بدون‌شک یکی از زیباترین پدیده‌های
زمین‌شناسی استان یزد که در نوع خود منحصربفرد و کمیاب است و تنها
نمونه‌های نادری از آن در ایران و جهان وجود دارد، چشمه‌های آهک‌ساز «نیوک»
ندوشن و دره آب شور مجاور آن است.
سنگاب «اشنیز» ندوشن یکی از
پدیده های بسیار زیبای استان یزد است که می توان آن را نمونه بسیار کوچک
باداب سورت مازندران دانست. سنگاب هایی که به دلیل داشتن املاح مختلف
نمکی،گوگردی و آهن، طی میلیون ها سال به صورت رسوبات سفیدرنگ آهکی مطبق و
پلكانی تشکیل شده اند.
محدوده اثر طبیعی چشمه‌های دره آب شور ندوشن و
آبشار آن شامل تعدادی چشمه است که در طول محدوده دره مجاور آن
پراکنده‌اند. چشمه‌ها به دلیل آبدهی بسیار متفاوت بوده و چشمه‌های اصلی که
تعداد آنها بالغ بر سه چشمه است، در بالادست و تقریباً مرتفع‌ترین بخش مسیر
قرار گرفته‌اند.
سنگاب «اشنیز» ندوشن یکی از پدیده های بسیار زیبای استان یزد است
چگونه برویم؟
چشمه‌های
دره آب‌شور موسوم به «سنگ‌آب‌های ندوشن» واقع در روستای «نیوک» ندوشن از
توابع شهرستان میبد و در 13 کیلومتری جاده ندوشن به میبد قرار دارد.
بهترین
مسیر از یزد جهت رسیدن به این منطقه، حرکت از جاده فولاد است. پس از حدود
55 کیلومتر حرکت در جاده فولاد به پایان این جاده می رسید و وارد جاده ای
می شوید که میبد را به ندوشن متصل می کند. با رسیدن به این تقاطع باید به
سمت چپ بپیجید که در ابتدای آن روستای نیوک مشاهده می شود. حدود 5 کیلومتر
بعد از این روستا، مسجد ابوالفضل در سمت چپ جاده قرار دارد. می توانید در
کنار همان مسجد ماشین را پارک کنید و ادامه مسیر را به سمت تپه ها پیاده
روی کنید یا حدود 1.5 کیلومتر دیگر در امتداد جاده ادامه دهید و سپس در
کنار جاده ماشین ها را پارک کنید. سمت چپ جاده تپه هایی با رنگ نسبتا
متفاوت مشخص است .
بعد از حدود 25 دقیقه پیاده روی، با عبوراز
این تپه ها به دامنه کوه های کوچک می رسید. پس از آن به سمت راست حرکت
کنید. وجود آبراه های آهکی نشانه ای از دنبال کردن مسیر به سمت مقصد است.
کمی در این قسمت شیب به سمت بالاست که باید آن را ادامه دهید. پس از حدود
20 الی 30 دقیقه پیاده روی، شکافی در دل کوه نمایان می شود که همان شکاف
سنگاب هاست.
فقط باید بسیار دقت شود تا صعود از این قسمت باعث خرابی سنگاب ها نشود و به هیچوجه بر لبه های حوضچه ها قدم گذاشته نشود!
محدوده اثر طبیعی چشمه‌های دره آب شور ندوشن و آبشار آن شامل تعدادی چشمه است
ویژگی های سنگاب ندوشن
داشتن
خواص درمانی و رفع امراض پوستی، وجود جریان آب تقریباً دائمی در دل
بیابان‌های یزد، زیبایی خیرکننده این اثر در تمام فصول سال، برخورداری از
وسعت و فضای مناسب جهت حفاظت، اکوسیستم حساس و شکننده، دارا بودن مهمترین
چشمه‌های آهکی با رسوب‌گذاری حوضچه‌ای و پلکانی در ایران مرکزی و پدیده‌های
جذاب کارستی و ژئوتوریسمی در کوه‌های اطراف، از جمله ویژگی های این اثر
طبیعی ملی است.
احداث معدن در نزدیکی چشمه
به
تازگی معدنی در فاصله بسیار کوتاهی از این چشمه ها در حال احداث و در
مرحله تجهیز کارگاه است که می تواند با توجه به تجربه‌های مشابه در
مکان‌هایی که معدن واگذار شده است، به مرور زمان باعث تغییر مسیر آب چشمه و
خشک شدن آب بین سنگاب‌ها شود. برش‌هایی که برای بهره‌برداری از معدن در
زمین داده می‌شوند، مهمترین دلیل تغییر مسیر آب چشمه و تخریب و خشک شدن آن
عنوان می شود.
عبور ماشین‌های معدنی از کنار و حتی روی این
سنگاب‌ها و لرزه‌هایی که این ماشین‌های سنگین بر سنگاب‌ها وارد می‌کنند و
نشستن غبار و گرد و خاک روی سنگاب‌ها از دیگر خطراتی است که این چشمه ها
را تهدید می کند. سنگاب هایی که اگر شکسته و تخریب شوند دیگر قابل بازگشت
نخواهند بود.
این چشمه‌ها به شکل مطبق و پلکانی درآمده و نمای زیبایی را درست کرده است
آب چشمه های ندوشن، خواص درمانی دارد و همواره مورد توجه‌ی کوهنوردان بوده است
سنگ‌آب‌های ندوشن یکی از بی‌نظیرترین ژئوتوپ‌های طبیعی این منطقه به شمار می‌آید
منابع :
isna.ir
tebyan.net
