تهران سخت نفس می‌کشد

آلودگی هوا سالهاست که به عنوان یک مسئله جهانی مورد بحث مسئولان زیست محیطی ایران قرار گرفته است، معضلی که در سال ۹۶ برای جلوگیری و کاهش آن قانون هوای پاک تصویب شد و مقرر شد تا تولید خودرو‌های آلاینده، چون پیکان، پراید و سایر خودرو‌های آلاینده متوقف شود، همچنین ارتقا سوخت از یورو ۴ به یورو ۵ نیز در دستور کار قرار گرفت.

از سال ۹۶ قرار شد تا خودرو‌های کاربراتوری که یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا هستند دیگر در شهر تردد نکنند و خودرو‌های انژکتوری و موتور برقی جایگزین آن‌ها شوند، تا حدودی برخی از قوانین هوای پاک اجرا و تعدادی از موتور سیکلت‌های فرسوده که سبب ایجاد آلودگی هوا می‌شدند از سطح شهر جمع آوری شد، اما با گذشت حدود ۳ سال از اجرای قانون هوای پاک، چرا همچنان در کلانشهر‌ها به ویژه تهران شاهد آلودگی هوا هستیم؟

شاید یکی از پاسخ‌های این سوال مربوط به ترخیص ۸۰۰ هزار موتور سیکلت فرسوده از پارکینگ‌های کشور باشد که در اواخر آبان سال جاری صورت گرفت، موتور سیکلت‌هایی که رهاسازی هر کدام از آن‌ها به ازای ۷ خودروی پیکان آلودگی ایجاد می‌کند، که در این باره مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور اظهار کرد: باید تولیدات کشور به سمتی رود که دوستدار محیط زیست باشد، اما هنگامی که به پارکینگ‌های تولیدکنندگان نگاه می‌کنیم پر از موتورسیلکت‌های کاربراتوری است.

این در حالی است که در پی مصوبه دولت مبنی بر توقف شماره گذاری موتور سیکلت های کاربراتوری، از ابتدای سال ۱۳۹۶ تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری ممنوع شد تا به جای آن تولید موتورسیکلت انژکتوری در دستور کار قرار گیرد که در این راستا سازمان ملی استاندارد نیز به موتورسیکلت های کاربراتوری گواهی تاییدیه نوع نخواهد داد و علاوه بر این شماره‌گذاری این موتورسیکلت توسط پلیس انجام نمی‌گیرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: پارکینگ‌های نیروی انتظامی برای اینکه مشکل کمبود فضای خود را حل کنند، به محیط زیست اهمیت نمی‌دهند و دنبال راهکار هستیم تا این موتورسیکلت‌ها از پارکینگ خارج شوند. باید راه حلی اندیشیده شود تا موتورسیکلت‌های فرسوده اسقاط شوند، زیرا در ازای هر موتورسیکلتی که وارد شهر می‌شود انگار ۷ خودروی پیکان به شهر وارد شده است و در این راستا تمام زحمات ما از دست می‌رود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به راهکار‌هایی برای مقابله با این مسأله، عنوان کرد: اقداماتی در این راستا به کمک شهرداری تهران انجام شد، در سال‌های گذشته می‌توانستیم با یک میلیون تومان، موتورسیکلت فرسوده را تعمیر کنیم تا آلودگی کمتری داشته باشند، اما این هزینه‌ها اکنون به ۴ تا ۵ میلیون تومان رسیده است.

او با بیان اینکه باید تصمیم گیری‌ها به گونه‌ای باشد که منافع مردم و منافع ملی در اولویت باشد نه منافع اقتصادی، ادامه داد: قرار نیست به هر شکلی پارکینگ‌ها خالی شود، تمام خودرو‌های پیکانی که در گذشته از کشور خارج شده با بازگشت این موتورسیکلت‌ها بدون فایده شده است و مانند داروی مصرف گذشته‌ای است که مجدد مصرف می‌شود.

تجریشی گفت: با ترخیص و بازگشت این حجم بالای موتورسیکلت‌های فرسوده به سطح شهر به مرحله اول خود باز می‌گردیم و آلودگی هوا به مراتب بدتر از امروز خواهد شد.

حالا این موتورسیکلت‌ها به کف خیابان‌های ۱۳۴۷ شهر می‌روند، امیدواریم قبل از اجرای طرح‌های این چنینی مسئولان به حفظ محیط زیست هم اهمیت دهند که باعث پشیمانی در آینده نشود.

اما حالا پلیس راهور بدون توجه و اهمیت به آلودگی هوای تهران که سالانه بیشتر از سال گذشته اش خواهد بود، این تعداد موتورسیکلت‌ها را به سطح شهر رها کرده است و همه می‌دانیم که امسال با وجود ویروس کرونا و همه گیری آن در جهان شرایط متفاوت تری را داریم، به عبارت دیگر آلودگی هوا و ویروس کرونا در کنار یکدیگر به مسیر پیشرفت خود ادامه می‌دهند و متاسفانه طبق گفته کارشناسان با افزایش آلودگی هوا، ویروس کرونا جولان بهتری می‌دهد.

عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور اظهار کرد: متاسفانه امسال آلودگی هوا با شیوع بیماری کرونا مصادف شده و بر اساس مقالات علمی هر واحد افزایش، در غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، هشت درصد تلفات بیماران کرونایی را بیشتر می‌کند و حتی در برخی مقالات این رقم ۱۵ درصد است.

وی ادامه داد: از این رو باید در فصل سرما تکلیف خود را با خودرو‌های دیزلی، کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و نیروگاه‌هایی که از مازوت استفاده می‌کنند روشن کنیم که البته این موارد را به رییس جمهور منعکس کرده‌ایم. نیروگاه‌های اطراف شهر‌های بزرگ در فصل سرما نباید از مازوت استفاده کنند و ورود کامیون‌ها به شهر‌هایی مانند تهران باید ممنوع شود. چرا که آلایندگی بسیار بالایی دارند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در کشور حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار دستگاه خودروی دیزلی وجود دارد، تصریح کرد: این خودرو‌های آلاینده در کنار نیروگاه‌هایی که از مازوت استفاده می‌کنند ۸۰ درصد علت آلودگی هوا هستند بنابراین باید تمهیدات لازم اندیشیده شود.

حال هوای کلانشهر تهران روز به روز در فصول سرد سال نفس شهروندان را تنگ‌تر می‌کند، نفسی که نه با تعطیلی مدارس تازه شد و نه با اجرای قانون هوای پاک! آلودگی هوا می‌تواند آسیب فراوانی بر سلامت افراد به ویژه گروه‌های حساس جامعه وارد کند. سالمندان و کودکانی که شاید در این هوا نتوانند به راحتی نفس بکشند و شاید بتوان گفت، تنها راه حل اساسی که سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با این ماجرا دارد چشم دوختن به طبیعت و انتظار برای وزش باد و بارش باران است.

مسعود تجریشی معاون منابع انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تهران در شرایطی است که اگر باد نوزد، آلوده می‌شود. اگرچه خنده دار است ولی این یک واقعیت علمی است که وقتی برف روی ارتفاعات می‌نشیند، واژگونی هوا اتفاق می‌افتد و اگر باد بیاید به سرعت این آلودگی هوا برطرف می‌شود.

با توجه به اینکه در دو سه سال اخیر نزدیک به نصف روز‌های سرد سال با آلودگی هوا سپری می شود، شاید نیاز باشد تا سازمان محیط زیست و استانداری‌های کلانشهر‌ها به ویژه تهران مجدد در این باره فکر کنند و برنامه‌ها و قوانین جدی‌تر و محکم تری تعیین کنند.

محمد میرزایی قمی مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با آلودگی هوا اظهار کرد: با وجود اینکه ما در سال ۹۹ دستورالعمل‌های جهانی شاخص‌ها را سخت گیرانه‌تر کردیم، روز‌های آلوده بیشتری را شاهد بودیم. اما در مقایسه با همان استاندارد‌های قبلی وضعیت بهتری را تجربه کردیم.

میرزایی قمی تصریح کرد: برنامه‌های کلی ما مانند گذشته در دستور کار است، اما امسال برنامه‌های کوتاه مدتی تدوین شد و آن‌ها را به ستاد ملی کرونا ارائه دادیم؛ جلوگیری از تردد خودرو‌های دیزلی، استفاده نکردن از سوخت مازوت، نظارت کافی بر معاینه فنی و نظارت مکانیزه بر تردد خودرو‌ها و نظارت بر معاینه فنی خودرو‌ها توسط دوربین‌ها از این موارد است.

او توصیه کرد: توصیه اصلی ما درباره الگوی رفت و آمد، استفاده از وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی بود که با این وضعیت کرونایی خیلی نمی‌توان آن را مورد توجه قرار داد، اما در یکی از ماده‌های قانون هوای پاک به نظارت بر موتورخانه‌ها اشاره شده است که یکی از منابع ثابت آلودگی هوا محسوب می‌شود و در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری از آن‌ها استفاده می‌شود.

با وجود ویروس کرونا و شیوع چندبرابری آن در وسایل حمل و نقل عمومی، نمی‌توان مردم را به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی سوق داد، اما شاید سازمان‌های مربوط به این ماجرا با وضع قوانینی، چون منع رفت و آمد خودرو‌های دیزلی، موتور سیکلت‌های فرسوده، نظارت بر معاینه فنی‌ها و استفاده نکردن کارخانه‌ها از سوخت مازوت بتوانند موجب کاهش آلودگی هوا شوند.