علت اصرار آمریکا برای کنترل قیمت نفت روسیه

آمریکا به دنبال مجاب کردن واردکنندگان بزرگ نفت از جمله چین و هند - مشتریان بزرگ نفت روسیه- است تا با طرح اعمال سقف قیمت روی نفتی که از مسکو خریداری می‌کنند، موافقت کنند. آمریکا و سایر اقتصاد‌های غربی توسعه یافته، نگران آن هستند که با اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه بیمه و فاینانس واردات نفت دریابرد از روسیه در دسامبر، قیمت جهانی نفت افزایش چشمگیری پیدا کند.

با اجرای این تحریمها، روسیه در واقع دسترسی به بیش از ۹۰ درصد از بازار جهانی بیمه حمل نفت را از دست خواهد داد، زیرا اکثر بنادر به نفتکش‌ها اجازه نخواهند داد لنگر بیاندازند مگر این که پوشش بیمه کامل داشته باشند.

این مسئله، صادرات نفت روسیه در جهان را به شدت فلج خواهد کرد و احتمالا به قیمت‌های بسیار بالاتر نفت منتهی می‌شود. دولت آمریکا نمی‌تواند در حال حاضر از عهده چنین مسئله‌ای بربیاید به خصوص که همین تازگی مدعی شده است قیمت بنزین با سریع‌ترین نرخی که در بیش از یک دهه گذشته مشاهده شده، کاهش پیدا کرده و وعده داده است که از تلاش برای کاهش بیشتر قیمت سوخت فروگذار نخواهد کرد.

بعلاوه، افزایش قیمت سوخت باعث تشدید رشد نرخ تورم می‌شود که به بالاترین رکود ۴۰ سال گذشته صعود کرده و تلاش‌های فدرال رزرو برای مهار تورم از طریق افزایش سریع نرخ‌های بهره را پیچیده کرده است.

از همین رو، اعضای گروه ۷ که شامل بزرگترین کشور‌های صنعتی جهان هستند، در حال بررسی معافیت بیمه و همه خدمات حمل نفت روسیه از تحریمها، به شرط خریداری شدن نفت این کشور پایین یک قیمت مشخص هستند.

تلاش آمریکا برای پیوستن واردکنندگان گاز به طرح مشترک سقف قیمت

دولت بایدن و جانت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا، هفته‌هاست سرگرم رایزنی با بسیاری از خریداران نفت برای جلب موافقت آن‌ها با طرح سقف قیمت هستند. طرح دیگر که مسدود کردن بخش بزرگی از صادرات روسیه از طریق ممنوعیت خدمات حمل دریایی برای آن است، قیمت‌های نفت را به رکوردی خواهد رساند که تاکنون مشاهده نشده است و قیمت سوخت و انرژی را به حدی بالا می‌برد که باعث شعله‌ور شدن بیشتر تورم و سقوط اقتصاد جهانی می‌شود.

مقامات آمریکایی به روزنامه فایننشیال تایمز گفته‌اند دولت آمریکا مذاکراتی را درباره سقف قیمت احتمالی، با واردکنندگان بزرگ نفت شامل چین و هند برگزار کرده است.

همزمان با توقف خرید مشتریان اروپایی و در آستانه آغاز تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه واردات نفت و فرآورده‌های نفتی دریابرد روسیه در آخر امسال، چین و هند خرید نفت ارزان روسیه را در ماه‌های اخیر افزایش داده‌اند.

یک مقام آگاه به فایننشیال تایمز گفت: هنگامی که ممنوعیت خدمات حمل نفت به صورت کامل اجرایی شود، تولید نفت روسیه کاهش پیدا خواهد کرد مگر این که از سقف قیمت استفاده شود تا صادرات این کشور ادامه پیدا کند. این تنها راه برای جلوگیری از افزایش قابل توجه قیمتهاست.

دولت آمریکا بر این باور است که ممنوعیت بیمه حمل نفت، ممکن است عرضه نفت روسیه به بازار را به شدت فلج کرده و قیمت‌های نفت را بالا ببرد. صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه به عنوان سهمی از بازار نفت جهانی، به اندازه‌ای است که نمی‌تواند عدم دسترسی به نفتکش‌ها و بیمه را نادیده بگیرد.

برای همین آمریکا در تلاش است موافقت واردکنندگان بزرگ نفت با ایده پرداخت پول کمتر برای نفت روسیه تحت یک مکانیزم سقف قیمت را جلب کند و همزمان، جریان تجارت نفت روسیه که معادل هفت تا هشت درصد از بازار نفت و فرآورده‌های نفتی جهان است، مختل نشود.

بنا بر استدلال مقامات آمریکایی، کاهش عمده صادرات روسیه از طریق ممنوعیت بیمه، بدون معافیت بر اساس سقف قیمت، به افزایش قیمت‌های نفت منجر می‌شود که هر گونه تلاش برای کاهش درآمد‌های نفتی پوتین را خنثی خواهد کرد.

جانت یلن هفته گذشته به شبکه ان پی آر گفت: ما می‌خواهیم نفت روسیه فروخته شود تا قیمت‌های جهانی به طور کلی پایین نگه داشته شوند، اما می‌خواهیم مطمئن شویم که روسیه از این فروش، سود زیادی نمی‌برد؛ و سقف قیمت، راه‌کاری است که به آن رسیدیم و این اهداف را تامین می‌کند.

یک مقام ارشد گروه ۷ به رویترز چنین گفت: اجرای سقف قیمت، چالش برانگیز خواهد بود و به همراهی چین و هند نیاز دارد تا تاثیر واقعی داشته باشد. این دو واردکننده آسیایی ممکن است حاضر شوند چنین ایده‌ای را بررسی کنند، زیرا هزینه واردات انرژی آن‌ها را کاهش می‌دهد.

تلافی روسیه

بعضی از تحلیلگران هشدار می‌دهند که اجرای سقف قیمت دشوار نخواهد بود، اما ممکن است باعث شود روسیه با توقف صادرات نفت، تلافی کند.

الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه هفته گذشته اعلام کرد اگر سقف قیمتی که تحت بحث و بررسی قرار دارد، پایین‌تر از هزینه تولید روسیه باشد، مسکو به بازار‌های جهانی نفت عرضه نخواهد کرد.

حذف کامل نفت روسیه از بازار، از نظر اقتصادی و سیاسی برای دنیا که با رشد بی‌سابقه تورم روبرو شده، خطرناک است. بر اساس تحلیل وزارت خزانه داری آمریکا، حذف پنج میلیون بشکه در روز عرضه روسیه از بازار، قیمت نفت را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد و ممکن است تا مرز ۱۴۰ دلار در هر بشکه برساند. قیمت نفت که در ژوئن به بالای ۱۲۰ دلار در هر بشکه صعود کرده بود، اکنون حدود ۱۱۰ دلار است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، جانت یلن مکررا گفته است سقف قیمت پایین‌تر از هزینه تولید روسیه تعیین نخواهد شد، اما هفته پیش روسیه به کشور‌هایی که درصدد پیوستن به مکانیزم سقف قیمت هستند، هشدار جدی داد. الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، اعلام کرد روسیه به کشور‌هایی که تصمیم بگیرند سقفی روی قیمت نفت این کشور اعمال کنند، نفت عرضه نخواهد کرد و نفت خود را به کشور‌هایی خواهد داد که آماده همکاری با روسیه هستند.