بازگشت نفت ایران، دغدغه جدید اعضای اوپک

 واردکنندگان نفت از ریزش قیمت‌ها که به آنها اجازه داده است مخازنشان را از نفت ارزان پر کنند، راضی هستند و حتی می‌توان گفت که پاندمی باعث شد قیمت‌ها به رکورد تاریخی پایینی سقوط کنند که مشکل اوپک به عنوان بزرگترین گروه کشورهای صادر کننده نفت جهان است.

اوپک و متحدانش در قالب گروه اوپک پلاس سالهاست با محدود کردن عرضه، تلاش کرده اند قیمت‌های جهانی نفت را تقویت کنند و تحت تاثیر دلایلی که خارج از کنترل اوپک بوده، درجات مختلفی از موفقیت را تجربه کرده اند. با این حال می توان گفت که تلاشهای این گروه مثمر ثمر واقع شده و قیمت‌های نفت اکنون بسیار بالاتر از سطح یک سال پیش است اما خریداران به نفت ارزان دست یافتند و به دنبال خرید ارزانتر هستند و مشکل اوپک این است که آنها این قیمت‌ها را پیدا می‌کنند.

خبر اخیر که چین یک توافق سرمایه گذاری بلند مدت با ایران منعقد کرده که نفت در آن جایگاه برجسته‌ای دارد احتمالا باعث نگرانی همتایان ایران در اوپک شده است. این خبر که چین در حال حاضر میزان زیادی نفت از ایران خریداری می کند هم احتمالا باعث خوشحالی آنها نشده است. ایران نفت خود را به دلیل این که در شرایط تحریمهای آمریکا خریداران کمتری وجود دارد، کمی ارزانتر می فروشد و چین به دلیل وابستگی بالایی که به واردات نفت دارد، به خرید آن می پردازد. رویترز از اوایل ماه جاری گزارش کرده بود که افزایش واردات چین از ایران سایر تولیدکنندگان از جمله روسیه، آنگولا و برزیل را ناچار کرده است قیمت نفت خود را به منظور رقابتی نگه داشتن آن کاهش دهند.

یک بازرگان چینی با اشاره به نفت ایران، به رویترز گفته بود این بشکه های حساس مانع عرضه از نقاط دیگر می شوند زیرا ارزان هستند. در این بین عربستان سعودی اقدامی انجام داد که ممکن است ناامیدی یا اعتماد بیش از حد محرک آن بوده باشد. این کشور که بزرگترین تولیدکننده عضو اوپک است و بی نهایت نسبت به ریزش قیمتهای نفت آسیب پذیر است، اعلام کرد قیمت فروش نفت خود به خریداران آسیا که بزرگترین بازار نفت جهان و محرک رشد تقاضا است را افزایش می دهد. طبیعتا هیچکدام از کشورهای چین و هند از این افزایش قیمت راضی نیستند اما برخلاف گذشته که هیچ جایگزینی برای نفت اوپک وجود نداشت اکنون جایگزین هایی وجود دارد.

بازگشت نفت ایران، دغدغه جدید اعضای اوپک

هند که مخالف سرسخت تلاش‌های اوپک برای تقویت قیمت‌هاست، فورا دست به کار شده و منابع واردات نفت خود را متنوع کرد. این کشور برای شروع سفارش خرید نفت از عربستان سعودی را به میزان چشمگیری کاهش داد. رویترز به نقل از به نقل از منابع آگاه گزارش کرد پس از اینکه ریاض افزایش ۴۰ سنت در هر بشکه قیمت نفت برای خریداران آسیایی را اعلام کرد، چهار پالایشگاه نفت بزرگ هند سفارش خرید ماه مه به عربستان سعودی را به میزان ۳۶ درصد کاهش دادند.

مطبوعات هند اخیرا گزارش کردند که شرکت ایندین اویل نفت از گویان خریداری خواهد کرد که تازه ترین عضو کلوپ تولیدکنندگان جهانی نفت است. طبق اظهارات مقامات دولتی، قیمت نفت گویان رقابتی بوده و این خرید همسو با برنامه های متنوع سازی منابع واردات نفت است. خریداران بزرگ نفت به نفت ارزان عادت کرده اند و بعید است فورا این عادت را رها کنند.

خوشبختانه برای آنها عرضه زیادی وجود دارد و صادرکنندگان بیش از نیاز مصرف کنندگان به خرید، به فروش نیاز دارند دست‌کم تا زمانی که تقاضا پس از فروکش کردن پاندمی بهبود پیدا کند. اوضاع تا آن زمان ممکن است تغییر کند اما در حال حاضر دورنمای تقاضا نامعلوم مانده است.

در این بین، اقتصادهای متکی به نفت مانند کشورهایی که عضو اوپک هستند به درآمد نفتی برای پوشش هزینه های بودجه و تامین مالی تلاشهای متنوع سازی اقتصادشان نیاز دارند. خبر خوب این است که پیش ‌بینی‌های اخیر اوپک و آژانس بین المللی انرژی از دورنمای تقاضا، مثبت بوده است. خبر بد این است که پیش ‌بینی‌های مثبت قبلی با سدی از واقعیت رو به رو شده اند.

آژانس بین المللی انرژی و اوپک انتظار دارند تقاضا برای نفت امسال بهبود چشمگیری پیدا کند. تحلیلگر شرکت KPMG هفته گذشته در مصاحبه با شبکه CNBC اظهار کرد: بهبود تقاضا تحت تاثیر پیشرفت روند واکسیناسیون در انگلیس و آمریکا، تدابیر محرک اقتصادی دولتی و خستگی پاندمیک مردم بوده است.

اما به نظر می‌رسد در برابر هر اتفاق خوب، یک مانعی وجود داشته باشد. واکسیناسیون در آمریکا ممکن است به رکورد بالایی رسیده باشد اما آمار ابتلا در این کشور نیز رو به افزایش است و همچنین آمار مبتلایان به کووید ۱۹ در هند که سومین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است نیز روند صعودی پیدا کرده است. اقدامات محرک اقتصادی به دلیل همه نوع هزینه ای که انجام می‌شود خبر خوبی است اما برای همیشه ادامه پیدا نمی‌کند. خستگی مردم از شرایط پاندمی هم ممکن است تقاضا را افزایش دهد اما با قوانین جدیدی که برای سفرهای امن وجود دارد، این بهبود ممکن است کامل نباشد یا چند ماه طولانی‌تر از آنچه در ابتدا تصور می رفت زمان ببرد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، به عبارت دیگر هیچ‌کس مطمئن نیست تقاضا تا چه مدت ضعیف خواهد ماند اما وقتی مسئله عادت‌های مصرف کنندگان بزرگ به نفت ارزان مطرح می شود، اهمیتی ندارد. با تامین کنندگان زیادی که وجود دارند، خریداران قدرت انتخاب بیشتری پیدا کرده اند. تولید نفت شیل آمریکا نیز در حال افزایش است. اگرچه رشد تولید نفت شیل محدود شده اما همچنان وجود دارد و اگر شتاب پیدا کند ممکن است به جنگ قیمت جدید و دور دیگری از ریزش قیمت منتهی شود. این امر عادت چین و هند به نفت ارزان را تنها ماندگارتر خواهد کرد.