شرکت ملی نفت ایران و گازپروم روسیه در ماه ژوئیه یادداشت تفاهم ۴۰ میلیارد دلاری امضا کردند که به توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس شمالی، شش میدان نفتی، همچنین حفظ فشار در میدان پارس جنوبی کمک می‌کند. در عین حال، این سند شامل عملیات مبادله با گاز طبیعی و فرآورده‌های نفتی، اجرای پروژه‌های گاز مایع و ساخت خطوط لوله گاز صادراتی می‌شود.
تحلیلگران بخش انرژی این معامله بین ایران و روسیه را ۴۰ میلیارد دلار ارزیابی کردند. جواد اوجی - وزیر نفت - در تشریح جزئیات تبادلات نفت و گاز بین ایران و روسیه تاکید کرده است که در حوزه صادرات فرآورده‌ها، تهاتر و سوآپ از حوزه دریای خزر با بعضی از شرکت‌های روسی شروع به‌کار کرده‌ایم و نزدیک ۱۰ میلیون تن ظرفیت تهاتر و سوآپ و صادرات فرآورده‌های نفتی در این حوزه داریم. همچنین در بحث پتروشیمی نیز ما صادرات محصولات و کاتالیزها را داشته و سال گذشته هم رقمی نزدیک به ۱۲.۵ میلیارد دلار صادرات به کشورهای مختلف از جمله به اروپا داشته‌ایم.
وی درباره بعضی از ویژگی‌های این تفاهم‌نامه بزرگ بین ایران و روسیه توضیح داد: ایران و روسیه هر دو ظرفیت‌های بسیار خوبی در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی دارند؛ خوشبختانه در این مدت نزدیک به ۴ میلیارد دلار قرارداد در بحث توسعه میدان‌ها و ۴۰ میلیارد دلار در حوزه احداث خطوط صادراتی گاز و واحدهای ال‌ان‌جی تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم.
وزیر نفت ادامه داد: در این دوره برای روس‌ها قراردادهای توسعه میدان‌هایی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی و پیش خرید (OFF TAKE) را رونمایی کردیم که سرمایه‌گذار از همه ابعاد همچون از سوی وزارت نفت، دولت جمهوری اسلامی بیمه و حمایت می‌شود. این نوع قراردادها برای سرمایه‌گذاران روس بسیار شیرین و جذاب است و خوشبختانه با توجه به اهمیت انرژی که امروز در دنیا همه به این آگاهی داریم، فرصت طلایی را برای امضای قراردادهای دیگر با روس‌ها در حوزه انرژی به وجود آورده است.
فصلی نو از همکاری‌های ایران و روسیه آغاز شده است
محمد خطیبی - نماینده سابق ایران در اوپک درباره تاثیر همکاری های ایران و روسیه در حوزه انرژی در پیشبرد اهداف ایران، به ایسنا گفت: یک توافق کلی در قالب یاداشت تفاهم نامه با روس‌ها صورت گرفته که بر اساس آن شرکت‌های روسی می‌توانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند که این مساله یک اتفاق مثبت است؛ صنعت نفت ما نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و سرمایه گذاری روس‌ها به دلیل آشنایی آنها با صنعت نفت و گاز می‌تواند برای ایران موثر و مفید باشد.
وی ادامه داد: این همکاری مثبت است و یاداشت‌های تفاهم باید یک به یک تبدیل به قرارداد شوند، اجرای این قراردادها برای هر دو کشور می تواند مفید باشد و در مجموع این همکاری را باید مثبت ارزیابی کرد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه این همکاریها در شرایط تحریم اتفاق می‌افتد، کشورهای زیادی تمایل به همکاری با ایران دارند اما به دلیل تحریم‌ها این کار را نمی‌کنند، گفت: وجود چنین همکاریهایی موجب خواهد شد تا کشورهایی که حاضرند در شرایط تحریم نیز با ایران فعالیت داشته باشند، برای این مساله تشویق شوند، بدیهی است که اگر تحریم برداشته شود، کشورهای زیادی تمایل به همکاری با ایران دارند.
خطیبی با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی بحث روی سرمایه گذاری در شرایط تحریم است، تاکید کرد: پیشینه همکاری ایران با روسیه کارنامه خوبی را نشان می‌دهد و در شرایط حال حاضر که هر دو کشور تحریم هستند، به نظر می رسد که فصل جدیدی را تجربه می‌کنیم که با گذشته متفاوت است و می تواند شرایط را بسیار بهتر از گذشته رقم بزند.
وی با بیان اینکه شرایط جدید با گذشته متفاوت است و این شرایط جدید الزام می کند که هر دو طرف همکاریها را بسیار جدی‌تر پیگیری کنند، اظهار کرد: در این شرایط تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه بستگی به این دارد که بتوانیم با همسایگان در این رابطه به توافق برسیم و منافع مشترک پیدا کنیم تا از مسیر ایران انرژی عبور کند.
به گفته نماینده سابق ایران در اوپک این موضوع به منافع هر دو کشور بازمیگردد و اگر ایجاب کند، ایران نقطه مناسبی است تا کشورهایی که نمی توانند مستقیم به کشور دیگری صادرات داشته باشند، از طریق ایران وارد عمل شوند و این می تواند شرایط خوبی را ایجاد کند اما باز هم این مساله نیاز به توافق دو طرف دارد و یک طرفه نمی توان در این بخش کار خاصی انجام داد.
به گفته خطیبی توافقات دو جانبه و چندجانبه برای تحقق این مساله نیازمند است، مانند توافقی که با جمهوری آذربایجان و ترکمنستان انجام دادیم، بنابراین این مساله در قالب توافقات دوجانبه و چندجانبه می تواند شکل بگیرد و موفق شود.
