همواره پرورش‌دهندگان آبزیان در چهارمحال و بختیاری با مسائل و مشکلات متعددی روبرو هستند، ویروس و بیماری، بلایای طبیعی مانند سیل، حوادث غیرمترقبه از جمله ترکیدگی لوله نفت، آلودگی شیمیایی کارخانجات، خشکسالی و ... بحث تولید در مزارع پرورش ماهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تولیدکنندگان در این حوزه را با چالش جدی مواجه می‌کند.
ضرورت تولید آبزیان و نقش آن در سبد غذایی خانوارها بر کسی پوشیده نیست، اگر بتوانیم تولید و بازارهای مصرف در حوزه آبزیان را افزایش دهیم، قطعا می‌توان شاهد رونق در این حوزه باشیم، همچنین اگر شرایط صادرات آبزیان فراهم شود می‌توان به ارزآوری در این حوزه نیز امیدوار بود، قطعا بازار فروش داخلی و خارجی نیز موجب رغبت تولیدکنندگان به افزایش تولید در این حوزه خواهد شد.
در چهارمحال و بختیاری چرخه تولید آبزیان کامل شده است، در این استان واحدهای تولید خوراک آبزیان، مزارع پرورش ماهی، بسته‌بندی و فرآوری آبزیان فعال است، این صنعت پرسود می‌تواند زمینه اشتغال و شکوفایی اقتصادی در استان را فراهم کند، اما این امر تنها در صورتی محقق می‌شود که تولیدکنندگان در برابر حوادث پیش‌بینی نشده نیز مورد حمایت قرار بگیرند.
این روزها خشکسالی بر تمامی حوزه‌های کشاورزی تاثیرگذار بوده، قطعا یکی از ملزومات پرورش آبزیان بحث تامین آب است، با خشک شدن چشمه‌ها، قنوات و کم‌آب شدن رودخانه‌ها تولید در مزارع پرورش آبزیان نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و فعالان این حوزه با مشکلات متعدد روبرو خواهند شد.
کاهش چشمگیر تولید آبزیان در مزارع پرورش ماهی به‌علت خشکسالی
هزاریان یکی از تولیدکنندگان آبزیان در چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه بسیاری از مزراع پرورش ماهی در استان به‌علت خشکسالی غیرفعال هستند و یا تولید آنها کاهش پیدا کرده است، اظهار کرد: مباحث خشکسالی و وجود ویروس موجب تلفات بچه ماهی‌ها و در نهایت کاهش تولید می‌شود.
وی با بیان اینکه خوشبختانه سال گذشته مزارع پرورش ماهی به‌علت ویروس تلفات چندانی نداشتند، یادآور شد: اما در سال ۱۳۹۸ تلفات در مزرعه پرورش ماهی بنده به‌علت وجود ویروس بسیار بالا بود، باید برای جلوگیری از تلفات زیاد پرورش‌دهندگان قبل از تاثیر ویروس اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند، اما بخشی از تلفات اجتناب‌ناپذیر است.
این پرورش‌دهنده ماهی در شهرستان اردل ادامه داد: مزرعه بنده در اوایل دهه ۸۰ به بهره‌برداری رسید، خوشبختانه در سیل چند سال گذشته به‌علت اینکه مزرعه بنده در حریم و بستر رودخانه قرار نداشت دچار آسیب نشد و تولید نیز در این سال‌ها مناسب بود.
وی با بیان اینکه خشکسالی تاثیر بسیار منفی بر تولید آبزیان در مزارع پرورش ماهی گذاشته است، عنوان کرد: در سال‌های گذشته بالغ بر ۷۰۰ هزار بچه ماهی در مزرعه بنده پرورش یافت و به بازار فروش عرضه شد، اما امسال به‌علت خشکسالی این عدد کاهش بسیار چشمگیر داشته است.
هزاریان در پایان بیان کرد: ماهیان تولیدی در مزرعه پرورش ماهی بنده در استان‌های شمالی و تهران به‌فروش می‌رسد، باوجود مشکلات و کاهش تولید اجازه ندادیم تعدیل نیرو صورت بگیرد، اما اگر شرایط ادامه پیدا کند، تولید به‌صرفه نخواهد بود.
کاهش منابع آبی تولید را مزارع شیلات ماهی کاهش داده است
رفیع‌زاده یکی از فعالان حوزه پرورش ماهی در منطقه ناغان در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه دارندگان مزارع پرورش ماهی با مشکلات زیادی مواجه هستند، اظهار کرد: منطقه ناغان در شهرستان کیار یکی از قطب‌های پرورش ماهی در چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رود.
وی ادامه داد: آب چشمه‌های این منطقه در فصل تابستان و بهار مورد مصارف کشاورزی قرار می‌گیرد، سپس در انتهای تابستان آب این چشمه‌ها در منطقه‌ای به‌نام چارمارون در حوالی شهر ناغان در درهای رها می‌شود، این آب سپس وارد رودخانه این منطقه شده و موجب گل‌آلود شدن آب می‌شود، زمانی که آب گل‌آلود وارد مزارع پرورش ماهی شد تا چند ماه تولید آبزیان با تاخیر مواجه خواهد شد، متاسفانه تاکنون چاره‌ای برای حل این مشکل اندیشیده نشده است، همچنین این مسئله باعث رسوب گل و لای در دریاچه سد نیز می‌شود.
رفیع‌زاده خشکسالی را از دیگر مشکلات شیلات‌داران منطقه ناغان عنوان کرد و گفت: کاهش منابع آبی تولید را مزارع شیلات ماهی کاهش داده است، برای مثال در مواقع ترسالی در هر کارگاه پرورش ماهی حدود ۵۰ تن ماهی تولید می‌شد، اما در شرایط خشکسالی این عدد به ۱۵ الی ۲۰ تن رسیده است.
این پرورش‌دهنده آبزیان افزود: برای بحث مکانیزاسیون مزارع پرورش ماهی نیازمند یکسری زیرساخت‌ها مانند برق، جاده دسترسی مناسب و ... هستیم، اما تاکنون اقدامی برای بحث تامین برق مزارع شیلات و جاده دسترسی آنها صورت نگرفته است.
وی در پایان با اشاره به اینکه برای جلوگیری از تلفات ناشی از بیماری در مزارع پرورش ماهی نیازمند حضور مستمر دامپزشک هستیم، بیان کرد: در گذشته دارو نیز توسط اداره دامپزشکی در اختیار شیلات‌داران قرار می‌گرفت، اما در حال حاضر دامپزشک از پرورش ماهی بازدید نمی‌کند و دارو نیز در اختیار شیلات‌داران قرار نمی‌گیرد، هزینه‌های دامپزشکی و انجام آزمایشات به‌علت فاصله مکانی بالا است و شیلات‌داران تمایلی به این کار ندارند.
چهارمحال و بختیاری در صدر فهرست تولیدکنندگان ماهیان سردآبی در کشور
محمد کریمی- مدیر شیلات و آبزیان سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در خصوص ظرفیت تولید آبزیان در این استان، اظهار کرد: این استان جزو استان‌های ساحلی در کشور محسوب نمی‌شود، بنابراین از یکسری از ظرفیت‌های آبزی‌پروی مانند پرورش ماهی در آب‌های شور، مباحث صیادی، پرورش میگو در آب شور و ... که استان‌های ساحلی از آن برخوردار هستند، محروم است.
وی افزود: در چهارمحال و بختیاری به‌علت وجود رودخانه‌ها، چشمه‌سارها، قنوات، چاه‌های کشاورزی و منابع آب طبیعی مانند دریاچه‌ها ظرفیت بسیار خوبی برای پرورش آبزیان وجود دارد، این استان در چند سال اخیر در صدر فهرست تولیدکنندگان ماهی سردآبی در کشور قرار داشته است.
کریمی بیان کرد: به‌علت وجود برخی از مشکلات مانند سیل، بیماری‌ها، خشکسالی و ... شاهد نوسان در بحث تولید آبزیان در چهارمحال و بختیاری بودیم، همچنین در برخی مواقع به‌علت کمبود اعتبارات بانکی امکان کمک به تولیدکنندگان این حوزه که دچار مشکلات اقتصادی شده بودند نیز وجود نداشت، اما باوجود این مسائل توانستیم تقریبا روند رو به رشدی داشته باشیم.
مدیر شیلات و آبزیان سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه میزان تولید آبزیان در سال گذشته در استان بیش از ۲۳ هزار تن بوده است، گفت: در سال ۱۴۰۰ باتوجه به خشکسالی حادث شده، پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۲ هزار تن آبزیان در استان تولید شود که این میزان در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل کاهش چشمگیری نخواهد داشت.
وی در ادامه با بیان اینکه برای افزایش تولید آبزیان در چهارمحال و بختیاری باید ضریب نفوذ مکانیزاسیون در مزارع پرورش ماهی افزایش پیدا کند، خاطرنشان کرد: این مسئله نیازمند برخی زیرساخت‌ها از جمله برق و تجهیزات است، در بسیاری از مناطق دور دست مزارع پرورش ماهی به برق دسترسی ندارند و این موضوع بحث مکانیزاسیون را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
کریمی در خصوص بحث پرورش ماهی در قفس، توضیح داد: در مخازن آبی چهارمحال و بختیاری به‌ویژه در دریاچه سد کارون چهار، اکنون بحث پرورش ماهی در قفس دنبال می‌شود، طبق برآوردها تنها نیمی از این ظرفیت مورد استفاده قرار گرفته است، در مخازن آبی این استان ظرفیت تولید حدود ۴۰۰۰ تن آبزیان در سال وجود دارد، اما در حال حاضر میزان تولید ماهی در قفس در سال ۱۳۹۹ به ۲۲۰۰ تن رسید.
مدیر شیلات و آبزیان سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در ادامه با اشاره به تولید ماهیان زینتی در استان، بیان کرد: تولید ماهیان زینتی مزیت بسیار بالایی دارد، تولید ماهیان زینتی نیاز آبی بالایی ندارد، همچنین این محصول بازار فروش بسیار خوبی در ایران و کشورهای خارجی دارد.
وی افزود: افرادی که متقاضی پرورش ماهیان زینتی در چهارمحال و بختیاری هستند، دغدغه بازار فروش خارجی و داخلی را نخواهند داشت، همچنین مزارع پرورش ماهیان زینتی می‌تواند در شهرک‌های کشاورزی و حتی در نزدیکی محل سکونت افراد در شهرها و روستاها احداث شود، در استان سالانه ۵۰۰ هزار قطعه ماهی زینتی تولید می‌شود که این عدد نسبت به ظرفیت‌های موجود بسیار کم است.
کریمی با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های پرورش‌دهندگان آبزیان در کشور بحث بازار فروش است، یادآور شد: اگر بحث بازارهای صادراتی توسط مسئولان سیاست خارجی، اتاق‌های بازرگانی و ... مورد توجه قرار بگیرد، قطعا متقاضیان با رغبت بیش‌تری وارد عرصه آبزی‌پروری خواهند شد، در بحث تولید ماهیان زینتی خوشبختانه تقاضا در ایران و خارج از کشور بسیار بالا است و مشکلی در این خصوص نداریم.
مدیر شیلات و آبزیان سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در پایان گفت: در بحث توسعه پرورش ماهیان زینتی در تلاش هستیم، این بحث را در شهرک‌های کشاورزی دنبال کنیم و بخشی از شهرک‌های کشاورزی را به این موضوع اختصاص دهیم.
