در چند ماه اخیر و به دنبال تعطیلی طولانی‌مدت تئاتر به دلیل همه‌گیری کرونا، بارها صحبت شد تا باید فضایی تازه برای فعالیت تئاتری‌ها ایجاد شود تا فعالان این رشته که عموما شرایط اقتصادی نابسامانی دارند، فرصت دیگری برای اشتغال و درآمدزایی داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین خواسته‌های گروهی از تئاتری‌ها، از سرگیری ساخت تله‌تئاتر بود؛ روندی که سال‌هاست در تلویزیون متوقف شده است. هر از چندی سخنانی از سوی مدیران تئاتر یا برخی از هنرمندان این رشته مطرح و کورسوی امیدی ایجاد می‌شد. قادر آشنا مدیر کل هنرهای نمایشی نیز امید داشت با توجه به حضور حمید شاه آبادی در معاونت سیما، این امیدواری بی‌نتیجه نماند ولی ظاهرا تلویزیون هنوز چراغ سبزی به خانواده تئاتر نشان نداده است.
چندی پیش مرکز هنرهای نمایشی از گروه های نمایشی که در انتظار اجرای آثار خود بودند دعوت کرد تا با دریافت کمک هزینه‌ای تا سقف 30 میلیون تومان، به ضبط حرفه‌ای کار خود بپردازند تا نمایش‌شان در بستر فضای مجازی ارایه شود.
این پیشنهاد اما در تهران با اقبال چندانی رو به رو نشد و گروه‌های نمایشی ترجیح دادند منتظر بازگشایی تئاتر بمانند. ضمن اینکه مبلغ کمک هزینه پیشنهادی هم نتوانسته جذابیتی برای آنان ایجاد کند اما ظاهرا در دیگر شهرها استقبال بیشتری از این دعوت صورت گرفته و این چنین است که فاز اول تلویزیون تئاتر ایران افتتاح شده است.
بر اساس خبری که از سوی روابط عمومی سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر منتشر شده، فاز نخست تلویزیون تئاتر ایران با حضور سید مجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی، حسین مسافر آستانه دبیر سی و نهمین جشنواره تئاترفجر، مجید فروغی مدیر روابط عمومی معاونت هنری، رضا بصیرت مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی و جمعی از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی به بهره‌برداری رسید.
حسینی، راه‌اندازی این تلویزیون را ارمغان ارزشمندی برای فرهنگ و هنر این مرز و بوم دانسته و از آن به عنوان یکی از دستاوردهای دوران کرونا و محصول نگاه فرصت‌طلب به هنر نام برده است.
او امیدوار است با راه‌اندازی این تلویزیون، فرصت و بستر جدیدی برای نمایش ایران فراهم آید تا ضمن گسترش مخاطبان تئاتر، ظرفیت‌های ناشناخته تئاتر در کشور شناسایی و شکوفا شود.
حسینی در جلسه‌ای که برای راه‌اندازی فاز اول تلویزیون تئاتر برگزار شده، از اهمیت و ضرورت مستند نگاری در تئاتر سخن گفته و یکی از مزایای راه اندازی تلویزیون تئاتر ایران را توجه به مستند نگاری و جلوگیری از نابودی گنجینه هنری کشور دانسته و امیدوار است با راه‌اندازی این تلویزیون گام‌های بلندی در جهت توسعه مطالعه و پژوهش در حوزه هنرهای نمایشی کشور برداریم.
قادر آشنا، مدیر کل هنرهای نمایشی نیز خبر داده که این مرکز برای فازهای بعدی این پروژه از جمله سازوکارهای قانونی مربوط به عرضه آثار و استانداردهای ضبط با کیفیت فیلم نمایش‌ها با مدیران سازمان سینمایی وارد تعامل و گفت وگو شده و تاکنون همکاری خوبی صورت گرفته است.
به گفته او، همزمان با برگزاری سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر، فاز دیگری از تلویزیون تئاتر ایران به بهره‌برداری خواهد رسید و در ایام جشنواره تئاتر فجر و جشنواره تئاتر عروسکی، به مخاطبان خدمات ارائه خواهد کرد.
مدیر کل هنرهای نمایشی یادآوری کرد که با هدف بهره‌مندی از ظرفیت‌های فضای مجازی برای ارائه آثار، «پروژه حمایت از تولید آثار برای عرضه در فضای مجازی» در دستور کار قرار گرفت که پس از انتشار فراخوان، گروه‌های نمایشی از این پروژه استقبال خوبی کردند و در حال حاضر 56 اثر در مرحله ارزیابی است که بخش عمده این تقاضاها از استان‌ها به دبیرخانه پروژه رسیده است.
او خاطرنشان کرد برای حمایت از این گروه‌ها نیز بودجه حمایتی تا سقف 30 میلیون در نظر گرفته شده است. در حوزه مستندسازی فعالیت‌های پیشین نیز تاکنون بخش عمده‌ای از اطلاعات و اسناد نمایش‌های اجرا شده تالارهای سنگلج، هنر و تئاتر شهر گردآوری شده و به زودی خروجی این فعالیت در دسترس قرار می‌گیرد تا علاقه‌مندان بتوانند از این منابع استفاده کنند.
رضا بصیرت رییس انجمن هنرهای نمایشی نیز معتقد است همان گونه که سایت ایران تئاتر، مرجع مناسبی برای دنبال کردن تمام رویدادها و اتفاقات تئاتری ایران است، این ضرورت وجود داشت که مرجع کاملی نیز برای ارائه مستندات تصویری تئاتر کشور وجود داشته باشد و این سامانه با هدف حمایت از تولیدات نمایشی کشور راه اندازی شد.
فرح‌خواه نیز اعتقاد دارد که این تلویزیون ظرفیتی کم‌نظیر از منابع تئاتر ایران خواهد بود. از این رو تلاش شده برای دامنه و سرویس‌دهی سامانه محدودیتی وجود نداشته باشد.
او توضیح داد: شیوه سرویس‌دهی این سامانه را به گونه‌ای طراحی کرده‌ایم تا در برخی مناطق که سرعت اینترنت پایین‌تر است نیز بتوانند از امکانات این سامانه بهره ببرند. پلتفرم این تلویزیون برای استفاده موبایلی نیز راه اندازی شده است.
ملکی نیز عنوان کرد که این سامانه از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است و تاکنون آرشیو قابل توجهی از اختتامیه‌های جشنواره‌های تئاتر فجر، عروسکی، آیینی سنتی، سمینارها و نشست‌های تخصصی نمایش روی سامانه بارگذاری شده و باقی محتواها نیز در مرحله بارگذاری است. این سامانه در 4 فاز طراحی شده است و در حال حاضر فاز نخست این سامانه به مرحله بهره برداری رسیده است.
