در ماه‌های اخیر و در پی افزایش قیمت جهانی رمزارزها، استقبال از فرآیند استخراج و معامله انواع رمزارزها به شدت افزایش یافته است. با وجود اظهارات و گمانه‌زنی‌های ضد و نقیض درباره نقش آینده رمزارزها در مبادلات اقتصادی، شکل‌گیری رفتار هیجانی در مواجهه با پدیده رمزارزها قابل تأمل و نگران‌کننده است.
رفتاری که برخی آن را مشابه هیجانات نیمه نخست سال جاری در بازار بورس می‌دانند؛ هیجاناتی کارشناسان بارها نسبت به آنکه منجر به ورود بدون دانش لازم به این بازار پرریسک و کمتر شناخته شده هشدار داده‌اند.
در همین زمینه دانیال دارایی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به روند مهاجرت سرمایه‌ها از بورس به بازار ارزهای دیجیتال گفت: برخی از مردم بدون مطالعه و آموزش و صرفاً با طمع کسب سود بیشتر وارد بازار کریپتوکارنسی‌ها می‌شوند و متأسفانه نه تنها سود نمی‌برند، بلکه بخش عمده‌ای از سرمایه خود را هم از دست می‌دهند.
روزبه شریعتی دیگر کارشناس بازار سرمایه هم از افزایش جست‌وجوها پیرامون رمزارزها خبر داد و گفت: افرادی که در بورس ضرر کرده‌اند، در حال خرید بیت کویین هستند. نوسان‌پذیری رمزارزها به قدری زیاد است که ممکن است فرد یک روزه ۴۰ درصد ضرر ببیند.
همچنین، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با اشاره به ممنوعیت مبادله رمزارزها در کشور هشدار داد: هیچ پشتوانه دولتی و حاکمیتی در دنیا برای رمز ارزها وجود ندارد. مردم بدانند خطرهای این رمز ارزها بسیار زیاد است و پرونده‌های بسیاری در زمینه کلاهبرداری، سرقت از کیف پول و مسدود شدن کیف پول رمز ارزها تشکیل شده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، نوسان قیمت رمزارزها بسیار زیاد بوده و به دلیل تحریم‌های وضع شده علیه ایران، امکان بلوکه شدن کیف پول افراد وجود دارد.
نکته مهمتری اینکه همچنین مرجعی برای رسیدگی به تخلفات حوزه رمزارز نظیر کلاهبرداری و سرقت کیف‌های پول نه تنها در ایران بلکه در جهان وجود ندارد و هنوز پدیده ارزهای دیجیتال از سوی هیچ دولت و حکومتی در سراسر جهان به رسمیت شناخته نشده است.
به موازات بالا گرفتن تَب جست‌وجو درباره رمزارزها در کشور، متأسفانه کلاهبرداران و سودجویان با تبلیغات گسترده در فضای مجازی، مخاطب را مجاب به سرمایه‌گذاری در قالب همکاری با شرکت‌های صوری و غیرمجاز می‌کنند و با شگردهای مختلف، از دانش کم افراد نسبت به پدیده رمزارزها سودجویی می‌کنند.
از آنجا که تخلفات در حوزه رمزارز در مقطع کنونی به شدت افزایش یافته است لازم است مردم پیش از هرگونه واریز وجه و همکاری با مدعیان فعالیت در حوزه رمز ارز، بررسی‌های لازم را پیرامون آن انجام دهند.
متأسفانه هنوز هیچ نهاد قضائی برای رسیدگی به جرایم این حوزه در نظر گرفته نشده است و نوسان شدید قیمت، سکوت دولت در ازای معاملات ارزهای دیجیتال و پیچیدگی محیط این فعالیت نگرانی‌ها درباره شکل‌گیری موج مالباختگان این حوزه را دوچندان کرده است.
اخیراً شرکت‌های نوپا در زمینه استخراج، معامله و اجاره دستگاه‌های استخراج رمزارز (ماینر) با انجام تبلیغات سنگین وارد عرصه شده‌اند و با ارائه مجوزهایی نظیر نماد اعتماد الکترونیک و مجوز نظام صنفی رایانه‌ای، اقدام به جلب اعتماد و جذب سرمایه‌های مردم کرده‌اند.
یکی از شرکت‌های مدعی فعالیت در زمینه استخراج رمزارز، این روزها با ادعای کسب مجوزهای لازم و با شعارهایی نظیر کسب درآمد دلاری و وعده سودهای غیرمتعارف در طرح‌های استخراج اشتراکی، در شبکه‌های اجتماعی تبلیغات گسترده‌ای به راه انداخته است.
این در حالی است که این شرکت پروانه بهره‌برداری برای استخراج رمزارز را هم ندارد و فعالیتش مشابه طرح‌های پانزی است. در طرح‌های پانزی از محل آورده افراد جدید، سود اعضای قدیمی پرداخت می‌شود و این چرخه تا جایی ادامه پیدا می‌کند که یا متولیان مجموعه متواری می‌شوند و یا به دلیل نیاز شدید به نقدینگی و کاهش ورودی جدید به شبکه، ورشکسته و نابود می‌شوند. نگرانی‌ها آنجا تقویت می‌شود که اطلاعات هویتی مالکان این شرکت نیز در هاله‌ای از ابهام است و با مراجعه به سایت مذکور و بررسی‌های تکمیلی، مشخصاتی از پشت‌پرده این مجموعه متخلف یافت نمی‌شود.
نکته عجیب‌تر اینکه استناد شرکت مذکور به مجوز وزارت صمت و نماد اعتماد الکترونیک برای فعالیت در حوزه رمزارزها است، حال آنکه اخذ پروانه بهره‌برداری مستلزم ثبت اطلاعات جواز در سامانه وزارت نیرو به منظور تأمین قانونی برق است؛ بنابراین شرکت مذکور مراحل قانونی استخراج رمزارز را پشت سر نگذاشته است.
بر این اساس لازم است علاقمندان به سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارزها تحت تأثیر تبلیغات فریبنده و هیجان‌انگیز سودجویان و کلاهبرداران قرار نگیرند و قبل از انجام هرگونه فعالیت و همکاری با چنین شرکت‌هایی، استعلام‌های لازم را از وزارت صمت و نیرو انجام داده و از طریق مطالعه، با مفاهیم بنیادین و کاربردی حوزه رمزارزها آشنا شوند.
در عین حال انفعال دستگاه‌های مسئول که موجب شده چنین شرکت‌هایی بتوانند در فقدان نظارت اقدام به کلاهبرداری از مردم کنند، جای تأمل و نقد جدی دارد و باید امیدوار بود متولیان بیش از آنکه موج ورود مردم به حوزه رمزارزها، همچون تجربه مؤسسات مالی-اعتباری و بازار بورس، منجر به شکل‌گیری یک بهمن مخرب شده و با بر باد دادن هزاران میلیارد تومان سرمایه مردم، کاسه چه کنم چه کنم به دست دولت بدهد، ورودی فعال و مؤثر در این حوزه داشته باشند.
