دی ماه سال 95 بود که به دلیل آتش سوزی نخستین ساختمان بلند بالای شهر تهران کمر خم کرد و پیشانی اش به زمین سائیده شد. ساختمانی که بنا بر آمارهای موجود 600 کسبه در آن مشغول به کار بودند و در مجموع پیزی در حدود 50 هزار کار آفرین در این مجموعه اشتغال داشتند. اما بعد از این ماجرا تنها خواسته کسبه ساخت دوباره پلاسکو توسط بنیاد مستضعفان بود هر چند در این زمینه رئیس بنیاد وعده داد که در صورت اعطای مجوزهای لازم پلاسکوی دیگری ظرف مدت دو سال ساخته خواهد شد، اما اکنون عدم هماهنگی سازمان های متولی از شهرداری تهران گرفته تا شورای عالی شهرسازی و معماری و میراث فرهنگی باعث شده تا بعد از گذشت دو سال ازحادثه آتش سوزی ، ساختمان پلاسکو نقشه ای برای ساخت نداشته باشد. به گزارش تیتر شهر: روز گذشته اعضای کمیسیون عمران مجلس، به چهارراه استانبول آمدند تا ازنزدیک فرآیند ساخت پلاسکو را بازدید کنند. انتقاد اعضای این کمیسیون آن بود که چرا بعد از گذشت دو سال از حادثه دلخراش فرو ریختن پلاسکو، هنوز درگیری های بین سازمان های تصمیم گیر ادامه دارد.
در این جلسه انطور که نماینده بنیا مستضعفان اعلام کرد: در مجموع 500 کسبه که دارای سرقفلی واحدهای تجاری این مجموعه بودند در این ساختمان فعالیت می کردند.
بعد از کش و قوص های فراوان در آبان ماه سال 96 بعد از برگزاری جلسات متعدد با سازمان میراث فرهنگی، استانداری تهران، شورای عالی شهرسازی و معماری و شهرداری تهران دستور تهیه نقشه برای ساخت دوباره پلاسکو به بنیاد مستضعفان داده شد. براساس این تصمیم گیری بنیاد مکلف شد تا با تملک کامل پارکینگ اکبری در مجاورت ساختمان پلاسکو، نقشه ای را تهیه کند که در آن ارتفاع ساختمان جدید پلاسکو کمتر باشد.
براساس این تصمیم تملک کامل پارکینگ اکبری در دستور کار بنیاد مستضعفان قرار گرفت. هر چند بخشی از این ملک در اختیار بنیاد قرارداشت اما با همکاری دادستانی برای خرید مابقی زمین از مالکان اقدامات لازم انجام و چند میلیارد تومان نیز بابت ارزش زمین پرداخت شد.
نقشه اولیه تهیه و مجوز های لازم نیز از شهرداری تهران در زمان مدیریت محمد علی نجفی گرفته شد. این در حالی بود که همزمان با آغاز گود برداری ساختمان پلاسکو، سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که به دلیل در مجاورت قرار گرفتن پارکینگ اکبری با مدرسه ژاندارک و محدوده میراثی، بنیاد حق هیچ گونه ساخت و سازی را در زمین مذکور ندارد. بر این ساس نیز شهرداری تهران مکلف شد تا جلوی هر گونه ساخت و سازی را در این محدوده بگیرد.
بعد از توقف عملیات عمرانی این زمین بود که بنیاد مستضعفان نامه ای به معاون اول رئیس جمهور ارسال کرد و ضرورت ورود موثر دولت به مساله ساخت دوباره ساختمان پلاسکو که بعد از حادثه آتش سوزی بعدی ملی پیدا کرده بود را متذکر شد حتی پیشنهاد تکشیل کمیته ای ویژه برای هماهنگی بین دستگاه های تصمیم گیر نیز داده شد.
آنطور که نماینده بنیاد مستضعفان عنوان کرد، تمام هدف این مجموعه حرکت در چارچوب قوانین بود و برای انجام این کار نیز به هماهنگی بین دستگاهی نیاز بود. بعد از این اتفاق بود که رسیدگی به مسائل و مشکلات شورای عالی شهرسازی و معماری مامور رسیدگی به موضوع ساخت مجدد ساختمان پلاسکو شد.
براین اساس نیز جلسات متعددی در این خصوص با حضور شهرداری تهران، سازمان میراث فرهنگی، بنیاد مستضعفان و نماینده شورای عالی شهرسازی برگزار و درنهایت استاندار تهران که در آن زمان محمد حسین مقیمی بود مسئول رسیدگی به پرونده مذکور شد.
بر مبنای صورت جلسه ای که در بهمن ماه سال گذشته تهیه شد، بنیاد مکلف به این موضوع شد که ساختمان پلاسکو را به مانند طرحی که درگذشته داشت، به صورت 15 طبقه بسازد.
همچنین مکلف شدکه در این طراحی تمام حقوق کتسبه کسبه این مجموعه را نیز رعایت کند. تصمیم دیگری که گرفته شد این بود که بنیاد 15 طبقه روی 5 طبقه باقی مانده از ساختمان پلاسکو بسازد.
در آن زمان کسبه 5 طبقه سالم از قسمت پاساژ پلاسکو متعهد شده بود که خود کار بازسازی این بخش را انجام می دهند. این درحالی بودکه بنیاد اعتقاد داشتبا توجه به بارگذاری جدید 15 طبقه بر ری 5 طبقه پاساز احتمال بروز هر حادثه ای در آینده وجود دارد و مجموعه باقی مانده تحمل این حجم بارگذاری را نخواهد داشت.
اما طبق تعهد کتبی کسبه که در صورت جلسه بهمن ماه سال گذشته نیز به آن اشاره شده بدون تخریب 5 طبقه پاساژ کار ساخت برج پلاسکو باید انجام شود.
این تصمیم حتی در صورت جلسه اردیبهشت ماه امسال نیز در استانداری تهران تکرار شد و بر این مبنا بنیاد مستضعفان باید نقشه اولیه طرح این مجموعه را اصلاح می کرد. بر این اساس نیز مشاوربرای تغییر نقشه گرفته شد.
در این زمان بود که جامعه مهندسان مشاور و شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام کرد به دلیل ملی بودن ساختمان پلاسکو بهتر است که طراحی این مجموعه به مسابقه گذاشته شود تا برترین طرح ها انتخاب شود.
هر چند طراحی اولیه این ساختمان نیز از سوی بنیاد به مسابقه گذاشته شده بود اما شورای عالی شهرسازی و معماری پیشنهاد داد تا مسابقه دیگری در بعد وسیع تر و با توجه به دستور العملی که شورای عالی تهیه می کند، باید برگزار شود و این اتفاق نیز افتاد و 20 دی ماه سال جاری قرار است تا نتایج این مسابقه مشخص و طرح برتر انتخاب شود.
در طول این مدت بنیاد مستضعفان برای اینکه معلیات عمرانی ساخت پلاسکو متوقف نشود، از شهرداری تهران در خواست کرد تا در زمین مجاور پلاسکو کار گودبرداری انجام شود و با توجه به تذکر سازمان میراث باید 28 متر گودبرداری انجام شود.
در طرح اولیه ساختمان پلاسکو، این مجموعه به صورت 8 طبقه اما با سطح اشغال بیشتر در نظر گرفته شده بود اما با مخالفت هایی که سازمان میراث فرهنگی در این زمینه انجام داد، مقرر شد تا سطح اشغال پلاسکو در ارتفاع و در قالب 15 طبقه به مانند قبل ساخته شود و یک طبقه نیز برای نصب المان آتش نشانان شهید در نظر گرفته شود.
به گفته نماینده بنیاد مستضعفان این مجموعه متعهد شده است که بعد از صدور مجوزهای لازم 2 سال زمان نیاز دارد تا کار ساخت این مجموعه را به پایان برساند و بر این مبنا مهرماه سال 99 ساختمان پلاسکو جدید تحویل کسبه خواهد شد.
ناهماهنگی دو ساله بین سازمان های تصمیم گیر
تصمیم گیری های مختلف و عدم اجرای آن از سوی دستگاه های درگیر مهمترین عامل در تاخیر ایجاد شده در ساخت مجدد ساختمان پلاسکو است. موضوعی که نظام دلیری نماینده بنیاد نیز به آن اشاره کرد و گفت: در طول دو سال اخیر طبق جلساتی که برگزار شده 48 صورتجلسه تهیه شده است که بر مبنای آن نیز 48 نوع تصمیم گیری برای ساخت مجدد این ساختمان عنوان شده است.
این در حالی است که هیچ کدام این تصمیم گیری ها نیز اجرایی نشد. حتی اخرین بحث در این زمینه را آقای حناچی که معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران را برعهده داشت مطرح کرد مبنی بر اینکه اخرین مصوبه ساخت پلاسکو دوبارهباید به شورای عالی شهرسازی و معماری ارجاع داده شود که همین موضوع باعث ایجاد تاخیر دیگری در تعیین تکلیف پلاسکو می شد.
آخرین مصوبه کمیسیون ماده 5 نیز حکایت از آن دارد که 5 طبقه پارکینگی که برای این مجموعه در طراحی اولیه در نظر گرفته شده بود ، حذف شد. چرا که اعلام شد درگذشته نیز این ساختمان پارکینگ نداشت و لزومی ندارد تا این 5 طبقه در زیر زمین به عنوان پارکینگ ساخته شود.
نکته قابل تاملی که در این میان وجود دارد، این است که بعد از گذشت دو سال از حادثه پلاسکو همچنان سازمان های متولی درگیر تهیه نقشه اولیه برای ساختمان جدید هستند و با توجه به برگزاری مسابقه پیش بینی می شود که تا تهیه و تایید نقشه یک سال دیگر زمان نیاز است تا تصمیم گیری ها برای حل معضل ساخت دوباره پلاسکو انجام شود.
در انتظار نقشه نهایی پلاسکو هستیم!
شهردار منطقه 12 تهران در این باره اعلام کرد: 26 شهریورماه سال جاری بود که بعد از اعلام مصوبه کمیسیون ماده 5 شهرداری منطقه دستور تهیه نقشه ساختمانی را برای آغاز فرآیند طراحی و معماری به بنیاد مستشعفان داد.
علی محمد سعادتی ادامه داد: همچنین برای پیشبرد کار نیز مجوز گودبرداری و استحکام بخش پیرامونی زمین پلاسکو نیز در پارکینگ اکبر به بنیاد داده شد. جلساتی نیز با کسبه و دستگاه های خدمات رسان برای حل مشکل انشعابات شهری برگزار شد.
به گفته وی د این مدت مجوزهای لازم برایب مقاوم سازی ساختمان پلاسکو در قسمت شمالی نیز به کسبه داده شد و در انتظار هستیم تا با تعیین نتایج مسابقه و تعیین نقشه های نهایی و ارجاع آن به شهرداری منطقه مجوز ساخت بدون پرداخت عوارض صادر شود.
ساختمان جدید پلاسکو بدون پارکینگ ساخته می شود
تهیه پارکینگ مورد نیاز ساختمان پلاسکو یکی از موضوعاتی است که همچنان به محل مناقشه بین شورای عالی شهرسازی و معماری، بنیاد مستضعفان، شهرداری تهران و کمیسیون ماده 5 تبدیل شده است. آنچه که در کمیته فنی تصمیم گرفته شده بود، نشان می داد که اعضا موافق بار گذاری 5 طبقه پارکینگ برای ساختمان پلاسکو در این محدوده نبودند.
دلیل این تصمیم نیز قرار گرفتن زمین پلاسکو در یک محدوده تاریخی و قدیمی است و با توجه به اینکه شهرداری تهران در صدد حذف تدریجی خودرو از این محدوده است در نتیجه بارگذاری پارکینگ به صلاح نخواهد بود.
ساخت ساختمان پلاسکو به مانند نقشه قبلی یکی دیگر از مضوعاتی است که در نوع خود قابل بررسی است. یکی از مشکلات ساختمان قدیمی قسمت های راهرو و مشاعات این مجموعه بود که باعث شد تا مشکلاتی را در زمان آتش سوزی برای آتش نشانان ایجاد کند. این در حالی است که در طراحی های جدید تعداد آسانسورهای این ساختمان 6 عدد در نظر گرفته شده است اما اگر قرار است که ساختمان به مانند قدیم ساخته شود امکان استانداردسازی راهرو ها و مشاعات ساختمان وجود نخواهد داشت.
نماینده مستضعفان در این باره توضیح داد: در طراحی های جدید برای این ساختمان 6 آسانسور در نظر گرفته ایم و از همه مهمتر به دنبال استاندارد سازی راه پله ها و قسمت های مشاع هستیم چرا که در غیر این صورت مقررات ملی ساختمان این اجازه را به ما نمی دهد که مشاعات ساختمان را به مانند گذشته بسازیم.
از سوی دیگر با توجه به اینکه ایمن سازی پلاسکو اهمیت زیادی دارد نمی توانیم هم سطح و سطوح کسبه را در مساحت 900 متر مربعی پلاسکو تامین کنیم و هم قسمت های مشاع این مجموعه را استاندارد بسازیم.
از قرار معلوم بنیاد برای حل این مشکل دو راهکار را در کمیسیون ماده 5 پیشنهاد داده است نخست آنکه دو طبقه به طبقات ساختمان پلاسکو اضافه کند تا هم حقوق کسبه رعایت شود و هم استانداردهای لازم دراین ساختمان لحاظ شود که با این راهکار در همان ابتدا سازمان میراث فرهنگی مخالفت کرده است.
راهکار دوم این بود که ارتفاع بین طبقات کمتر اما تعداد طبقات بیشتر شود که گویا شهردار سابق تهران نیز با این راهکار بنیاد مخالفت کرده است به همین دلیل برای تامین محوطه لازم برای تاسیسات و مسائل ایمنی بنیاد مجبور است تا در ساختمان مجاور 5 طبقه زیر زمین بسازد. درغیر این صورت در فضای 900 متر مربعی ساختمان پلاسکو نمی توان هم رمپ و پارکینگ ایجاد کرد و هم فضایی را برای تاسیسات ساختمان درنظر گرفت.
راهکار دیگر بنیاد برای تامین پارکینگ مورد نیاز پلاسکو استفاده از پارکینگ طبقاتی پروانه در مقابل ساختمان پلاسکو بود که به رغم آنکه سال های قبل ساخته شده است، اما هیچ گاه به بهره برداری کامل نرسیده است به همین منظور با شهرداری منطقه و معاون شهرسازی م معماری شهرداری تهران در این زمینه به توافقاتی رسیده اند.
اما نکته مهمی که هنوز در این میان باقی مانده این است که با توجه به استانداردهایی که ساختمان جدید پلاسکو باید داشته باشد، 276 مغازه باید از سطح این ساختمان کم شود و این مساله کسبه را دچار مشکل می کند و باید فکری برای این مشکل شود تا در آینده باز این ساختمان به محل مناقشه ای بین کسبه و بنیاد مستضعفان تبدیل نشود.
درهای پلاسکو مهر 99 به روی کسبه باز می شود
طبق برنامه ریزی های انجام شده در صورت صدور پروانه ساخت و تعیین نقشه ساخت پلاسکو درمهرماه سال 99 به پایان خواهد رسید.
رئیس کمیسیون عمران مجلس نیز از روند پیسگری دستگاه های تصمیم گیر برای ساخت مجدد ساختمان پلاسکو راضی نیست و ابراز تاسف می کند بعد از دوسال که از حادثه آتش سوزی و تخریب ساختمان پلاسکو می گذرد، هنوز تصمیم گیری نهایی برای ساخت این مجموعه ازسوی سازمان های متولی انجام نشده است.
محمدرضا رضایی کوچی تاکید دارد که در طول این سال ها بازدیدهای مکرری توسط اعضای کمیسیون عمران مجلس از محل ساختمان پلاسکو انجام شده است اما متاسفانه باید به این نکته اشاره کرد که در طول این سال ها دو شهردار تغییر کرده و استانداری که پیگیر این پروژه بودند نیز بازنشسته شده اند. بعداز دو سال هنوز پلاسکو در نقطه صفر برنامه ریز قرار دارد .
به گفته این نماینده مجلس؛ در حال حاضر بنیاد مستضعفان عنوان می کند که در این زمین نمی تواند پارکینگ ایجاد کند و باید در زمین کناری نیز برنامه هایی را داشته باشد، اما در مقابل شورای عالی شهرسازی و معماری با این اقدام مخالف است و تاکید دارد که اگر این ساختمان پارکینگ نداشته باشد مجوزی داده نمی شود. آن هم در شرایطی که طبق مقررات جدید ساختمانی که فاقد پارکینگ باشد، مجوزهای لازم را برای ساخت نمی تواند دریافت کند.
استانداری تهران حلقه رابط بین دستگاه های تصمیم گیر
نماینده استانداری تهران نیز با دفاع از عملکرد این مجموعه برای گردهم اوری دستگاه های تصمیم گیر ساخت پلاسکو تاکید دارد: جلسات متعددی در خصوص ساخت پلاسکو در استانداری برگزار شده است که در این جلسات معاون شهرسازی و یا شهردار منطقه و اعضای شورای شهر نیز حضور داشته اند. یکی از تصمیمات اتخاذ شده این بودکه عوارض پروانه ساخت پلاسکو رایگان محاسبه شود. همچنین در جریان این جلسات قرار شد تا شهردار منطقه مجوز گودبرداری را به بنیاد بدهد.
به اعتقاد وی؛ در این زمینه تنها بحثی که مطرح شده، درباره تامین پارکینگ این ساختمان بوده است. در این زمینه نیز توافقاتی انجام شده است. بحث ما این بود که این زمین برای ساخت مجدد پلاسکو 5 طبقه ضلع شمال را نیز تخریب و دوباره بسازیم که مالکان قبول نکردند بلکه تعهد دادند که با پذیرش تبعات آن، خود مقاوم سازی این مجموعه را انجام دهند.
کسبه پلاسکو از بلاتکلیفی کلافه شده اند
رئیس شورای متعهد پلاسکو که به نوعی نماینده کسبه نیز هست، اعتقاد دارد: قبول این موضوع که نظام مدیریتی کشور و شهر تهران دو سال زمان برای هماهنگی بین دستگاهی را تلف کردند اما هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده اند، سخت است.
تهرانی بر این باور است که بعد از برگزار جلسات متعدد اما هنوز بعد از دو سال اتفاق خاصی برای ساخت پلاسکو نیفتاده است.
نکته قابل تامل این است که 48 بار برای ساخت این ساختمان سازمان های متولی تصمیماتی را گرفته اند اما هر بار این روند متوقف شده است. ما به سختی توانسته ایم جلوی اعتراضات کسبه را بگیریم و اگر دوباره روند ساخت این مجموعه متوقف شود کاری درمقابل اعتراضات مردمی نمی توانیم انجام دهیم.
هر بار که مصوبه ای در کمیسیون ماده 5 تصویب می شود، به کنار گذاشته می شود و بررسی ها دوباره از سوی سازمان های متولی آغاز می شود. از 50 هزار نفری که در این مجموعه مشغول به کار بوده اند تنها 10 هزار نفر دربخش های دیگر مشغول شده اند و توقف روند ساخت این مجموعه به خانواده های زیادی خسارت وارد کرده است.
کمیسیون ماده 5، نهاد تعیین کننده سرنوشت پلاسکو
طبق تصمیم گیری های انجام شد و تاکید رئیس کمیسیون عمران مجلس؛ کمیسیون ماده 5 به عنوان تنها نهادی که تصمیم گیری های آن به عنوان تعیین کننده سرنوشت ساخت مجدد پلاسکو مورد تایید است، انتخاب شد و از این به بعد بنیاد مستضعفان که براساس برنامه ریزی باید تا 2 سال آینده ساختمان پلاسکو را تحویل کسبه بدهد به عنوان مجری این طرح انتخاب شد.
محمد رضا رضایی کوچی به این موضوع نیز اشاره کرد که؛ متاسفانه نزدیک به دو سال است که از حادثه پلاسکو می گذرد و تصمیم نهایی برای ساخت مجدد این ساختمان گرفته نشده است. ایین در حالی است که انتظار می رفت بر اساس برنامه زمان بندی بنیاد مستضعفان و همراهی شهرداری تهران و شورای عالی شهرسازی اتفاقات دیگری در این زمینه روی دهد.
اما اکنون به نقطه ای رسیده ایم که می توان به صراحت اعلام کرد که هنوز کاری در این حوزه انجام نشده است. این ساختمان هنوز نقشه ای ندارد تا براساس آن مجوزهای لازم توسط شهرداری تهران داده شود.
عکس: آژانس عکس تهران
