دومین کنفرانس ارزیابی علم: خطمشی علم، فناوری و نوآوری اثربخش ۱۳ و ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ با مشارکت گروه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های تربیت مدرس و شهید باهنر کرمان با حضور سخنرانانی از دانشگاه‌ها، مدیران اجرایی و صنایع و با مشارکت دانشجویان، دست اندرکاران و علاقه‌مندان برگزار شد.
دکتر محمد حسن‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، درباره مباحث مطرح‌شده در افتتاحیه «دومین کنفرانس ملی ارزیابی علم: خط مشی علم، فناوری و نوآوری»، گفت: خط‌مشی‌گذاری نقطه آغاز و هدایتگر فعالیت‌های علم، فناوری و نوآوری است. خط‌مشی‌گذاری یکی از مهم‌ترین وظایف دولت‌هاست که با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهروندان انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه آهنگ تغییرات در عصر کنونی شتاب بیشتری گرفته است؛ خاطر نشان کرد: در این شرایط پیچیدگی نیز بسیار بیشتر شده است. علم، فناوری و نوآوری به عنوان بستری برای شناخت محیط پیرامونی سالیان سال، به عنوان ابزاری برای تسلط بشر بر طبیعت عمل کرده و ضمن ارتقای توان بشر برای بهره‌برداری از مواهب طبیعی، آسیب‌های بسیار زیادی را نیز به آن تحمیل کرده است.
دبیر علمی دومین کنفرانس ملی ارزیابی علم اظهار کرد: امروزه، انتظار از نظام علم و فناوری، با سالیان قدیم تفاوت بسیاری دارد. در نگاه نوین، علم و فناوری ابزاری برای حفظ پایداری محیط زیست، توسعه اخلاق، ایمن‌سازی فضاهای کاری و زیستی بشر در نظر گرفته می‌شود. جایگاه خط مشی در ایجاد تعادل بین بهره‌برداری لجام گسیخته از طبیعت و توقف بشر در زندان محدودیت‌های ابزاری است. به همین دلیل خط مشی‌گذاری یک امر خطیر است که در صورت عدم توجه به ظرایف و دقایق این کار موجب آسیب‌های جبران‌ناپذیر به منافع نسل‌های آتی خواهد شد.
استاد دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر ارتقای سواد خط مشی‌گذاری، نقش مجامع علمی در تبیین جایگاه و پیشنهاد راهکارهای مناسب به خط مشی‌گذاران را برجسته دانست و بیان کرد: بدون دستیابی به داده‌ها و اطلاعات جامع، صحیح و یکپارچه مورد نیاز، امکان خط مشی‌گذاری مناسب امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل لازم است که مدیریت دانش خط مشی به عنوان ابزاری برای بهره‌برداری از روش‌های موجود و جلوگیری از شکست‌های مکرر در دستور کار نهادهای سیاست‌گذار قرار گیرد.
وی ادامه داد: نبود پایگاهی برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات اسناد راهبردی سبب عدم یکپارچگی بین سندهای مختلف را فراهم کرده است. این درحالی است که تدوین هر سند راهبردی یا خط مشی در بخش عمومی، حجم عظیمی از تجربه‌ها و درس آموخته‌ها را بر جای می‌گذارد که دستیابی به آنها می‌تواند موجب تسهیل و ارتقای اثربخشی خط مشی‌ها شود.
رئیس ایرانداک به تاکید بر واژه اثربخشی در عنوان کنفرانس اشاره کرد و گفت: اثربخشی کلیدواژه طلایی برای کسب اطمینان از درستی خط مشی‌ها در زمینه علم، فناوری و نوآوری است. دلیل این اهمیت این است که اثربخشی بر دو رکن دستیابی به اهداف در کنار حفظ رضایت ذی‌نفعان است و حذف هیچ‌کدام از این ارکان به قرینه دیگری امکان پذیر نیست.
وی با اشاره به تجربه‌های تاریخی در ایران و جهان، بر توجه به مفهوم اثربخشی در خط مشی‌گذاری تاکید کرد و ادامه داد: اثربخشی امری است که همانند کیفیت در سمت کاربر فناوری و نوآوری تفسیر می‌شود. بنابراین، صرف اذعان به اثربخشی کافی نیست و دست اندرکاران سیاستگذاری باید در عمل از اثر بخش بودن سیاست‌ها و برنامه‌ها اطمینان حاصل کنند.
