آیت‌الله اعرافی در دومین روز از سی و ششمین اجلاس مدیران و روسای آموزش و پرورش کشور که در سالن اجلاس سران از روز گذشته آغاز شده و تا ۳۱ مردادماه ادامه دارد گفت: به عنوان شخصی که در ۴۰ سال گذشته هیچ هفته اش بدون دغدغه تعلیم و تربیت سپری نشده است از خدمات اززنده معلمان، مربیان، مدیران و راهبران نظام تعلیم و تربیت در کشور قدردانی می‌کنم.
وی نکاتی پیرامون الزامات مدیریت در آموزش و پرورش بیان و اظهار کرد: در فرایند تعلیم و تربیت طیفی داریم که در یک سر آن سیاستگذاران هستند و آن سوی طیف معلم و مدرسه و دانش آموز قرار دارند. در میانه این طیف، رده‌های مدیریتی قرار دارند. راهبری، هدایت، جهت دهی و ساماندهی نظام تعلیم و تربیت به سمت اهداف و آرمان های تعیین شده در رده‌های مدیریتی دنبال می‌شود.
اعرافی افزود: پیاده شدن سیاست‌ها و طراحی برنامه‌ها برای تحقق اهداف در کلاس درس و مدرسه در سطوح مدیریتی مورد توجه است. نظام مدیریتی در سطوح مختلف از مدیریت‌های عالی تا مدیریت مدرسه در نظام اسلامی و در جهان جدید افزون بر نکات کلی که در دانش مدیریت گفته شده، الزاماتی دارد که باید آنها را مهم برشماریم. وقتی مدیریت در قلمرو دانش باشد، هیچ مدیریتی به پیچیدگی، حساسیت و دشواری سپاه علم و دانش کشور نیست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مدیریت در گفتمان انقلاب اسلامی نیز حساسیت‌های خود را دارد گفت: رویکرد نامتوازن به ساحت های تربیتی یک آسیب است و مدیر تعلیم و تربیت باید از نگاهی همه جانبه به تمام قلمروها برخودار باشد. گاهی مدیر نرم افزار و گاهی سخت افزار را برجسته می‌بیند، چنین فردی یک مدیر تراز نیست. مدیر تراز از نگاهی متوازن و همه جانبه برخوردار است.
وی ادامه داد مدیر باید نگاهی فراگیر به همه قلمروها داشته باشد. رویکرد راهبردی و کلان نگر و جامع و مبتنی بر نگاه‌های راهبردی دومین الزام مدیریت در تعلیم و تربیت است. مدیر باید در شعاع اسناد کلان و هم دایره ای که خود به آن وورد میکند باید راهبرد مشخصی داشته باشد.
اعرافی با بیان اینکه سومین الزام مدیریت تعلیم و تربیت، نگاه و راهبرد پژوهشی است گفت: در نظامات اداری کشور بالغ بر ۵۰ درصد تصمیمات مبتنی بر تحقیق و مطالعات نیست و نهایتا ۲۰ درصد بر پایه پژوهش‌های میدانی مسئله محور است. ارتقای مستمر دانشی و بینشی، چهارمین الزام است. مدیر در فضای تعلیم و تربیت باید دائم اهل مطالعه باشد و ساعاتی در روز را به مطالعه اختصاص دهد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور افزود: اسناد راهبردی نظام تعلیم و تربیت و چالش‌های پیش رو باید در قالب مطالعات عمیق و جامع از سوی مدیران واکاوی و بررسی شوند. با پاردوکس‌هایی چون عادت و انتخاب، نظم و آزادی، گذشته و آینده، مربی و متربی، تعبد و تعقل و سنت و مدرنیته در نظام تعلیم و تربیت مواجهیم و هنر مدیریت یافتن راهکارهایی برای پاسخ به این پاردوکس هاست.
وی با اشاره به اینکه ۱۰ نکته و نگاه در سندتحول بنیادین آموزش و پرورش وجود دارد که یکی از آنها نگاه تمدنی است که باید در کالبد آموزش و پرورش رسوب کند گفت: یک الزام دیگر مدیریتی عرصه تعلیم و تربیت، مشارکت جویی و جلب مشارکت دیگر دستگاه‌ها و تقویت تعاملات و ارتباطات است. همه دستگاه‌های اجرایی باید پیوست آموزش و پرورشی داشته باشند و توضیح دهند که برای آموزش و پرورش چه می‌کنند، آنها باید وظایفی که در قبال آموزش و پرورش دارند را مشخص و ایفا کنند.
اعرافی ادامه داد: یک الزام دیگر مدیریتی، رویکرد امیدبخشی و شوق آفرینی است. رویکرد توجه به استعدادها و نخبگان جوان و رویکرد کادرسازی و مدیرپروری نیز باید مورد توجه مدیران آموزش و پرورش باشد.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه علاوه بر موارد گفته شده، معماری ایرانی، اسلامی و فضای مناسب مهم برای آموزش بسیار است و تعلیم و تربیت در یک فضای بسته و بی روح نمی‌تواند به خوبی پیش برود گفت: شعر و ادب فارسی و هنر نیز در تعالی روح و شخصیت تاثیر بی‌نظیری دارد. توجه به تاریخ ایران، اسلام و انقلاب اسلامی و تقویت ارتباط میان مسجد و مدرسه نیز مهم است. باید ارتباط میان نظام تعلیم و تربیت و نظام عبادی را مدنظر داشته باشیم.
وی ادامه داد: حوزه علمیه، سهم خواهی در نظام آموزش و پرورش ندارد اما در هر کجا که شما احساس نیاز کنید ما خود را موظف به همکاری می‌دانیم. آمادگی برای همکاری و همراهی در مباحث فرهنگی مدرسه و نظام تعلیم و تربیت وجود دارد و ارتباط با آموزش و پرورش باید عالمانه و حکیمانه و با دست پر باشد.
اعرافی اضافه کرد: ما برای پاسخگویی به نیاز نسل امروز، نیازمند مطالعه، تحقیق، روح انقلابی و پرداختن به جهاد تبیین با الزامات و مقدمات لازم هستیم و آموزش و پرورش را پرچمدار فکر و اندیشه انقلاب اسلامی می‌دانیم. حوزه در کنار آموزش و پرورش خواهد بود.
