صبح امروز پیروز حناچی در کنار افتتاح خط معاینه فنی زمان آباد، سری به خط 6 مترو تهران در انتهای منطقه 20 زد تا وضعیت این خط و دلایل افتتاح نشدن آن را با حضور معاون ترافیک، معاون مالی، مدیرعامل بانک شهر، مدیرعامل مترو بررسی کند. در این مراسم که با حضور خبرنگاران برگزار شد، شهردار تهران ضمن اشاره به آمار میزان مرگ و میر تهرانی ها به دلیل آلودگی هوا وعده داد که فاز نخست خط 6 مترو از دولت آباد در جنوب شرقی تهران تا میدان شهدا تا انتهای سال به بهره برداری برسد. اما موضوع اصلی که در یک سال و نیم اخیر مانع از تکمیل و افتتاح دو خط باقی مانده مترو تهران شده بود، عدم تامین منابع مالی و تعهداتی بود که شهرداری در مقابل شرکت مترو داشت. به گزارش تیتر شهر: امروز شهردار تهران بدعت تازه ای را در صحبت های خود با رسانه ها ایجاد کرد، اینکه لزوم توسعه حمل و نقل عمومی را در شهر تهران با ارائه آماری از میزان مرگ و میز تهرانی ها بر اثر آلودگی هوا و چاقی آنها به دلیل سبک زندگی اشتباهی که سال های اخیر به آن روی آورده اند، توضیح داد.
هر چند برخی از آماری که پیروز حناچی در جریان گفت و گوی خود با رسانه ها به آن اشاره کرد، در گذشته به عنوان آمار محرمانه سازمان های متولی از آن یاد می شد که هیچ گاه در اختیار رسانه ها قرار نمی گرفت اما شهردار تهران سعی کرد تا با تغییر این بدعت نخستین گام خود را برای حل مشکلات توسعه حمل و نقل عمومی در شهر تهران بر دارد.
اما مساله ای که در این میان حائز اهمیت است، این است که شهردار تهران وعده داد تا دو ماه دیگر 9 کیلومتر از خط 6 مترو با تامین تجهیزات مورد نیاز آن به بهره برداری برسد تا شاید این وعده او طلسم عدم توسعه خطوط 6 و 7 مترو تهران را که در یک سال و نیم اخیر با روی کار آمدن مدیریت شهری جدید بلاتکلیف باقی مانده بود؛ بشکند.
آنطور که حناچی تاکید کرد: افتتاح ایستگاه مترو دولت آباد تا میدان شهدا به عنوان فاز نخست خط 6 مترو تهران تا انتهای سال به بهره برداری خواهد رسید.
وی بر این باور است: شهرری هسته تاریخی تهران است و قدمتش به چندهزار سال قبل برمی‌گردد و با راه‌اندازی خطوط ریلی در این منطقه، موتور محرک توسعه و گردشگری زیارتی و فرهنگی شهر تهران خواهد شد. یکی دیگر از تاثیرات راه اندازی این خط کم تر کردن بار خط یک و دیگر خط‌ها خواهد بود.
بررسی ها نشان می دهد که خط 6 مترو از نظر پیشرفت فیزیکی در حوزه عمرانی و سویل به 90 درصد رسیده است و تنها مشکل اصلی در این خط تامین تجهیزات مورد نیاز آن است.
اگر چه از ابتدای روی کار آمدن مدیریت شهری جدید، تصمیم گیران حوزه حمل و نقل شهرداری تهران بر این باور بودند که این خط به همراه خط 7 مترو باید به یکباره افتتاح شود، اما همین طرز تفکر باعث شد تا عملا به دلیل کمبود نقدینگی و بدهکاری بالای شهرداری به پیمانکاران مترو؛ اتفاق خاصی در این حوزه نیفتد.
چرا که هر با با تزریفق اندک منابع مالی ای برای پیشرفت این دو خط، شرکت مترو مجبور بود تا با این منابع بدهکاری خود را با پیمانکاران صاف کند.
این در حالی بود که خط 6 مترو بیشترین پیشرفت ممکن را در حوزه عملیات عمرانی و ساخت ایستگاه ها داشت و تنها در بخش تامین تجهیزات دچار مشکل بود. برآوردهای انجام شده نشان می دهد که شرکت مترو برای افتتاح فاز نخست خط 6 مترو به بودجه ای معادل 150 تا 200 هزار میلیارد تومان نیاز دارد.
هر چند تکمیل منابع مالی مربوط به دو بخش عمرانی و تجهیزات این خط برعهده کنسرسیومی متشکل از چند شرکت عمرانی و ساختمانی و بانک شهر بود، اما برای این منابع مالی شهرداری تهران متعهد شده بود تا زمین هایی را به عنوان بودجه غیر نقد در اختیار بانک شهر قرار دهد.
این تصمیم گیری در واقع در سال 95 در دوره گذشته مدیریت شهری انجام شد. در آن زمان محمد باقر قالیباف این وعده را داد که با اختصاص این زمین ها به بانک شهر، منابع مالی مورد نیاز تکمیل و بهره برداری این خط تامین شود اما از آن سال تا کنون این وعده عملیاتی نشده است.
هر چند این وعده یک بار توسط محمد علی نجفی و یک بار نیز توسط محمد علی افشانی نیز تکرار شده بود اما عملا در یک سال و نیم اخیر نیز سند این زمین ها به بانک شهر منتقل نشده بود و عملا این بانک نیز نتوانسته بود منابع مالی مورد نیاز تکمیل و بهره برداری این خط را تامین کند.
موضوعی که دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در گفت و گو با خبرنگار تیتر شهر آن را تایید کرد و گفت: از همان ابتدای دوره جدید مدیریت شهری بررسی ها و گزارش هایی که کارشناسان شرکت مترو به کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران ارائه کرده بودند، مشخص شد که خط 6 مترو از نظر سویل به نسبت خط 7 تکمیل تر بود.
آنطور که محمد علی کرونی توضیح داد: خط 6 مترو حتی از نظر تمامی سازه های جانبی ایستگاه ها مانند هواکش ها، هواسازها و دسترسی ها به مراتب کامل تر و قابل بهره برداری تر از خط 7 مترو تهران بود . در واقع این خط تنها در تامین تجهیزات ثابت و متحرک خود دچار مشکل بود.
هر چند انتظار می رفت در طول یک سال و نیم اخیر با برنامه ریزی تجهیزات مورد نیاز این خط نیز تکمیل شود، اما عملا اتفاق خاصی در این حوزه نیفتاد. سوال اینجاست که چه عواملی باعث شد تا به رغم کامل بودن خط 6 حتی یک ایستگاه از این خط در دوره جدید افتتاح و به بهره برداری نرسد؟
افتتاح یک باره خطوط مترو، اشتباهی بود که مدیریت شهری به انجام آن اصرار داشت!
دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران بر این باور است که شهرداری تهران و به صورت خاص تر معاونت حمل و نقل و ترافیک این مجموعه می توانست بخشی از این خط را با تامین تجهیزات مورد نیاز افتتاح کند اما سردرگمی مدیران تصمیم گیر مانع از این کار شد.
محاسبات نشان می دهد که شرکت کترو برای افتتاح 9 کیلومتر از فاز نخست خط 6 مترو به بودجه ای معادل 150 هزار میلیارد تومان نیاز دارد. در واقع شرکت مترو با این میزان بودجه در نظر دارد تا تجهیزات ثابت و متحرک این بخش از خط 6 مترو را تامین کند.
کرونی یکی از دلایل توقف توسعه مترو در دوره جدید مدیریت شهری را در طرز تفکر مدیران شهری می داند. چرا که از همان ابتدلی فعالیت مدیران در دوره جدید مدیریت شهری آنها بر این باور بودند که باید دو خط باقیمانده شبکه مترو به یکباره افتتاح و به بهره برداری برسد. این نگاه باعث شد تا حتی خط 6 مترو که کامل تر از خط 7 بود نیز هیچ گاه فرصت بهره برداری نداشته باشد.
این در حالی است زمانی که مدیران درباره تلقی خود نسبت به افتتاح خطوط مترو در کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران صحبت می کردند، محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران که خود تجربیات موفقی را در حوزه مترو دارد، در مقابل این طرز تفکر ایستادگی کرد.
محسن هاشمی سعی کرد تا به معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران بفهماند که باید برای افتتاخ خطوط مترو از سیستم فاز بندی استفاده کرد. حرف رئیس شورای شهر تهران این بود که حتی اگر این امکان وجود دارد دو کیلومتر از خط مترو با دو ایستگاه باید افتتاح و به بهره برداری برسد چرا که مشکلات اقتصادی شهرداری در تامین منابع مالی مورد نیاز این اجازه را نمی دهد که یک خط به یکباره افتتاح و توسط شهروندان به بهره برداری برسد.
اکنون بعد از گذشت یک سال و نیم از فعالیت مدیریت جدید شهر تهران تازه مدیران و تصمیم گیران حوزه حمل و نقل عمومی به این نتیجه رسیده اند که خط 6 و 7 مترو تهران را می توانند در قالب چند فاز افتتاح کنند.
دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نسبت به این موضوع که چرا در طول یک سال و نیم اخیر برنامه ریزی مشخصی از سوی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران برای تعیین تکلیف دو خط باقیمانده مترو انجام نشده گلایه مند است.
اما وی به این مساله نیز اشاره دارد که یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن خط 6 مترو عدم انجام تعهدات شهرداری تهران در مقابل تامین منابع مالی این خط است.
به گفته محمد علی کرونی، قرارداد تکمیل خط 6 مترو تهران در قالب یک کنسرسیوم منعقد شده است. یک طرف این کنسرسیوم بانک شهر به عنوان تامین کننده منابع نقد این خط قرار داد و طرف دیگر آن نیز چند شرکت صاحب نام و بزرگ در حوزه ساختمان و عمران قرار دارد که اکنو ناین شرکت ها در حال انجام عملیات عمرانی در سه بخش شمالی، جنوبی و میانی خط 6 مترو تهران هستند.
اما از ابتدای دوره جدید مدیریت شهری، بانک شهر به دلیل تغییر مدیریتی ای که داشت، دچار مشکلاتی شد از سوی دیگر این بانک در طول دو سال گذشته بیشترین تزریق منابع مالی را برای تکمیل خط 6 مترو تهران انجام داده بود اما در مقابل شهرداری تهران متعهد شده بود تا با واگذاری زمین هایی به عنوان منابع مالی غیر نقد به بانک شهر زمینه تامین منابع مالی تکمیل این خط را فراهم کند. اما از همان سال 95 تا کنون اسناد این زمین ها که در همان درو هگذشته مدیریت شهری تعیین شده بودند، هیچ گاه به بانک شهر واگذار نشد.
در دوره جدید مدیریت شهری نیز هر چند دو شهردار قبلی نسبت به واگذاری زمین به بانک شهر تاکید کرده بودند اما این انتقال سند انجام نشد.
دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران اعتقاد دارد که باید هر چه زودتر تکلیف واگذاری و انتقال این اسناد به بانک شهر مشخص شود تا منابع مالی مورد نیاز برای تامین تجهیزات فاز نخست خط 6 مترو در اختیار شرکت مترو قرار گیرد.
هر چند به تازگی 700 میلیارد تومان منابع مالی از محل انتشار و فروش اوراق مشارکت در اختیار شرکت مترو تهران قرار گرفته است، سوال اینجاست که آیا می توان از این منابع برای تامین بودجه مورد نیاز فاز نخست خط 6 مترو تهران استفاده کرد؟
محمد علی کرونی در این باره به خبرنگار تیتر شهر گفت: طبق برنامه ریزی هایی که شرکت مترو تهران انجام داده است قرا است این 700 میلیارد تومان برای تامین منابع مالی مورد نیاز خط 7 مترو تهران هزینه شود. به هر حال تعطیل کردن خط 7 مترو به دلیل مشکلات ایمنی که داشت، در طولانی مدت تبعاتی را به همراه دارد و باید هرچ هزودتر این خط نیز تعیین تکلیف شود.
هر چند یکی از امیدهای معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در تامین منابع مالی مورد نیاز این دو خط امکان انتشار 30000 هزار میلیارد تومانی است که مصوبه آن را در هفته گذشته از شورای شهر تهران گرفته اند. اما واقعیت این است تا زمانی که این اوراق امکان انتشار و فروش پیدا کنند زمانی بیشتر از 6 ماه نیاز است.
دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران بر این باور است که شرکت مترو باید بتواند نقدینگی خود را مدیریت کنند نه اینکه تمامی منابع مالی خود را که به صورت قطه چکانی از سوی شهرداری تهران پرداخت می شود را بابت پرداخت طلب های کلان پیمانکاران هزینه کند. بلکه باید ضمن پرداخت بخشی از طلب پیمانکاران امکان تکمیل خطوط باقیمانده مترو به ویژه خط 6 را فراهم کند.
وعده شهردار، تضمین اصلی افتتاح فاز نخست خط 6 مترو تهران
برآوردهای مدیرعامل شرکت مترو تهران حکایت از آن دارد که برای افتتاح فاز نخست خط 6 مترو به بودجه ای معادل 200 هزار میلیارد تومان نیاز است تا با تزریق آن بتواند 9 کیلومتر از خط 6 مترو تهران را افتتاح و به بهره برداری برساند.
علی امام تاکید دارد که مسئول تامین منابع مالی خط 6 مترو کنسرسیوم بانک شهر بوده است. در واقع این کنسرسیوم مسئول تامین تجهیزات این خط طبق توافقات انجام شده در سال 95 بوده است اما دلیل تاخیر در پرداخت بودجه مورد نیاز نیز عدم انتقال اسناد مالکیت زمین هایی که شهرداری تهران برای تامین منابع غیر نقد بودجه این خط باید در اختیار بانک شهر قرار می داد، است.
به گفته مدیرعامل شرکت مترو، به رغم آنکه این توافقات در اواخر دوره گذشته مدیریت شهری انجام شد اما تا کنون تعیین تکلیف نشده است. این در حالی است که امروز در جریان بازدید پیروز حناچی از خط 6 مترو در جلسه ای که به مین منظور برگزار شد، تاکید کرد که زمین ها در اسرع وقت باید در اختیار بانک شهر قرار گیرد.
امام امیدوار است که طبق تاکید شهردار تهران هر چه زودتر انتقال زمین ها انجام شود. او بر این باور است که قول شهردار تهران برای افتتاح فاز نخست این خط بالاترین تضمین را برای انجام سریع این کار و برداشتن موانع دارد.
مدیرعامل شرکت مترو تهران تاکید دارد در زمان مدیریت دو شهردار سابق هیچ گاه یک قول مشخص برای واگذاری زمین های مذکور به بانک شهر داده نشده بود اما امروز حناچی به صورت مشخص این قول را داد تا هر چه سریع تر این انتقال اسناد برای تامین منابع مالی مورد نیاز انجام شود.
این در حالی است که به پیشنهاد مدیرعامل بانک شهر مقرر شد تا کمیته ای با حضور معاون مالی و اقتصاد شهری، معاون حمل و نقل و ترافیک، مدیرعامل سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران تشکیل شود تا این مساله بررسی و نتیجه گیری شده و گزارش توافقات حاصل شده نیز به شهردار تهران ارائه شود.
عکس: آژانس عکس تهران
