محسن روحی صفت در گفت‌وگویی در ارزیابی خود از وضعیت فعلی افغانستان با توجه به حوادث تروریستی که طی هفته های اخیر رخ داده گفت: یکی از تحولات مهمی که موجب شد آمریکا از افغانستان خارج شود و دولت را به طالبان تحویل دهد این بود که بدون هیچ گونه توافق و نتیجه ای به دنبال انتقال حکومت بودند و اکنون این کشور در وضعیت بلاتکلیفی به سر می برد و طالبان هم نتوانسته دولت جایگزین را مستقر کند.
وی خاطر نشان کرد: این وضعیت نتیجه یک نوع شبه کودتا در افغانستان بود در حالی که مذاکراتش صورت گرفته و طالبان هم با تعدادی از احزاب و گروه ها بر سر حکومت انتقالی مذاکره می کرد اما به نظر می رسد افرادی از سازمان اطلاعاتی کشور همسایه جنوبی یعنی پاکستان و برخی از اعضای طالبان این کودتا را ترتیب دادند و در حالی که قرار نبود وارد کابل شوند با تبانی این کار صورت گرفت.
این دیپلمات پیشین کشورمان معتقد است: چنین وضعیتی نشان دهنده این است که تشکیلاتی در افغانستان و کابل مستقر شده و از شکاف عمیقی در میان خودشان برخوردار هستند. و هر طرفی تلاش می کند تا قدرت کامل را به دست آورد برای همین است که شاهد انفجارها و حوادث تروریستی در قندوز، قندهار و کابل هستیم.
معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی وزارت خارجه همچنین اظهار کرد: به نظر می رسد این تحولات به نوعی تسویه حساب داخلی باشد که نیروها و افرادی در آن مشارکت دارند. در واقع نیروهایی مانند داعش ارتباطاتی با برخی از افراد طالبان دارند و چنین اقداماتی را انجام می دهند. دیدیم که در حمله به یک بیمارستان در کابل فرمانده لشکر کابل که از طالبان بود کشته شد. همچنین اولین کسی که وارد ارگ شده و آنجا را گرفت هم کشته شد. همه این ها نشان می دهد نوعی تسویه حساب درونی در میان طالبان شکل گرفته که هر کدام سعی دارند قدرت را تثبیت کنند.
روحی صفت ادامه داد: ملابرادر در اولین مصاحبه اش گفته بود که احتمالا پایتخت را از کابل به قندهار می برند. آن ها تصور می کردند قندهار که مرکز رهبرشان ملاهیبت الله است جای امن تری می باشد اما در این مدت شاهد بودیم که شخص ملاهیبت الله هنوز به کابل نیامده و وارد فعالیت نشده است. این نشان می دهد که آن ها هنوز احساس ناامنی می کنند.
وی با بیان این که بخشی از طالبان، کابل را هم گرفتند به این معنا است که به دنبال تثبیت قدرت و کار زدن بقیه هستند، نتیجه این کار را چیزی جز آشوب، جنگ داخلی و تشتت و ناآرامی در افغانستان ندانست.
این دیپلمات پیشین کشورمان در ادامه بیان کرد: کشورهای خارجی نیز تا حدی می توانند تأثیرگذار باشند اما باید قبل از اینکه این وقایع به وقوع بپیوندد تلاش می کردند که حکومت فراگیر شکل بگیرد اما این کار عملی نشد. حتی متودولوژی آمریکا هم بسیار غلط بود که به همسایگان فرصت ظهور نمی داد. تصور می کرد نیازی به مشارکت دیگران ندارد اما ثابت شد که به طور کامل نمی توانند این کار را انجام دهند و ما امروز شاهد ادامه بی ثباتی هستیم. انتظار می رود طالبان سر عقل آمده و حکومت فراگیر تشکیل دهند تا ضمن جلب اعتماد مردم افغانستان، امنیت هم برقرار شود.
روحی صفت همچنین گفت: سیاست ما هم این است که بحران تشدید نشود، وضعیت آرام تر گردد و منافع مان را حفظ کنیم. این سلسله اقدامات و نشست هایی که با همسایگان نیز برقرار شده باید منجر به رایزنی هایی برای نزدیکی دیدگاه ها گردد تا بتواند تاثیرگذار باشد.
