حجت الاسلام مجید نصیرایی در جلسه علنی عصر روز سه شنبه مجلس گزارش کمیسیون فرهنگی درباره سیدعزت الله ضرغامی وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به شرح زیر قرائت کرد:
«مقدمه:
در راستای اجرای ماده (۲۰۲) آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی برنامه کاری بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بر اساس برنامه ارائه شده از سوی هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی طی روزهای شنبه ۲۳ لغایت ۲۹ مرداد ماه طی ۲۲ ساعت کاری و ملاقات با ۱۹ نفر از وزرای محترم پیشنهادی به انجام رسید.
بر اساس ماموریت کمیسیون فرهنگی برای بررسی صلاحیت وزرای تخصصی، از وزارت خانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، ارتباطات و فناوری اطلاعات هر کدام ۲ ساعت و ۱۶ وزارت خانه دیگر هر یک به میزان ساعت مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
مهمترین موضوعات و محور‌های مورد توجه اعضای کمیسیون فرهنگی در محور‌های زیر صورت گرفت.
۱- ارزیابی رابطه تحصیلات و تخصصی تجربی و میدانی وزرای پیشنهادی
۲- تخصص میدانی در حوزه پیشنهادی
٣- نگاه تحول خواه و انقلابی در حوزه وزارتی
۴- میزان اطلاع وزیر پیشنهادی از اسناد بالادستی و توجه به منافع ملی و گام دوم انقلاب ٥
- شناخت کافی از آسیب‌های موجود و ارائه راهکار‌های لازم در حوزه وزارتی
۶- داشتن مدیریت و شجاعت لازم و انتصاب مدیران میانی و فعالیت در حوزه‌های مربوطه
شرح استعلامات: (مدرک، سابقه ایثارگری)
در راستای بررسی صحت مدرک تحصیلی آقای سید عزت الله ضرغامی وزیر محترم پیشنهادی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به استناد نامه شماره ۶۳۳۳۹ مورخ ۱۴۰۰/۵/۲۳ از وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری استعلام گردید در پاسخ به نامه فوق الذکر وزارت متبوع طی نامه شماره ۶/۶۱۸۹۶ مورخ ۱۴۰۰/۵/۲۶ مراتب فارغ التحصیلی مشارالیه در سوابق وزیر پیشنهادی، مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت صنعتی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز مورد تایید قرار گرفته است.
شرح توضیحات و تعهدات شفاهی وزیر پیشنهادی در کمیسیون
١- تفکیک سه بخش فعلی، فرصت ها، تحولی، برنامه برای گردشگری خانواده محور در طی برنامه ۲۰ ساله
۲- تدوین لایحه اساسنامه وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
٣- کسب در آمد متناسب از مراکز فرهنگی – سیاحتی
٤- گسترش تبلیغات گردشگری در فضای مجازی
۵- استفاده از نیروهای علمی - فرهنگی برای تورگردانی و گردشگری
٦- فراهم کردن امکانات و سرویس دهی به گردشگران، اعم از داخلی و خارجی
۷- ارزان کردن گردشگری که موجب جذب گردشگران خواهد شد
۸- فساد ستیزی و برخورد با رانت خواری در آثار میراثی - هنری بررسی معیار‌های عمومی
برنامه وزیر پیشنهادی:
۱- رعایت ادبیات برنامه نویسی (انسجام) برنامه پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دارای ادبیات مورد انتظار برنامه‌ای می‌باشد و مبتنی بر تحلیل‌های صحیح و قابل اعتمادی تدوین شده است. اما حلقه مفقوده آن، نامشخص بودن اولویت برنامه‌ها و تعیین اقدامات به تفکیک این اولویت‌ها است. همچنین نیاز به برقراری ارتباط بین سه محور گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی به عنوان مجموعه‌ای از فعالیت‌های وابسته به هم در قالب برنامه همچنان وجود دارد. برنامه‌های وزیر پیشنهادی این انسجام و وابستگی را در خود ندارند و در حالی که بر مبنای خواسته‌ها و نیاز‌های کاملا صحیح و به جا طرح شده اند، اما نیازمند اتصال و انسجام درونی هستند. به طور مثال میراث فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین فعالیت‌های مغفول مانده در جمهوری اسلامی نیازمند ساز و کار‌های مالی و ارتباط دهنده با گردشگری است که پیشرفت هر کدام را به دیگری مرتبط سازد. چرا که ماهیت میراث فرهنگی برای حفاظت و بهره برداری به توسعه گردشگری وابسته است در حالی که رونق گردشگری نیز بر حفاظت از میراث فرهنگی تکیه دارد؛ بنابراین در این برنامه لازم است تا نقاط اتصال بین فعالیت‌های وزارتخانه ترسیم شود و فعالیت‌های از هم گسسته‌ی گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی به یکدیگر به صورت برنامه‌ای متصل و معنا پیدا کنند؛ بنابراین در حالی که شناخت صحیحی از واقعیت بخش‌های وزارتخانه موجب نگارش این برنامه شده است همچنین اصولی مثل انسجام داخلی برنامه و هم افزایی بین بخش‌های برنامه و اولویت دهی به صورت کمی در آن صورت گرفته است.
۲- قابلیت اجرا و امکان ارزیابی نتایج (سنجش پذیر بودن) هر چند برنامه‌های پیشنهادی، انتخاب‌های مناسب و صحیح در شرایط موجود را ارایه نموده است، اما سنجه‌های لازم برای ارزیابی دوره‌ای و محتوایی در اختیار مجلس شورای اسلامی و ناظران برنامه قرار نمی‌دهند. به طور مثال حمایت کردن از کسب و کار‌ها یا ایجاد تحول کمی و کیفی، گزاره‌های کلی است که سنجش آن نیازمند تعریف شاخص و معیار است. هر چند برنامه‌های ارایه شده قابلیت تبدیل به برنامه سنجش پذیر را داراست، اما تدوین برنامه و اقدامات لازم از سوی وزیر مربوطه ضرورت دارد.
۳- شفاف و فاقد ابهام بودن برنامه عموم برنامه‌های ارایه شده را می‌توان شفاف ارزیابی کرد چرا که هم اهداف ضمنی و هم عینی آن مشخص است و هم با واژگانی قابل فهم و ساده نگارش شده است. اما در بخش‌هایی که به طور مثال به جدیت در مورد اجرای قانون یا تکمیل نظام جامع آمار صحبت شده است، موضوعات اجرایی مطرح است که از وزیر در مقام اجرا انتظار عملیاتی کردن آنها می‌رود. اجرای قانون با توجه به الزامات قانونی از وظایف و پیش زمینه‌هایی است که از وزیر انتظار مقید بودن به آنها می‌رود.
۴- زمان بندی و رعایت اولویت: برنامه‌های ارایه شده به صورت تیتروار و بدون دسته بندی مشخصی تنظیم شده است در صورتی که برنامه‌های مطلوب پیشنهادی می‌توانست با محور قرار دادن هماهنگی بین بخشی ذی نفعان و تاکید بر لایحه اهداف و وظایف با سه دسته اولویت کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت با زیر شاخه فوری و عادی این مشکل را نداشته باشد. در بعد زمان بندی نیز برنامه ارائه شده دارای اشکال است. در حالی که، از برنامه وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انتظار می‌رفت که حداقل برای در بازه زمانی میان مدت و بلند مدت تنظیم برنامه نماید و با توجه به اولویت‌های مدنظر و کار‌های برجای مانده از قبل تنظیم برنامه کند.
۵- مساله محور بودن برنامه، نقطه قوت برنامه حاضر، مساله محوری و توجه به گلوگاه‌های اصلی حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. به روز بودن نگرش برنامه نسبت به شرایط موجود را می‌توان در آسیب‌های کرونا به کسب و کار‌های مربوطه و برنامه حمایتی برای این مساله به حساب آورد، توجه به موضوع بین دستگاهی بودن فعالیت‌های وزارتخانه و لزوم توجه به هماهنگی بین بخشی دیگر امتیاز این برنامه است که مساله کلیدی این حوزه می‌باشد. انطباق برنامه‌های ارائه شده با اسناد بالادستی تطبیق برنامه وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات با اسناد بالادستی حکایت از آن دارد که ۳۹ درصد برنامه‌های پیشنهادی با احکام فوق الذکر «منطبق» و ۳۱ درصد موارد نیز «همسو» است. همچنین موردی مبنی بر مغایرت برنامه‌ها با اسناد بالادستی یافت نشد. از سوی دیگر در برنامه وزیر پیشنهادی به ۳۳ درصد احکام اشاره‌ای نشده است که این میزان به تفکیک اسناد بالادستی عبارتند از سیاست‌های کلی نظام ۵۲ درصد، شورای عالی انقلاب فرهنگی ادرصد، قانون برنامه ششم توسعه ۵ درصد، و در نهایت قانون احکام دائمی ۱ درصد.
بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی:
عملکرد اجرایی وی بر اساس تحقق اسناد بالا دستی و توجه به روحیه تحول خواهی، فساد ستیزی، برنامه محوری، نجات اقتصادی بخش گردشگری خواهد بود.
نتیجه گیری (نظر نهایی کمیسیون):
با توجه به اینکه ایشان سوابق اجرایی موفق در حوزه‌های فرهنگی را در کارنامه خود دارند لذا حضور ایشان در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌تواند منشأ اثر باشد. بر این اساس اکثریت قریب به اتفاق اعضای کمیسیون فرهنگی رای به تایید نامبرده دادند.
بخش هشتم ملاحظات ویژه (ابهامات، پیشنهادات، انتظارات و موارد لازم به توضیح در صحن علنی)
در حالی که از برنامه وزارتخانه تازه تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انتظار می‌رفت حداقل برای در بازه زمانی میان مدت و بلند مدت تنظیم برنامه نماید و با توجه به اولویت‌های مدنظر و کار‌های برجای مانده از قبل تنظیم برنامه کند، معیار زمانی برنامه الزاما باید دارای اولویت باشد. نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که از دید ساختاری توسعه فعالیت‌های وزارتخانه به سایر وزارتخانه‌ها وابسته است و عملا بعد سخت افزاری اقدامات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بستر فعالیت‌های وزارتخانه‌هایی مثل راه و شهرسازی و صمت تنظیم یا همیاری می‌شود.
به نظر می‌رسد توجه این برنامه به این بعد در سطح مطلوبی است، اما لازم است که تاکید اصلی برنامه بر شفاف سازی نحوه حداکثرسازی برای هماهنگی بین بخشی و رفع مداخلات بین دستگاهی باشد، چرا که ماهیت بین بخشی این وزارتخانه، بین دستگاهی بودن فعالیت‌های آن را غیر قابل اجتناب می‌نماید و راه چاره رفع مداخله نیست، بلکه یکپارچگی و ایجاد هسته منسجم بین دستگاهی است.
از این جهت لازم است با تعیین ذی نفعان برای هر کدام از برنامه‌ها و تنظیم نحوه همکاری بین بخشی برای تحقق آنها، پیوست مشخصی ارایه شود. چرا که بخش مهمی از اختیارات برنامه‌ای حاضر بین دستگاهی یا بین بخشی است و لازم است قبل از هر اقدامی در مورد چگونگی آن نیز برنامه ریزی شود.»
