بیماری کووید۱۹ که این روزها براساس آمار رسمی، بیش از ۱۷۰ میلیون نفر را در دنیا مبتلا و جان هزاران نفر را گرفته است، با انجام واکسیناسیون سراسری در کشور‌ها نور امید به پایان این کابوس تلخ را روشن کرده است، امری که گرچه هنوز با فرضیات متعددی روبه‌رو است.
برخی صاحبنظران علوم پزشکی معتقدند، هر ویروس به منظور ماندگاری و بقا نیازمند یافتن میزبان جدید است. واکسیناسیون سراسری و ایمنی جمعی می‌تواند میزبان جدید را از عامل بیماری گرفته و در نتیجه حیات ویروس را با خطر روبه‌رو کند.
محمدرضا زاهدپور انارکی فوق تخصص ریه و متخصص داخلی گفت: ویروس کرونا با گذشت زمان به سمت «تهاجمی شدن» و «خودمیرانه» (از بین رفتن) پیش می‌رود و این امر به تدریج ساختار ویروس را نابود می‌کند.
وی تصریح کرد: ویروس موتاسیون یافته (جهش‌یافته) نیز بدون میزبان جدید باقی نمی‌ماند و بنابراین ایمنی جمعی می‌تواند حیات و ماندگاری ویروس را نابود کند.
این استاد علوم پزشکی ادامه داد: در واقع ویروس کرونا به منظور ماندگاری و بقا نیازمند یافتن میزبان جدید است، با واکسیناسیون سراسری، ایمنی جمعی و در نتیجه کاهش میزبان جدید به تدریج این ویروس نیز از بین خواهد رفت.
زاهدپور انارکی همچنین یادآور شد: این ویروس در صورت ادامه حیات نیز به مانند برخی بیماری‌های ضعیف تنفسی همچون آنفلوآنزا تداوم خواهد داشت.
برخی متخصصان ویروس‌شناسی، اما معتقدند که ویروس کرونا با ساکنین کره زمین گردش و با طبقات مختلف جمعیتی تغییر می‌کند. جهش این ویرس در آفریقا، انگلستان و هندوستان نیز از آغاز شیوع بیماری این مساله را ثابت کرده و بنابراین، به دلیل تغییر شکل ساختار اصلی، نمی‌توان پایان دقیقی برای عمر این بیماری درنظر گرفت.
به باور این پزشکان، واکسیناسیون سراسری و ایمنی جمعی فقط از مرگ ومیر ناشی از کرونا جلوگیری و ابتلا به وضعیت شدید بیماری را کاهش می‌دهد، بر این اساس پایان واکسیناسیون سراسری را نباید پایان حیات این بیماری و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مقابله با کرونا دانست.
یک پزشک ویروس‌شناس نیز در این باره معتقد است: جهش ویروس کرونا با تغییر ساختار ویروس، می‌تواند وضعیت مصونیت در مقابل بیماری را تغییر دهد و موجب افزایش یا کاهش روند بیماری‌زایی شود.
به گفته مهرداد روانشاد، رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا نیز در برخی کشور‌ها علیرغم پایان واکسیناسیون سراسری به این علت است.
وی تاکید می‌کند: واکسیناسیون سراسری پایان این بیماری نیست، اما از شدت بیماری کاسته و روند مرگ ومیر را کنترل می‌کند، زیرا این ویروس با ساکنین کره زمین گردش و با گروه‌های مختلف جمعیتی تغییر می‌کند و این مساله می‌تواند روند ایمنی و بیماری‌زایی را تغییر دهد.
به گفته روانشاد بنابر این مساله، ایمنی جمعی، شدت وضعیت بیماری را کنترل می‌کند، اما برای پیشگیری از عفونت و بیماری خفیف پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا پس از واکسیناسیون نیز (نه به شدت امروز)، اما باید رعایت شود.
محمدرضا رئوفی، دکتری فیزیولوژی پزشکی هم در این خصوص عنوان می‌کند: هیچ یک از واکسن‌های ساخته شده در دنیا در حال حاضر، در مقابله با کرونا تاثیر صددرصدی نداشته و بیشترین میزان پیشگیری از بیماری کووید۱۹ در موثرترین واکسن‌ها، بیش از ۹۰ درصد برآورد شده است.
وی یادآور می‌شود: تزریق واکسن همچنین برای همیشه شخص را در برابر این ویروس مصون نمی‌کند، با گذشت زمان به تدریج آنتی‌بادی بدن کاهش یافته و ایمنی در برابر کرونا هم از بین می‌رود، بنابراین شخص مجددا مستعد دریافت ویروس خواهد شد.
این استاد علوم پزشکی معتقد است: مرگ این ویروس مستلزم تغییر در ساختار اصلی و یک جهش برای از بین رفتن عامل بیماری‌زایی ویروس است، در غیر این صورت ویروس کرونا پس از پایان واکسیناسیون جمعی نیز همانند ویروس آنفولوآنزا به حیات خود ادامه می‌دهد.
پایان حیات بیماری‌های ویروسی به طور قطع قابل پیشبینی نخواهد بود
متخصصان بیماری‌های عفونی و گرمسیری نیز فرضیات متعددی را در رابطه با پایان حیات این ویروس ناشناخته مطرح می‌کنند. به گفته شماری از پزشکان سال ۲۰۲۲ یکی از تاریخ‌های مطرح شده توسط جامعه پزشکان است که به عنوان پایان عمر کرونا عنوان می‌شود، اما به باور اغلب متخصصین، پایان حیات بیماری‌های ویروسی به طور قطع قابل پیش بینی نخواهد بود.
عاصفه عباس‌زاده متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری اظهار داشت: برای پایان حیات بیماری‌های ویروسی باید درصد قابل‌توجهی از جهان واکسینه شوند. همچنین برای تاثیر دائمی واکسن باید موتاسیون (جهش) ویروس متوقف شود.
وی توضیح داد: اغلب عوامل ویروسی از خانواده کرونا ویروس‌ها، سالانه حداقل یک‌بار جهشی بزرگ داشته و این امر می‌تواند تاثیر واکسن را کاهش داده و نیاز به واکسیناسیون سالانه سبب شود.
عباس‌زاده گفت: فرضیات متعددی در رابطه با پایان حیات کرونا پس از واکسیناسیون سراسری و ایمنی جمعی مطرح می‌شود، برخی فرضیات سال ۲۰۲۲ را پایان واقعی حیات کرونا عنوان می‌کنند، اما این مساله به طور قطع قابل پیشبینی نخواهد بود.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری ادامه داد: در برخی مناطق دنیا این ویروس از بین خواهد رفت، اما با توجه به نقل و انتقالات عصر جدید، حجم سفر‌ها و ارتباطات کنونی حضور این ویروس در هیچ یک از مناطق دنیا صفر باقی نمی‌ماند؛ بنابراین طبق گفته متخصصین علوم پزشکی نباید پایان واکسیناسیون سراسری را به طور قطع پایان عمر این مهمان ناخوانده دانست، با این وجود، اما ارزش و اهمیت واکسیناسیون سراسری و دستیابی به ایمنی جمعی نباید از یاد برده شود.
این مهمان ناخوانده را شاید واکسیناسیون سراسری هم نتواند از خانه ساکنین کره زمین بیرون کند، اما بدون شک بیماری‌زایی گسترده و مرگ ومیر امروزی را در این سیاره خاکی پایان خواهد داد.
