مهدی زارع در گفت‌وگویی، اظهارکرد: چندین بندر ترکیه در اثر زلزله ویرانگری به بزرگای ۷.۸ به مقیاس ریشتر به شدت آسیب دیدند و حداقل یک بندر پس از فروریختن اسکله‌ها، فعالیت خود را متوقف کرد.
وی با اشاره به اینکه یک بندر بزرگ به نام بندر بین‌المللی لیماک پورت اسکندرون که در شهر ساحلی مدیترانه اسکندرون در استان هاتای در جنوب ترکیه واقع شده است به شدت آسیب دید و مقامات را مجبور به تعطیلی فعالیت بندر کرد، گفت: در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ از این بندر بازدید و گستردگی خسارات را بررسی کرد سازمان دریانوردی ترکیه در توییتر اعلام کرد که در پی این خسارت، عملیات بازرسی در بنادر غیر از اسکندرون ادامه دارد.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، افزود: در ارزیابی خساراتی که به تأسیسات ساحلی پس از زلزله انجام شد، مشخص شد که اسکله‌ها در بندر اسکندرون فرو ریخته است و عملیات در سایر بنادر ترکیه به جز اسکندرون ادامه دارد.
این مهندس زلزله شناسی با اعلام اینکه اسکله‌های لیماک‌پورت اسکندرون در اثر وقوع زمین‌لرزه در حالی که ده‌ها جعبه بر روی یکدیگر سقوط کرده‌اند، شکاف ایجاد کرده‌اند، تصریح کرد: بسیاری از کانتینرها پس از سقوط از ارتفاع به شدت آسیب دیدند، در حالی که کالاها در محوطه‌ها سقوط کردند.
زارع گفت: زمین لرزه ویرانگر ترکیه و منطقه مرزی سوریه بیش از ۵۰ هزار کشته در این دو کشور گرفت و انتظار می‌رود با بررسی‌های بیشتر، شمار قربانیان افزایش یابد.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله یادآور شد: در گذشته این منطقه زمین لرزه‌های مهمی را تجربه کرده است از جمله زلزله‌ای به بزرگای M ۷.۵ در سال ۱۵۲۱; رویداد با M ۷.۴ در بخش پازارجیک در سال ۱۵۱۳ و رویداد با M ۷.۱ در بخش ارکنک در سال ۱۸۹۳ که در مجموع از انطاکیه (آنتاکیای امروزی) تا مالاتیا امتداد دارد. زلزله با M ۷.۵ در بخش یشوموک در سال ۱۸۲۲ در نزدیکی حلب در شمال غربی سوریه رخ داد.
وی با اشاره به اینکه حوضه کاسپین جنوبی منطقه‌ای بسیار لرزه خیز و از نظر لرزه زمین‌ساختی فعال است، اظهار کرد: زمین لرزه‌های این حوزه بسیار کم ژرفا هستند که برای مناطق مسکونی در صورت وقوع زلزله با بزرگای بیش از ۶ بسیار خطرناکند.
زارع با بیان اینکه در این ناحیه ساحلی زلزله‌ای با عمق بیش از ۳۰ کیلومتر دیده نمی‌شود، افزود: اما زمین‌لرزه‌ها در ژرفای حداقل ۸۰ کیلومتری در میانه دریای کاسپین در آستانه آپشرون-بالخان رخ می‌دهند، که سمت شمال محدوده دریایی ایران است که در آن هیچ زلزله‌ای با ژرفای کمتر از ۳۰ کیلومتر اتفاق نمی‌افتد.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ادامه داد: این زمین لرزه‌های ژرف‌تر در کاسپین میانی شروع فرورانش حوضه کاسپین جنوبی را در زیر کاسپین مرکزی نشان می‌دهد. حوضه کاسپین جنوبی نسبت به ورقه اوراسیا و ایران دارای یک جزء حرکتی به سمت غرب است. این حرکت باعث تقویت زیر رانش به سمت غرب حوضه، به زیر کوه‌های تالش ایران و آذربایجان می‌شود.
وی گفت: حرکات کنونی حوضه کاسپین جنوبی ۱۳-۱۷ میلی‌متر در سال به جنوب غربی نسبت به ایران و ۸-۱۰ میلی‌متر در سال به سوی شمال غربی نسبت به اوراسیا برآورد شده است.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله یادآور شد: هر رخداد مشابهی می‌تواند به تاسیسات ساحلی ما آسیب‌های بزرگی وارد کند و چنین پتانسیلی وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه زمین لرزه ششم فوریه ۲۰۲۳ ترکیه منجر به آسیب ساختاری در بندر و فروریختن اسکله شد و آتش سوزی شدیدی از کانتینرهای سرنگون شده نیز در بندر رخ داد، گفت: این بندر در معرض آسیب‌های ساختاری شدیدی قرار گرفته است که منجر به توقف کامل تمام عملیات تا اطلاع ثانوی شده است. جاده‌ها نیز به شدت آسیب دیده‌اند و در حال حاضر هیچ کامیونی در داخل و اطراف منطقه تردد نمی‌کند.
زارع تصریح کرد: با توجه به وضعیت اسکندرون، ما باید برای پیشگیری از سوانح مشابه ساحلی از هم اکنون برنامه ریزی کنیم.
این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، خاطرنشان کرد: برنامه ریزی برای انتقال کانتینرها به هاب‌های مجاور در چارچوب امکان سنجی عملیات اضطراری یا نگهداری در بنادر جایگزین از برنامه‌های شرایط اضطرار است که برای شهرهای بندری ساحلی مهم ما مانند بندر نوشهر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
