حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ ۳۱ تیر ۹۸ در حکمی مرتضی بختیاری را به ریاست کمیته امداد امام خمینی (ره) منصوب کردند. دو محور توانمندسازی و ایجاد درآمد باثبات برای خانواده‌های تهیدست و رعایت کرامت و حرمت کمک‌شوندگان و همچنین بهره‌گرفتن از همکاری نیروهای جوان و مؤمن و انقلابی از جمله توصیه‌های بود که مقام معظم رهبری در حکم رئیس جدید کمیته امداد تأکید کردند.
با حضور بختیاری، سه رکن توانمند سازی از جمله مسکن، اشتغال و ایجاد فرهنگ خودباوری در دستور کار کمیته امداد قرار گرفت علاوه بر اینکه ایجاد اشتغال‌های خرد خانگی و روستایی از دیگر اقداماتی است که در این مدت از سوی کمیته امداد در دستور کار قرار گرفته است. همچنین استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان از دیگر مواردی است که در این مدت مورد توجه کمیته امداد قرار گرفته است در ادامه مشروح گفتگو با مرتضی بختیاری رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) تقدیم مخاطبان تسنیم می‌شود:
اساسنامه جدید کمیته امداد در سال ۹۴ از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد و در آن به چند موضوع اشاره شده از جمله اینکه کمیته امداد باید از حالت یک نهاد صرفاً حمایتی خارج و باید به سمت تدوین سیاست‌های محرومیت‌زدایی گام بردارد و با توجه به اینکه از سال ۱۴۰۱ برنامه هفتم توسعه آغاز خواهد شد؛ تدوین این سیاست‌ها توسط کمیته امداد به کجا رسیده است؟
همانطور که اشاره کردید ما از ماموریت حمایتی عبور کردیم و وارد مسئله توانمندسازی شده‌ایم و در اساسنامه ابلاغ شده مقام معظم رهبری نیز نسبت به این موضوع اشاره شده است و این موضوع در صدر برنامه‌های کمیته امداد قرار دارد و باید به بحث توانمندسازی وارد شویم و در این بخش یکی از بحث‌هایی که در بند یک و دو ماده ۶ اساسنامه اینست که نمی‌توانیم به فقر جامعه بی‌تفاوت باشیم اگر چه کمیته امداد در تولید فقر نقشی ندارد، اما متأسفانه تکان‌های اقتصادی و عدم چارچوب فعالیت‌های اقتصادی منجر به تولید فقر می‌شود و در اینجا کمیته امداد باید ریزش‌های صورت گرفته را نه بر سر سفره حمایتی بلکه در حوزه توانمندسازی خود قرار دهد.
در قسمت مبارزه با فقر مرکز پایش فقر و شناسایی نیازمندان راه‌اندازی شده است که خوشبختانه کار علمی قوی انجام شده است و هم اکنون ما روی ۳ دهک (۱ تا ۳) کار علمی و پژوهشی انجام داده‌ایم و هر دوشنبه از ۱۸۴۰ نقطه از کشور آخرین وضعیت فقر خوراکی مردم در اختیار این مرکز قرار می‌گیرد. همچنین در کمیسیون‌های مجلس نیز این موارد را پیگیری می‌کنیم ضمن اینکه در مرکز پژوهش‌های مجلس این موضوع ارائه شده در شورای امنیت ملی نیز این موارد مطرح شده است.
چنانچه در حوزه اقتصادی به این تکان‌ها توجه نشود و تدبیری صورت نگیرد با تولید فقر روبرو خواهیم بود به عنوان مثال در شرایط اقتصادی سال جاری شاهد تغییرات مکرری در اقلام مواد غذایی از جمله تخم مرغ، مرغ، لبنیات و... بودیم و قیمت‌ها افزایش چند باره پیدا کرد و مشکلاتی را برای خانواده‌ها به وجود آورد.
با همه این شرایط مستمری مددجویان تحت پوشش امداد در سال جاری فقط ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد علاوه بر اینکه امسال مراجعات ما نسبت به سال قبل ۴۵ الی ۴۶ درصد افزایش داشته است که بخشی از این مراجعات به خاطر مشکلات ناشی از کرونا بوده، اما در این بخش تکان‌های اقتصادی نیز بی‌تأثیر نبوده است.
در حوزه اقتصاد باید انقلاب و تحول ایجاد شود البته نمی‌گوییم در این حوزه زحمتی نکشیده است، ولی آن تحولی که در حوزه دانش‌بنیان و موضوعات علمی انجام شده است باید در حوزه اقتصاد هم انجام شود و بنابراین ما در کمیته امداد در راستای سیاست‌های ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری در اساسنامه این نهاد در تلاش هستیم اطلاعات و آمار دقیق را در اختیار دستگاه‌های دست‌اندرکار قرار دهیم تا با اطلاعات دقیق برنامه‌ریزی اقتصادی انجام بدهند.
توانمندسازی یکی از موضوعات جدی کمیته امداد است و در این زمینه گام‌های موثری برداشته شده است، اما کمیته امداد همچنان برای گروه‌هایی از جمله سالمندان، بیماران صعب‌العلاج در طرح شهید رجایی تا پایان عمرشان امدادرسانی خواهد داشت.
در بحث توانمندسازی دو مقوله اشتغال و مسکن مورد توجه قرار دارد که مسکن پرهزینه‌ترین بسته حمایتی کمیته امداد محسوب می‌شود و گزارشات خوبی نیز در این زمینه داریم و درخواست‌هایی نیز از دولت و مجلس مبنی بر واگذاری اشتغال‌های خانگی به کمیته امداد داده‌ایم چرا که کمیته امداد تجربه ۴۰ ساله در این بخش دارد. درخواست ما این بوده که اشتغال‌های خرد به کمیته امداد واگذار شود شاید توسعه آن زیاد باشد، اما می‌توانند اشتغال‌های روستایی را به کمیته امداد بسپارند و این در حالی است که ۵۳ درصد آمار تحت پوشش کمیته امداد در روستا‌ها هستند. مجلس و دولت هم این مسئله را قبول کرده‌اند، اما این موضوع باید در قانون ذکر شود چرا که مأموریت امداد اشتغال برای افراد تحت پوشش خود است که بند «ب» تبصره ۱۶ و ماده ۸۳ برنامه ششم توسعه به کمیته امداد و بهزیستی مأموریت ایجاد اشتغال داده است و تا پایان سال ۱۴۰۰ کمیته امداد ۸۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد کرد.
آیا سیاست‌های محرومیت‌زدایی در کمیته امداد نهایی شده است؟
ما در برنامه هفتم این موضوع را خواهیم آورد و تأمین اجتماعی می‌تواند در این بخش بسیار کمک کند.
مدتی است که در کمیته امداد از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در راستای اشتغالزایی و توانمندسازی مددجویان استفاده شده است؛ همکاری و فعالیت شما در حوزه دانش‌بنیان به چه صورت است؟
روش اشتغالزایی کمیته امداد با تغییراتی روبه‌رو شده است؛ به عنوان مثال ستاد اجرای فرمان حضرت امام و بنیاد برکت در حوزه اشتغالزایی برای مددجویان کمیته امداد تسهیل‌گری می‌کنند و فعالیت‌های خوبی را داشته‌اند. همچنین کمیته امداد دو راهبرد جدید برای حوزه اشتغال تعریف کرده است نخست اینکه راهبری شغلی، دوم هدایتگری شغلی؛ راهبری شغلی مورد توجه کمیته امداد قرار دارد و تأکید داریم که امسال باید ۵۰ درصد اشتغال امداد راهبری شغلی داشته باشند و در همین ارتباط افرادی آموزش دیده و مورد اعتماد به عنوان راهبر شغلی فعالیت می‌کنند و تعدادی از مددجویان این نهاد را راهبری می‌کنند و راهبر شغلی طی تفاهمنامه‌ای این افراد را حمایت می‌کند و به این‌ها آموزش و مهارت می‌دهد و برای تهیه مواد اولیه به این افراد کمک می‌کند و در ادامه نیز برای تهیه کالا و افزایش کیفیت و عرضه محصولات به این افراد کمک می‌کند و برنامه آینده کمیته امداد راهبری شغلی است و در سال ۱۴۰۰ به شهرستان‌ها اعلام کردیم که روسای شهرستان‌ها تنها نظارت در حوزه اشتغال داشته باشند و تمام فرآیند‌ها توسط راهبران شغلی انجام شود.
آیا در ارتباط با راهبری شغلی از بخش خصوصی و یا سرمایه‌گذار استفاده شده است؟
بسیاری از این افراد از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند که فعالیت می‌کنند و افرادی که توسط این شرکت‌ها و راهبران بکارگیری می‌شوند از مددجویان تحت پوشش کمیته امداد هستند. علاوه بر اینکه مدیریت دانش در پهنه اقتصاد مقاومتی در لایه‌های اشتغال کمیته امداد در حال فعالیت است و راهبران شغلی می‌توانند از بخش خصوصی باشند.
با توجه به سیاست‌های غلط دولت در سال ۹۹ که منجر به افزایش ۴۵ درصدی مراجعات به کمیته شد آیا برای توقف فقر راهکار مبنایی دیده‌اید که این اتفاق نیفتد، چرا که هرچقدر هم کمیته امداد اشتغالزایی کند وقتی با پدیده تولید فقر روبه‌رو شویم بخش عمده‌ای از زحمات خنثی می‌شود؛ برای این مسئله چه تدابیری دارید؟
این بحث جدی نظام است و حضرت آقا هم در این زمینه تأکید داشته و دارند و بر اساس دستور ایشان شورای اقتصاد با حضور روسای سه قوه برگزار می‌شود و به نظر من در این شرایط تثبیت وضعیت سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و در واقع یک سرمایه‌گذار باید کفش آهنین برپا کند و به جای اینکه به فکر تولید و افزایش بهره‌وری باشد باید ۸۰ درصد از ذهن خود را درگیر این موضوعات کند و به طور طبیعی کیفیت کاهش پیدا می‌کند بنابراین تقریبا ۱۴ الی ۱۵ عامل هستند که در تثبیت وضعیت بازار مؤثر هستند. به عنوان مثال ببینید نوسانات ارز چه بلایی را بر سر مردم آورد و در همین بحبوحه تغییرات روسای جمهور آمریکا خیلی از نیاز‌های کشور ما به انبار‌ها رفت به امید اینکه فردا اجناس خود را گرانتر بفروشند و اگر روی عوامل اشاره شده کار نشود قطعا ما در توقف تولید فقر به مشکل خواهیم خورد.
از میان عوامل مختلفی که اشاره داشتید باعث تثبیت وضعیت بازار هستند، بر روی کدام عوامل متمرکز شده‌اید؟
اگر جزو مأموریت‌های ما باشد روی آن کار خواهیم کرد و ما می‌توانیم پیشنهاد بدهیم؛ به عنوان مثال ما در بخش اشتغال روستایی کار کردیم و پیشنهاد سپردن اشتغال‌ها را داده‌ایم همچنین در بخش اشتغال خانگی نیز فعالیت‌های خوبی داشتیم و اعلام هم داشته‌ایم که اگر چین موفق به حل موضوع اشتغال شد توجه ویژه‌ای به اشتغال خانگی داشت. اشتغال خانگی ویژگی‌های بسیار خوبی دارد و ما برای این موضوع طرح و برنامه داریم و اعلام هم کرده‌ایم که زیر بار این طرح خواهیم رفت و پاسخگو هم خواهیم بود، اما در سطح کلان ورود نداشته‌ایم.
