سال هاست که مدیران شهری تکمیل خطوط مترو توسعه حمل و نقل عمومی را به عنوان اولین و آخرین برنامه بزرگ خود با هدف ارتقای کیفیت زندگی پایتخت نشینان یاد می کنند. البته دولت نیز بارها اعلام کرده است که توسعه خطوط مترو چه در تهران و چه به سوی شهرهای اقماری اطراف تهران از جمله کارهای مهمی است که باید به سرانجام برسد؛ اما گویا تکمیل دو خط باقی مانده مترو پایتخت بیشتر از آنکه رویای تهرانی ها باشد کابوس مدیران شهری و دولتی است.
به گزارش تیتر شهر: هر چند بعد از آنکه اداره شهر تهران به دست مدیرانی افتاد که از نظر تفکر سیاسی و حزبی با مجموعه دولت همخوانی داشتند؛ انتظار پایتخت نشینان این بود که دیگر مشکلات اداره شهر که در راس آن توسعه حمل و نقل عمومی و تکمیل خطوط مترو بود؛ یک به یک حلشود؛ اما به نظر می رسد که این درخواست شهروندان سرابی بیش نبود که از همسویی سیاسی مدیران شهری و دولتی در نظر مردم نقش بسته بود.
با تعطیل شدن فاز نخست خط 7 مترو از یک سو و از سوی دیگر تکمیل خط 6 مترو به عنوان دو خط باقی مانده از پرونده مترو انتظار می رفت تا دولت و شهرداری با تامین منابع مالی مورد نیاز که بعد از سال ها قرار بود در دولت دوازدهم اتفاق بیفتد، یک بار برای همیشه بدون دغدغه های سیاسی و حزبی دولت های گذشته؛ عملکرد مدیران کلان شهری و کشوری به نفع مردم تمام شود.
اما اکنون کار به جایی رسیده است که هر چند وقت یک بار معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران وعده بهره برداری مجدد از فاز نخست خط 7 مترو و تکمیل و بهره برداری خط 6 مترو را به شهروندان تهرانی می دهد و در این میان مدیرعامل مترو تهران نیز در مقابل سوالات بی وقفه خبرنگاران مجبور به تشریح وضعیت این خطوط در دست ساخت مترو می شود؛ اما واقعیت این است با توجه به اینکه سرپرست شهرداری تهران طبق آخرین وعده خود به پایتخت نشینان قول داد که حداقل فاز نخست خط 7 مترو تهران تا آخر خرداد ماه و فاز نخست خط 6 مترو نیز تا پایان شهریور ماه به بهره برداری برسد؛ اما تا زمانی که منابع مالی مترو تامین نشود این وعده ها همان سراب هایی است که مدیران شهری سعی در واقعی جلوه دادن آن در مقابل چشمان پایتخت نشینان دارند.
قرار بود که مدیریت شهری در این دوره از فعالیت خود شفاف سازی را سرلوحه عملکرد خود قرار دهند، اما وقتی پای مترو به عنوان مهمترین برنامه شهرداری تهران به میان می آید، پنهان کاری و پیچیده صحبت کردن مدیران شهری از سرپرست شهرداری تهران گرفته تا معاون حمل و نقل وی رسانه ها و شهروندان را دچار سرگردانی می کند.
واقعیت پنهان توسعه دو خط باقیمانده مترو تهران این است که حتی بودجه سال 96 مترو تهران در بخش دولتی و شهرداری تهران به طور کامل محقق نشده است. بودجه دولتی مترو در سال 96 براساس اسناد موجود 108 میلیارد تومان بودکه تا کنون 78 میلیارد تومان آن محقق شده است. این در حالی است که بنا بر مصوبات شورای چهارم شهر تهران، بودجه 2300 میلیارد تومانی برای توسعه خطوط باقیمانده مترو در دو بخش نقد و غیر نقد در نظر گرفته شده بود که تا کنون تنها 50 درصد این بودجه در بخش نقدی این بودجه تامین شده است و در بخش غیر نقد هنوز شهرداری تهران به شرکت مترو بدهکار است.در واقع اگر در نظر بگیریم که بودجه دولت به طور کلی 2408 میلیارد تومان بوده باشد، از مجموعه بودجه مترو در دو بخش دولت و شهرداری تهران 828 میلیارد تومان تامین شده است که این رغم معادل نزدیک به 35 درصد از کل بودجه مترو تهران در سال 96 محسوب می شود.نکته قابل تامل این است که تخیص تنها 828 میلیارد تومان از بودجه مترو در سال 96 معادل کل بودجه ای است که در سال 88 برای این مجموعه در نظر گرفته شده بود و این شیوه تامین بودجه به معنای بازگشت به 10 سال گذشته است و این اتفاق خوبی برای شهرداری تهران که مدعی توسعه و بومی سازی صنعت مترو در کشور است، نخواهد بود.
البته در این میان تخصیص همان 50 درصد بودجه نقد سال گذشته در 6 ماه نخست امسال یعنی در آخرین ماه های فعالیت مدیریت شهری سابق نیز اتفاق خوبی در کارنامه مدیریت جدید شهر تهران و شورای پنجم شهر تهران نخواهد بود.بسته شدن پرونده دو خط باقی مانده مترو تهران زمانی پیچیده تر می شود که حتی شهرداری تهران نتوانست اوراق مشارکتی که دولت در بودجه سال گذشته خود برای توسعه حمل و نقل ریلی تهران به ارزش 2000 میلیارد تومان در نظر گرفته بود را با مشارکت بانک های عامل منتشر کند.
از 2000 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو مقرر شد تا 700 میلیارد تومان از ان با عاملیت بانک شهر منتشر شود تامین تضامین انتشار این اوراق از سوی شهرداری تهران یکی دیگر از مشکلاتی است که مترو با آن روبه روست. با توجه به اینکه همکاری بانک شهر و مدیریت شهری خوب است اما تا انتهای سال این اوراق فرصت انتشار پیدا نکرد. این در حالی است که شرکت مترو تهران برای انتشار 1300 میلیارد تومان اوراق مشارکت مصوب به دنبال بانک عامل می گردد. اما با توجه به اینکه اکنون شهرداری تهران بزرگترین بدهکار به سیستم بانکی کشور است، هنوز بانکی راضی به انجام این کار در قالب تفاهم نامه همکاری با شهرداری تهران نشده است. از قرار معلوم همچنان در حال طی کردن مراحل اداری انتشار اوراق مشارکت در بانک شهر است و تا زمانی که این مراحل اداری طی نشود؛ از انتشار اوراق مذکور خبری هم نخواهد بود.
برای انتشار 1300 میلیارد تومان مابقی اوراق مشارکت مترو تهران باید شرکت های کارگزاری اقدام به این کار کنند که در حال مذاکره با شرکت های مذکور برای انجام این کار هستند.
اما تا زمانی که بانک عامل برای انتشار این اوراق مشخص نشود؛ مذاکره با شرکت های کارگزاری هم در این میان بی معنا خواهد بود.این در حالی است که دولت برای سال جاری نیز انتشار 5500 میلیارد تومان اوراق مشارکت را برای توسعه مترو کلانشهرها در نظر گرفته است و اگر شهرداری تهران نتواند اوراق مشارکت سال گذشته را در مدت زمان معین و باقی مانده منتشر کند؛ مصوبه انتشار اوراق مشارکت سال 96 باطل خواهد شد و این اتفاق اگر روی دهد ضرر مالی بزرگی به مجموعه مترو تهران وارد خواهد شد.وضعیت بودجه در نظر گرفته امسال مترو نیز زیاد خوب نیست. شهرداری تهران با نیم نگاهی که به درآمدهای مترو در بخش کلان مانند انتشار اوراق مشارکت داشت، بودجه پیشنهادی خود را برای این بخش تنها 1765 میلیارد تومان در نظر گرفت. غافل از اینکه به غیر از بانک شهر هیچ بانک دیگری حاضر به مشارکت در انتشار این اوراق ارزش دار با شهرداری تهران نیست. مگر اینکه شهرداری بدهی های کلان خود را با بانک ها تعیین تکلیف کند.این روزها مدیران شهری در تب و تاب انتخاب شهردار هستند و حتی در این میان سه نفر از معاون شهردار سابق تهران آنقدر توان در خود دیده اند که در صف کاندیداهای معرفی شده شورای شهر تهران قرار گرفته اند، به همین دلیل است که در این روزهای داغ شهرداری تهران آنچه که اهمیت ندارد، رفع مشکلات مترو است.
سوال از معاون مالی و اقتصاد شهری و توسعه و برنامه ریزی شهرداری تهران که اتفاقا نشستن روی صندلی شهردار تهران را حق خودشان می دانند، این است که آقایان از وضعیت تکمیل خطوط مترو خبر دارند؟ آیا در این روزها قرار نیست در کنار هیجانات انتخاب شهردار هفدهم پایتخت به این مشکل نیز رسیدگی کنند تا وعده هایی که برای افتتاح فاز نخست خط 7 مترو تا پایان خرداد ماه و فاز نخست خط 6 مترو تا پایان شهریور داده اند با کمترین تاخیر محقق کنند؟ 
