روند اوج گیری مجدد ویروس کرونا در کشور از جنوب به مرکز و شمال کشور آغاز شد و از اواخر خرداد ماه بود که زنگ خطر بروز موج پنجم بیماری کووید-۱۹ آن هم با سویه‌های جدید ویروس نظیر جهش هندی و آفریقای جنوبی که در برخی مناطق کشورمان هم شناسایی شده بود، به صدا درآمد. افزایش سریع شمار شهرهای قرمز کرونایی از ۳۲ شهر در چهارم تیر ماه به ۶۳ شهر و حالا به ۹۲ شهرستان صدای پای موج پنجم کرونا را بیشتر می‌کند. در این میان اما وضعیت استانهایی نظیر سیستان و بلوچستان بحرانی گزارش شده است.
البته در موج پنجم این بیماری به دلیل شیوع گونه دلتای کرونا یا همان کرونای هندی، نگرانی‌ها نسبت به امواج قبلی بسیار بیشتر است و بیم پُر شدن دوباره بیمارستانها و افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری، هر روز بیشتر می شود؛ به طوری که چند روزی است آمار مراجعات سرپایی و همچنین بستری های کووید در بیمارستانها افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.
بر همین اساس هم بود که در ۳۰ خرداد ماه ۱۴۰۰، وزیر بهداشت در نامه‌ای به سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، بر ضرورت طرح موضوع و اخذ تصمیمات فوری در مورد توقف پروازها به مقصد مسکو و بالعکس در جلسه کمیته امنیتی-اجتماعی ستاد ملی کرونا، تاکید و اعلام کرد که «باتوجه به گزارشات واصله از کشور روسیه در خصوص شیوع بیماری COVID-۱۹ ضروری است، موضوع توقف پروازها به مقصد مسکو و بالعکس سریعا در جلسه کمیته امنیتی-اجتماعی ستاد ملی کرونا مطرح و تصمیمات فوری اتخاذ گردد».
همچنین روز جمعه ۱۱ تیر ماه ۱۴۰۰، اعلام شده که بر اساس آخرین دستورالعمل ستاد ملی کرونا پیرو تصمیم وزارت بهداشت، ورود از ۱۲ کشور به ایران ممنوع و محدودیت‌ها برای مسافران ورودی از ۲۴ کشور دیگر بیشتر شد. همچنین شرط تست پی‌سی‌آر (PCR) برای مسافران واکسینه‌شده برداشته شد.
به طوری که بر اساس دستورالعملِ «به‌روز رسانیِ فهرست کشورها از نظر مقدار گردش سویه جهش‌یافته ویروس کرونا» که از سوی ایسنا منتشر شد و بر تشدید مراقبت‌ها در مبادی مرزی هوایی و دریایی، تاکید دارد، فهرست کشورها براساس شیوع و بروز ویروس جهش‌یافته به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- کشورهای ویژه (کشورهای دارای سویه جهش‌یافت)، پذیرش مسافر از این کشورها به طور مستقیم و غیرمستقیم تا اطلاع ثانوی ممنوع است. ورود دیپلمات‌ها و ماموران دولتی و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی منوط به تایید وزارت امور خارجه با رعایت پروتکل‌های ابلاغی است. این کشورها درحال حاضر شامل بوتسوانا، برزیل، اسواتینی، هندوستان، اسوتو، مالاوی، موزامبیک، نپال، افریقای جنوبی، اوروگوئه، زامبیا و زیمبابوه است.
کشورهای پرخطر (کشورهایی با بروز بالای بیماری)، سفرهای مستقیم و غیرمستقیم از این کشورها برقرار است، اما مسافران ورودی از این کشورها علاوه بر تست منفی پی‌سی‌آر از نظر کرونا در مبدأ (با مهلت ۹۶ ساعت) لازم است در هنگام ورود تحت بررسی آزمایشگاهی دوباره (تست پی‌سی‌آر) قرار گیرند. رعایت پروتکل ابلاغیِ مراقبت مرزی هوایی ـ دریایی الزامی است. فهرست این کشورها درحال حاضر شاملِ آرژانتین، بحرین، بولیوی، کیپ‌ورد، شیلی، کلمبیا، کاستاریکا، اکوادور، مصر، کویت، لیتوانی، مالزی، مالدیو، مغولستان، نامیبیا، پاراگوئه، پرو، سیشل، سریلانکا، سودان، سوریه، تانزانیا، ترینیداد و تونس است.
سایر کشورها در حال حاضر منع تردد سفر نداشته و تست پی‌سی‌آر منفی از کشور مبدأ با مهلت ۹۶ ساعت، برای ورود به کشور کفایت می‌کند. غربالگری علامتی (مراقبت سندرومیک) برای این گروه انجام خواهد شد و در صورت نیاز، تست پی‌سی‌آر دوباره به عمل خواهد آمد.
در هر حال با وجود همه این اقدامات در حال حاضر در کشورمان ۹۲ شهرستان از جمله تهران در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته‌اند. بر همین اساس هم طبق اعلام غلامرضا عباس پاشا-معاون توسعه مدیریت و منابع استاندار تهران استان تهران از امروز شنبه ۱۲ تیر در وضعیت قرمز قرار دارد؛ بر همین اساس ۷۰ درصد از کارمندان ادارات و مراکز دورکار می شوند.
وی همچنین اعلام کرد که ۳۰ درصد دیگر نیروها نیز باید در محل کار خود حضور یابند و حضوری فعالیت کنند؛ همچنین مشاغل ضروری به صورت ۵۰ درصد باید فعالیت کنند؛ یعنی ۵۰ درصد به صورت حضوری فعالیت کنند و ۵۰ درصد دیگر نیز باید دورکار شوند.
باید توجه کرد که به گفته مسئولان بهداشتی و شهری، به دلیل هوشمندسازی که در وضعیت رنگ‌بندی شهرها صورت گرفته، به محض تغییر رنگ یک شهر، محدودیت‌ها و شرایط مصوب‌شده اعمال می‌شود که دورکاری هم از جمله آنهاست.
بنابراین طبق اعلام وزارت بهداشتی‌ها به دنبال شیوع سویه‌های جدید ویروس یعنی شناسایی مواردی از ابتلا به جهش‌های هندی و آفریقای جنوبی در برخی مناطق کشور، تغییر رنگ بندی کرونایی و افزایش مناطق قرمز در کشور و همچنین کاهش سطح مراقبت‌های بهداشتی باعث آغاز خیز پنجم کرونا در کشور شده است.
البته باید در میان این دلایل، روند کند واکسیناسیون علیه کرونا در کشور را هم اضافه کرد. در شرایطی که سایر کشورهای سازنده واکسن، با دو و یا حداکثر سه واکسن به پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در واکسیناسیون جمعیت خود دست یافته اند و بخشی از واکسنها را نیز صادر می کنند، در ایران نیز با وجود اینکه از پیشرفت کارآزمایی بالینی چندین پلتفرم واکسن کرونا صحبت می شود و حتی دو واکسن کووایران برکت و پاستوکووک هم مجوز مصرف اضطراری دریافت کرده اند، اما هنوز خبری از ورود این واکسن ها به عرصه واکسیناسیون مردم علیه کرونا نیست و حتی افراد ۷۰ سال به بالا هم هنوز به صورت کامل در کشور علیه این بیماری واکسینه نشده اند. از طرفی روند واردات واکسن نیز بسیار کند بوده و همین موضوع انتقاداتی را به دنبال داشته است.
بنا بر آخرین آمار اعلامی از سوی وزارت بهداشت تا کنون ۴ میلیون و ۴۴۷ هزار و ۲۸ نفر دُز اول واکسن کرونا و یک میلیون و ۷۵۴ هزار و ۵۴۵ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده‌اند. بر این اساس مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۶ میلیون و ۲۰۱ هزار و ۵۷۳ دُز رسیده است که این میزان تزریق واکسن برای کشوری با جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفری، مناسب به نظر نمی رسد. آن هم با وجود اینکه اقدام به واکسیناسیون علیه کرونا از ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۹ در کشور آغاز شده است.
باید توجه کرد که طبق آخرین نقشه رنگ بندی کرونایی در کشور که در اپلیکیشن ماسک اعلام و از سوی وزارت بهداشت منتشر شد، امروز ۱۲ تیر ماه ۱۴۰۰، در حال حاضر تهران و ۹۱ شهرستان دیگر در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته‌اند. همچنین ۱۸۳ شهرستان در وضعیت نارنجی و ۱۷۳ شهرستان در وضعیت زرد کرونایی قرار دارند.
در نمودار زیر تعداد بستری روزانه بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در کل کشور مشخص شده است:
همچنین در نمودار پایین می‌توانید روند بستری کرونا از ۳۰ روز قبل را مشاهده کنید:
در عین حال نرخ بروز بیماری در کل کشور، بستری روزانه به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در نمودار زیر به تصویر کشیده شده است:
