهرانی است.
نکته مهمی که در صحبت های شهردار تهران در حاشیه این همایش وجود دارد، این است که شهروندان زمانی حس تعلق خاطر به شهر و یا محله ای که در آن زندگی می کنند، پیدا خواهند کرد که جذاب بوده و انگیزه زندگی را در کنار تمامی سختی هایی که شهر نشینی در کشور دارد، به آنها بدهد.
نکته دیگری که در صحبت های حناچی به نوعی اهمیت دارد، این است که وی بر این باور است: اگر منصفانه قضاوت کنیم نتوانسته ایم آن چه داشته ایم را به زندگی امروز برسانیم و برخلاف برخی کشورهای دنیا که در این زمنیه موفق بوده اند ما در دوره معاصر بیشتر به دنبال تخریب و بازسازی بوده ایم تا بهسازی آن چه از گذشتگان به ما رسیده است.
فراموش کردن مکاتب و سبک های معماری در تمام شهرهای کشور یکی از موضوعاتی است که می توان در صحبت های شهردار تهران به آن رسید. به ویژه اینکه مردم ما در طول تاریخ هنرهای زیادی داشتند، اما در دوره معاصر به این هنرها کمتر توجه شده است. متاسفانه امروز می بینیم که در اکثر شهرها خانه هایی که ساخته می شوند نماهایی شبیه به هم دارند. چه اتفاقی افتاده است که به چنین نقطه ای رسیده ایم؟
به همین دلیل است که اکنون مدیران ارشد شهری به این نتیجه رسیده اند که زیباسازی نماهای شهری از جمله وظایفی است که مدیریت شهری باید با وسواس و دقت بیشتری به آن توجه کنند.
حناچی در این رابطه اعتقاد دارد: ما در مدیریت شهری باید ابتدا زیبایی را بشناسیم تا بتوانیم برای تحقق آن تلاش کنیم. در برخی کشورها مدیریت شهری تلاش می کند قریحه هنری مردم را تحریک کند و مساحت زیادی از شهر به گالری ها و موزه ها برای توسعه هنر اختصاص می یابد که ما هم باید این مسیر را طی کنیم.
هر چند قوانین بالادستی زیادی در حوزه شهرسازی، معماری و نما و منظر شهری وجود دارد اما بی توجهی تصمیم گیران حوزه شهری به اجرای درست این قوانین باعث شده تا وضعیت نما و منظر شهر تهران در بعد معماری وضعیت مطلوبی نباشد. از سوی دیگر آنطور که شهردار تهران می گوید نیاز است تا قانونی خاص در ای نرابطه مصوب شود تا لزوم رعایت زیبایی را در تهران به رسمیت بشناساند.
تاریخ معماری ایران در دوره های متلف به خوبی وضعیت معماری، شهرسازی، جامعه شناسی شهری و نگاه مردم به داشتن شهری زیبا را نشان می دهد. چنانچه در دوره سلجوقیان ساختار سازه در هم تنیده بود و به عنوان مثال نما در شکل آجرهایی که در ستون استفاده می شد خود را نشان می داد، اما در دوره ایلخانیان این دو از هم جدا شدند و این تغییر یک تحول در معماری بود.
استانداردسازی در شهرهای کشوربه ویژه تهران یکی دیگر از موضوعات و دغدغه هایی است که در سال های اخیر مدیریت شهری را درگیر خود کرده است. در حال حاضر ضوابطی که برای ساخت و ساز در زمین های شهری وجود دارد از قواعدی همچون60 به 40 و یا در برخی از مناطق تبدیل این قاعده به 80 به 20 یا 90 به 10 است. موضوعی که شهردار تهران اعتقاد دارد تغییر این قاعده خطرات زیادی را برای تهران به همراه داشته است. چرا که استفاده حداکثری از مساحت یک بنا باعث می شود تا کل سطح زمین پوشیده شود و در نتیجه روزنه ای برای ورود آب به عمق خاک وجود نداشته باشد و همین مساله در طولانی مدت باعث فرونشست زمین خواهد شد.
اما حناچی تاکید دارد که حتی بررسی های انجام شده نشان می دهد که ضوابط ساخت 60 به 40 زمین در شهر تهران نیز پشتوانه علمی و تحقیقاتی دقیقی ندارد و بر مبنای دستور العملی که زمانی از سوی یک کارشناس مطرح شده بود، امروز تبدیل به مبنایی در ساخت و سازها شده است. ب ههمین دلیل است که امروز با شهری مواجه هستیم که ساخته شده و شاید نتوان در آن تغییرات چندانی ایجاد کرد، اما می توانیم در ساختمان های جدیدی که می سازیم نگاه مان را به ساخت و ساز تغییر دهیم.
توجه به شیوه درست معماری که می تواند برگرفته از سبکهای معماری اصیل ایرانی باشد، برای شهر ارزش افزوده دارد. موضوعی که شهردار تهران نیز به آن اشاره می کند و می گوید: برخی از ساختمان ها و معماری های ویژه در شهر می توانند در ایجاد ثروت و جذب گردشگران نقش مهمی ایفا کنند و نمونه هایی از این نوع معماری ها در کشورهای مختلف وجود دارد.
در حال حاضر معماران برجشته دنیا بر مانند نورمن فاستر بر این باورند هر جا که ساختمانی بسازد، گردشگران به دیدن آن ساختمان می روند. ما هم باید چنین فضاهایی در شهر ایجاد کنیم و به معماران طراز اول فرصت ایجاد خلاقیت در کشور بدهیم.
این در حالی است که با نگاهی گذرا به سبک معماری در کشور به این نتیجه می رسیم که بسیاری از ساختمان هایی که در تهران ساخته می شوند، سبک معماری رومی دارند که نمونه از این دست ساخت و ساز ها به وفور در تهران یافت می شود. حناچی بر این باور است که توجه بیشتر مردم به این سبک نشان می دهد، مردم چنین معماری را پسندیده اند، از همه مهمتر اینکه معماران سرزمین ما نتوانسته اند روی معماری بومی کشورمان کار کنند. کشور ما عقبه فرهنگی طولانی دارد. به عنوان مثال چرا تخت جمشید در معماری امروز ما جایی ندارد؟ ما باید آستانه دانش و تقاضا در حوزه معماری کشور را بالا ببریم. ما برای سلیقه های مردم کار زیادی نکرده ایم.
به همین دلیل است که شهردار تهران پیشنهاد می دهد، در مورد فعالیت هایی که تاکنون انجام شده است، باید آسیب شناسی کنیم. در این رابطه نیز در شهرداری تهران کمیته های نما تشکیل شده است، اما نباید تبدیل به راهروهایی شوند که می توان آن را دور زد یا برگشت.
عکس: آژانس عکس تهران
