کشورهای جنوب شرق آسیا اگرچه به کانون شیوع اولیه ویروس کرونا در چین نزدیکتر بودند اما با بکارگیری تدابیری از سوی دولت ها و همراهی مردم، بهتر از سایر کشورها توانستند این ویروس را مهار کنند.
چین
هم اکنون و با گذشت افزون بر یک سال از ثبت نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا، چین با بکارگیری تدابیر مختلف از جمله همراهی مردم توانست به عنوان نخستین کشور جهان بر کرونا غلبه کند و زندگی برای یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون چینی تا حدود زیادی به روال عادی بازگردد.
با این حال هنوز پروتکل های بهداشتی در چین به صورت جدی رعایت می شود طوری که هیچ کس حق ندارد به هیچ وجه بدون ماسک تردد کند و فاصله اجتماعی نیز همچنان رعایت می شود و شستن دست ها هم انجام می شود.
یکی از عوامل موفقیت چین در کنترل و مهار ویروس کرونا علاوه بر موارد بالا، بکار گیری سیستم ردیابی اتوماتیک و دستی بیماران و ارتباط آنها با دیگران بود. برای مثال وقتی یک زن چینی قبل از اتمام قرنطینه ۱۴ روزه خود و با فریب مدیریت مجتمع مسکونی از منزل خارج شد مقامات بهداشتی با همکاری پلیس و خود این زن توانستند ۷۷ نفر را که در چند بار خروج از منزل با آنها ارتباط گرفته بود، شناسایی و قرنطینه کنند.
تعداد کل مبتلایان در چین به ویروس کرونا تا کنون به حدود ۹۰ هزار تن رسیده است. تعداد مبتلایان داخلی در این کشور صفر شده است اما روزانه کمتر از ۱۰ مورد وارداتی در این کشور ثبت می شود. کرونا در مجموع در چین جان چهار هزار و ۶۳۶ تن را گرفت.
کره جنوبی
پاسخ کره جنوبی به ویروس کرونا چشمگیر بوده است. این کشور با تکیه بر تجربه خود در زمینه مدیریت سندرم تنفسی خاورمیانه یا مرس (MERS)، توانست بدون بستن مشاغل، قرنطینه خانگی و یا اجرای بسیاری از اقدامات سختگیرانه دیگر کشورهای پردرآمد، منحنی اپیدمی را تنها از طریق اقناع مردم برای رعات پروتکل های بهداشتی از جمله زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و کم کردن میزان ترددها به سرعت صاف کند.
سئول در اواخر سال ۲۰۲۰ با تدوین رهنمودهای مشخص برای عموم مردم، انجام آزمایش های جامع و ردیابی تماس و حمایت از افراد در قرنطینه، این موفقیت را به دست آورد، به طور کلی، کره جنوبی در سه مرحله کشف، مهار و درمان بیماران توانست بر این ویروس غلبه کند.
در حوزه کشف و ردیابی بیماران مبتلا به کرونا، کره جنوبی تاسیسات غربالگری با ظرفیت بالایی ایجاد کرد و با بخش خصوصی همکاری نزدیک داشت. این کشور تقریباً ۶۰۰ مرکز غربالگری و آزمایش و ۱۵۰ آزمایشگاه تشخیصی را در اختیار دارد که ظرفیت آن در حال حاضر به ۱۱۰ هزار آزمایش در روز می رسد.
در حوزه مهار کرونا نیز این کشور بیماران آلوده را قرنطینه کرد و با دقت زیاد تماس آنها را ردیابی کرد. صدها افسر اطلاعات اپیدمیولوژیک برای اقدامات ردیابی مستقر شدند و اختیار استفاده از طیف گسترده ای از منابع داده، از جمله معاملات کارت اعتباری و تصاویر تلویزیونی مدار بسته را داشتند.
در حوزه درمان هم سیستم بهداشتی برای پاسخگویی به تقاضاها افزایش یافت. در سراسر کشور، دولت سیستم بیمارستان را تغییر ساختار داد، بیمارستان های موقت برای افزایش ظرفیت ساخت و کمبود تجهیزات محافظت شخصی (PPE) را از طریق خرید متمرکز دولت برطرف کرد.
در کنار تمام این موارد آنچه که باعث شده است کره جنوبی به کشوری نمونه برای مهار این بیماری تبدیل شود، رعایت پروتکل های بهداشتی توسط مردم است. از جمله اینکه به هیچ وجه بدون ماسک در اماکن عمومی حاضر نمی شوند، فاصله اجتماعی را رعایت می کنند و رفتن به رستوران ها و کافه ها را کمتر کرده اند.
با این حال ویروس کرونا در کره جنوبی مانند چین به خوبی کنترل نشده و تعداد مبتلایان روزانه هم در حدود ۵۰۰ نفر است. در مجموع حدود ۹۴ هزار تن در ایی کشور به کرونا مبتلا شده اند و هزار و ۶۴۸ تن هم جان باخته اند.
ژاپن
نرخ ابتلا به ویروس کرونا در ژاپن هم تا کنون به ۶۶ نفر برای هر یک میلیون نفر رسیده که نرخ نسبتا پایینی است. در این کشور در مجموع حدود ۴۴۰ هزار تن مبتلا شده و هشت و ۳۰۰ تن هم جان باخته اند. این آمار پایین در حالی است که ژاپن واجد تمام شرایطی است که یک کشور را نسبت به کرونا آسیب‌پذیر می‌کند اما هرگز مانند چین اقدامات سختگیرانه را در پیش نگرفت و آمارها هم مانند کشوهای دیگر در ژاپن بالا نرفت.
تحقیقات نشان می دهد با شیوع کرونا، افراد مسن بیشتر از بقیه مردم آسیب می بینند ولی اگرچه تعداد سالمندان در ژاپن از هر کشور دیگری در دنیا بیشتر است و تراکم جمعیت در شهرهای بزرگ این کشور هم بسیار بالا است اما توکیو کارنامه قابل قبولی در مبارزه با این ویروس کسب کرده است.
تعداد آزمایش های انجام شده کرونا در ژاپن هم بسیار کمتر از کره جنوبی بود به طوری که تا کنون حدود یک چهارم جمعیت این کشور آزمایش کرونا داده اند. با این حال ژاپن قرنطینه گسترده و شدید اعمال نکرد و هرچند در اوایل آوریل، دولت در این کشور شرایط اضطراری اعلام کرد اما ماندن در خانه برای شهروندان اختیاری بود.
«تارو آسو» معاون نخست وزیر ژاپن دلیل پایین بود تلفات کرونا را «میندو» یا "کیفیت برتر" زندگی مردم کشورش می‌داند. میندو از نظر لغتی به معنای «سطح فرهنگی مردم» است این مفهوم به دوران امپراطوری ژاپن بر می‌گردد و از حس برتری نژادی و فرهنگی آنها حکایت دارد. به همین دلیل معاون نخست وزیر ژاپن به دلیل استفاده از این واژه به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.
در کنار رعایت پروتکل های بهداشتی در ژاپن کارشناسان از وجود عامل ناشناخته دیگری موسوم به "فاکتور ایکس" در این کشور نام می برند که از جمعیت این کشور در برابر کرونا حفاظت می‌کند. برای مثال «تاتسوهیکو کوداما» استاد دانشگاه توکیو می گوید ژاپن ممکن است قبلا بیماری کووید یا چیزی شبیه آن را تجربه کرده باشد که احتمالا " مصونیت تاریخی" از خود به جای گذاشته است.
عده ای هم معتقدند پای "فاکتور ایکس" در میان نیست و کنترل کرونا در ژاپن هم مثل هر جای دیگر در دنیا به «شکستن زنجیره انتقال» بستگی دارد. بر این اساس این افراد معتقدند دولت خواست و مردم هم اجرا کردند، یعنی اگرچه دولت ژاپن ماندن در خانه را برای مردم اجباری نکرد، اما بیشتر آنها این کار را کردند.
رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی مردم یکی از عوامل موثر در کاهش تعداد مبتلایان در این کشور است. دولت مرکزی کمپینی سراسری به راه انداخت تا به مردم هشدار دهد از سه کار «حضور در مکان‌های بسته با تهویه ضعیف»؛ «حضور در اماکن شلوغ مملو از جمعیت» و «تماس نزدیک با دیگران از جمله مکالمه‌های رو در رو» خودداری کنند که نقش مهمی در کاهش تعداد مبتلایان داشت.
در نهایت باید راز موفقیت ژاپن در مهار کرونا را در رفتار و عملکرد مردم این کشور جست‌وجو کرد. مردم ژاپن برای نظافت اهمیت زیادی قائل هستند. بسیاری از شهروندان ژاپن بدون فشار دولت برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا اقدام کردند. به عنوان نمونه، تقریبا همه مردم ژاپن از همان آغاز شیوع کرونا از ماسک برای پیشگیری استفاده کردند.
