زمستان سخت در ایران یک‌تنه زمین و زمان را به‌هم ریخته است. قطار‌های یخ‌زده زمینگیر شده‌اند، مسافران در راه مانده، با چنگ و دندان خود را به مقصد رسانده‌اند، هواپیما‌ها چندتا در میان می‌پرند، راه‌ها بسته شده و مدارس و ادارات چند استان و شهر تعطیل شده است. ایران تشنه، چشم انتظار بارش و نزولات بود، اما انتظار این حجم را نداشته است. سفر زمستانی هزار جور بازی دارد و شانس، آن میان حرف اول را می‌زند.
بارش‌ها، زمین را لغزنده می‌کند، دید را محدود و بدتر از همه هواپیما و قطار را زمینگیر می‌کند. جاده‌های مسدود هم که راه به جایی نمی‌برند و زنجیره ماشینی تشکیل می‌شود. البته این‌ها بهترین اتفاق است. وگرنه سقوط و خارج شدن از خط و لغزندگی و مرگ سوی بد ماجرا است.
ظرف دو روز گذشته ۶ قطار در مسیر تهران- مشهد، در راه مانده‌اند و مسافران آن سرگردان میان مبدا و مقصد. در یک مورد، قطار قم-مشهد ۱۰ساعت در بینالود متوقف ماند، آن هم در سرما. این توقف به دلیل مشکل فنی، قطار‌های پسین را هم متوقف کرد. ۴۰۰ مسافر این قطار در دمای منفی ۱۹ درجه داخل واگن‌ها محبوس شده بودند. در نهایت مسافران با جابه‌جایی لکوموتیو‌ها به مقصد مشهد حرکت کردند.
طبق گزارش خبرگزاری تسنیم، ظرف دو روز گذشته ۵ قطار دیگر نیز به دلیل وضعیت هوا، متوقف شده‌اند. یکی از مسافران گفته است: «دمای هوای بیرون منفی ۲۱ درجه سانتی‌گراد است و مسافران داخل قطار گرفتار شده‌اند و دمای هوای قطار به مرور کاهش می‌یابد، به مسافران پتو داده‌اند، اما جوابگوی سرمای قطار نیست. تا ساعت هفت و نیم صبح در قطار یخ‌زده لرزیدیم و با ۱۱۲ چندین بار برای کمک تماس گرفتیم، اما جوابی نیامد.»
سرهنگ جواد جهانشیری، معاون عملیات فرمانده انتظامی خراسان رضوی گفته است: «در پی برودت هوای منفی ۱۹ درجه در مشهد و منفی ۲۸ درجه در شهرستان فریمان با اعلام یخ‌زدگی کمپرسور قطار‌ها در مسیر رفت و برگشت، حرکت ۴ قطار مسافربری در فواصل مختلف مختل شد. به همت شرکت اتوبوس‌رانی مشهد ۴۰ دستگاه اتوبوس برای انتقال مسافران به مشهد و حرم مطهر رضوی اعزام شد.»
راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است: «به علت افزایش برودت هوا در محور مشهد، تعدادی از قطار‌های مسافری از برنامه حرکت حذف شدند. با بهتر شدن شرایط آب‌وهوا، راه‌آهن جمهوری اسلامی سعی دارد با راه‌اندازی قطار‌های فوق‌العاده مسافران این مسیر را جابه‌جا کند.» راه‌ها و جاده‌ها نیز وضعیت بهتری نداشتند در این روزها. به گفته سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، ۱۳ جاده اصلی و فرعی به دلیل بارش برف، مسدود است.
سرما در جان مدارس و ادارات نشست
با توجه به‌شدت سرما، برخی استان‌ها از جمله استان تهران مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات خود را تعطیل اعلام کردند. این تعطیلی تا روز یکشنبه در برخی مناطق ادامه دارد. یکی از دلایل این تعطیلی سرمای شدید و افزایش مصرف سیستم گرمایشی است که گاهی امکان‌پذیر نیست.
استانداری قم اعلام کرد: «باتوجه به برودت هوا و برای کاهش مصرف انرژی، تمام مراکز آموزشی و مقاطع مختلف تحصیلی در استان قم در روزهای شنبه و یکشنبه غیرحضوری خواهند بود. در استان گیلان، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در این روزها غیرحضوری شده و ساعات کاری ادارات کاهش یافته است. در این روزها ادارات ۸:۳۰ تا ۱۲:۳۰ فعال خواهند بود. در عین حال، شعب بانک‌های عامل موظف به خاموش کردن تمامی سیستم‌های گرمایشی و موتورخانه‌ها، یک ساعت قبل از خروج کارمندان شدند.
در استان البرز تمام ادارات و بانک‌ها به جز شعب کشیک در روز شنبه تعطیل شدند. سخنگوی ستاد مدیریت مصرف انرژی در خراسان جنوبی نیز گفته است: «با پیشنهاد شرکت گاز استان و تصویب کارگروه استانی مدیریت مصرف انرژی، برای رفاه حال عموم مردم و رعایت اصل صرفه‌جویی در مصرف انرژی، تعطیلی ادارات، دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها، نهادها، مدارس و مراکز آموزشی استان تا روز یکشنبه ۲۵ دی ماه تمدید شد.» وضعیت استان کهگیلویه و بویراحمد کمی پیچیده‌تر است و به دلیل افزایش سرما با مصوبه ستاد مدیریت بحران استان، ساعت شروع به کار ادارات از روز شنبه تا چهارشنبه ۲۸ دی ماه ۱۴۰۱ ساعت ۸:۳۰ تا ۱۴:۳۰ خواهد بود.
در سیستان و بلوچستان به دلیل شدت سرما، تمام دستگاه‌های اجرایی، مقاطع تحصیلی مدارس، دانشگاه‌ها و بانک‌های پنج شهرستان منطقه سیستان شامل زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز تعطیل شدند. در اصفهان نیز روز شنبه با هدف مدیریت مصرف گاز و برق و پایداری شبکه گاز کلیه ادارات و دستگاه‌های اجرایی و بانک‌ها به‌صورت دورکار و مراکز آموزشی مجازی هستند.
احتمال قطع گاز مشترکان خانگی
افزایش سرما، اوج مصرف و در عین حال کاهش فشار گاز را رقم می‌زند که در نهایت می‌تواند منجر به افت فشار یا قطعی گاز شود. اتفاقی که در استان مازندران در حال وقوع است.
مدیرعامل شرکت گاز مازندران گفته است: «احتمال قطع گاز مشترکان خانگی در صورت تداوم افزایشی مصرف گاز در شهرستان‌های بهشهر، گلوگاه، بابل و آمل وجود دارد. فشار ورودی گاز استان از هزار پوند به ۱۴۰ پوند رسیده است، یعنی شاهد کاهش ۸ تا ۹ برابری فشار ورودی گاز در استان هستیم. در این سرما، متوسط مصرف گاز خانگی استان از ۳۳ تا ۳۵ میلیون متر مکعب به ۴۰ میلیون متر مکعب رسیده و خطر اُفت و قطعی گاز خانگی را چند برابر بیشتر کرده است. برای جلوگیر از قطع احتمالی گاز مشترکان خانگی در سه روز آینده گاز مصرفی جایگاه‌های سی‌ان‌جی بخش ادارات و واحدهای سورتینگ قطع شده است.» سرما در خراسان شمالی استخوان‌سوز است و به همان اندازه که دما بالا می‌رود، فشار گاز پایین می‌آید.
