اسماعیل برات با این پیش‌درآمد که عوامل دیگری به غیر از سفر با تعریف «هوشمند و ایمن»، علت وضعیت حال حاضر کشور است، گفت: در طول تعطیلات نوروزی هیچ گزارشی از مسافران و حتی وزارت بهداشت مبنی بر عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تاسیسات گردشگری دریافت نکرده‌ایم.
او ادامه داد: در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ میانگین ضریب اشغال هتل‌ها و مراکز اقامتی کشور (با احتساب مناطق آزاد)، کمی بیش از ۳۰ درصد بود؛ به این معنی که اگر گنجایش مرکز اقامتی ۱۰۰ نفر باشد، کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت آن اشغال شده است و مراکز اقامتی از فضای ایمن و مطمئنی برای گردشگران و مسافران برخوردار بوده‌اند.
او از ثبت ۲ میلیون و ۵۵۷ هزار و ۸۴۱ شب ـ اقامت در اقامتگاه‌های رسمی کشور در فاصله ۲۸ اسفندماه سال ۹۹ تا سیزدهم فروردین‌ماه ۱۴۰۰ خبر داد و گفت: از این آمار، ۹۱۹ هزار نفر در هتل‌ها، ۴۱۸ هزار نفر در خانه‌مسافرهای دارای مجوز، ۳۵۶ هزار نفر در مهمانپذیرها، ۲۳۵ هزار نفر در بومگردی‌ها و نزدیک به ۲۵ هزار نفر ـ اقامت در اقامتگاه‌های سنتی ثبت شده است.
برات افزود: این درحالی است که در نوروز سال ۱۳۹۷ حدود ۱۲۵ میلیون نفرشب ـ اقامت و در نوروز سال ۹۸ با توجه به وقوع سیل در برخی استان‌ها، حدود ۷۵ میلیون نفر شب اقامت در کشور ثبت شده بود و اکنون با رشد منفی ۹۶.۴۱ درصد اقامت نسبت به سال ۹۸ مواجهیم و در واقع بیش از ۹۰ درصد افت داشته‌ایم.
او اضافه کرد: در این محاسبات آماری، سال ۹۹ مورد قیاس قرار نگرفته، چون به دنبال سرایت ویروس کرونا به کشور، در نوروز راه‌ها برای سفر به کلی بسته بود.
به گفته او، در میان استان‌های کشور، مازندران با ۵۳۷ هزار شب اقامت دارای بیشترین و استان خوزستان (مناطق زردرنگ) با تنها ۱۶۸۱ شب اقامت، کمترین میزان اقامت را در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ به خود اختصاص داده‌اند.
برات با اشاره به آمار بازدید از اماکن در ایام نوروز گفت: ۲۳ میلیون و ۴۱۹ هزار و ۷۹ نفرـ بازدید از موزه‌ها، اماکن تاریخی و گردشگری در تعطیلات نوروز ثبت شده، این درحالی است که در نوروز ۱۳۹۸ این رقم بیش از ۱۱۵ میلیون نفر بود، در نتیجه ۸۰ درصد کاهش بازدید را در نوروز ۱۴۰۰ تجربه کردیم.
به گفته معاون اداره کل نظارت، ارزیابی و خدمات گردشگری کشور، در این تعطیلات مجموعا ۵۹ هزار و ۴۱۰ مورد بازدید نظارتی از تاسیسات گردشگری انجام شد که ۹۲۶ مورد تشویقی، ۲۴۱۵ تذکر و ۵۵۴ اخطار کتبی صادر شد و ۲۱۲ واحد گردشگری نیز تعلیق یا تعطیل شدند.
او اضافه کرد: مجموعا ۱۴۷ مورد شکایت در نوروز دریافت شد که عموما به کنسلی و عدم استرداد به‌موقع هزینه‌ها مربوط بوده و هیچ گزارش یا شکایت مردمی از ابتلا به کرونا و یا رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در تاسیسات گردشگری دریافت نشده است. بدیهی است در فرآیند بازدید و بازرسی‌های همکاران از خدمات تاسیسات گردشگری، ممکن است تذکر و اخطارهایی در خصوص رعایت اصول ایمنی و بهداشتی داده شده باشد، اما گزارشی از تخلفات این‌چنینی نداشتیم.
برات اظهار کرد: کهگیلویه و بویراحمد، خراسان رضوی، تهران، کرمانشاه و ایلام به ترتیب استان‌هایی بودند که بیشترین بازدید و به تبع آن بیشترین تذکر و اخطار را در تعطیلات نوروز دریافت کردند و در مقابل استان سیستان و بلوچستان کمترین مورد تذکر و اخطار را داشته است.
معاون نظارت ارزیابی و خدمات گردشگری کشور در ادامه یادآور شد: استراتژی حوزه گردشگری در وهله اول سلامت آحاد مردم و مسافران و جامعه میزبان بوده است. گردشگری بدون امنیت جانی و روانی، اصلا اولویت و معنی ندارد. با این وجود از آن‌جا که دوران نهفتگی این بیماری مشخص است، افزایش آمار مبتلایان در نوروز نشان می‌دهد این افراد پیش از تعطیلات مبتلا شده‌اند، قبل از آنکه سفری آغاز شود و قطعا عوامل مختلفی از جمله، صف ارزاق، ازدحام جمعیت در ناوگان حمل و نقل عمومی و متروها، خریدهای پایان سال، مراجعات دقیقه نودی مردم به ادارات و موسسات مالی و ازدحام در بانک‌ها و... همه و همه می‌تواند در شیوع تصاعدی کرونا موثر بوده باشد. ما نمی‌خواهیم سفر را بی‌تاثیر بدانیم، اما پیش از سفر، عوامل دیگری در وضعیت حال حاضر کشور نقش داشته‌اند. تا کنون هیچ منبع علمی یا مطالعه‌ای که میزان ارتباط بین سفر و گسترش کرونا را نشان دهد انجام نشده و در دسترس نیست. با این همه فعالان صنعت گردشگری و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیشترین همکاری را با ستاد ملی مدیریت کرونا داشته و همواره خود را تابع تصمیمات ستاد کرونا می‌دانند.
او افزود: سفرهای گردشگری عموما در اماکن باز یا طبیعی صورت پذیرفته و برخلاف دید و بازدیدهای خانوادگی در محیط‌های بسته انجام نمی‌شود. بنابراین ترغیب به گردشگری در مقاصد جدید ایمن می‌توانست مانع از دید و بازدیدهای درون‌خانوادگی شود.
برات گفت: فرض کنید این بیماری طولانی شود، صنعت گردشگری و خانواده بزرگ تحت پوشش آن چه باید کند؟ آیا باید نابود شود؟ ضمن اینکه باید توجه داشت که به هر حال مردم تمایل فزاینده‌ای برای سفر دارند، اگر فضای منطقی ایجاد نشود، منجر به رفتارهای ناهنجار خواهد شد و سفرِ ناایمن و آسیب‌زا گسترش می‌یابد. بنابراین کنترل شیوع بیماری بستگی مستقیم به رفتار اجتماعی مردم، مشارکت‌پذیری و اقناع عمومی در رعایت پروتکل‌ها دارد.
