بازار سرمایه هفته گذشته، کامل قرمز پوش بود و شاخص کل یک روند نزولی را طی کرد. در حالی که در چهارشنبه هفته گذشته شاخص کل روی کانال یک میلیون و ۴۱۲ هزار و ۲۸۶ واحدی قرار داشت، امروز به کانال یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی پرتاب شد.
شاخص کل در پایان معاملات هفته گذشته بر روی کانال یک میلیون و ۴۱۲ هزار و ۲۸۶ واحدی قرار گرفت. امروز سوم آبان ماه ۱۳۹۹ شاخص کل تا لحظه نگارش این متن با کاهش حدود ۳۵ هزار واحدی خود را به کانال یک میلیون و ۳۷۷ هزار و ۵۱۶ واحدی که ۱۲۰ روز پیش، یعنی در مورخه ۳ تیرماه ۱۳۹۹ حدوداً در آن کانال قرار داشت، رساند.
عملکرد ضعیف و غیرقابل دفاع بازار سرمایه در هفته گذشته و امروز، باعث شد تا یک بار دیگر نگاه‌ها به سمت تصمیماتی که در چند وقت اخیر اتخاذ شده و نمود آن را در بازار چندان مشاهده نمی‌شود، بچرخد.
در ابتدا این عملکرد حقوقی‌ها بود که یک بار دیگر زیر سئوال برود. در حالی که قرار بود حقوقی‌ها از بازار حمایت کنند، با نشستن آنها در صف‌های غیرواقعی برای فروش سهام، جو ترس بر بازار حاکم شد و صف‌های فروش شکل گرفت و این باعث شد تا ریزش قیمت سهام را شاهد باشیم. در هفته‌ای که گذشت، در تمام روزهای معاملاتی، تعداد نماد‌هایی که در صف فروش قفل بودند ـ اگر نگوییم بیش از ۷۰ درصد بود ـ به جرات می‌توان گفت که بیش از ۵۰ درصد بود؛ موضوعی که علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران به آن این گونه واکنش نشان داد: به علت عرضه سنگین برخی از حقوقی‌ها در بازار، در تلاش هستیم تا با ابزار قانونی، عرضه حقوقی‌ها را محدود کنیم.
سپس با مشاهده صف‌های فروش سنگین در بیش از ۵۰ درصد نماد‌ها این پرسش پیش آمد که بازارگردانی که وعده آن داده شده بود به کجا رسید؟ طبق مصوبات شورای عالی بورس، از ۲۰ شهریورماه امسال، ناشران و سهامداران عمده موظف شدند، نقدشوندگی را از طریق ابزار بازسازی و عملیات بازارگردانی انجام دهند و صف‌های فروش و خرید را جمع کنند. اما آنچه در بازار مشاهده شد، این بود که خبری از این بازارگردانی نیست.
چند نماد بازارگردان معرفی کرده اند؟
در ۲۸ مهرماه سال جاری، علی صحرایی، مدیرعامل بورس تهران طی مصاحبه‌ای گفت: ۱۷۵ شرکت بازارگردان به بورس تهران معرفی شدند، ۱۳ ناشر به دلیل کمبود منابع، بازارگردانی را نپذیرفتند، ۹۴ ناشر مدارک را برای شرکت بورس ارسال کردند و هنوز ۵۸ ناشر با بورس تهران مکاتباتی انجام نداده اند.
صحرایی گفت: بورس تهران تا به امروز، ۲۰ شرکت را که بازارگردانی را انجام نداده است، به کمیته تخلفات فراخوانده، زیرا این وظیفه، الزامی است و باید بازارگردانی انجام شود.
مدیرعامل بورس تهران افزود: در روز گذشته (۲۷ مهر ۹۹)، ۲۵ نماد متوقف بود، ۵۳ شرکت، بازارسازی انجام داد، ۳۲ شرکت تعهد کامل برای بازار گردانی و ۷۶ شرکت بخش عمده‌ای از تعهدات عملیات بازارگردانی انجام داده است؛ ضمن اینکه ۲۰۰ شرکت عدم تعهد بازار گردانی داشتند.
همچنین سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی نائب رئیس مجلس نیز طی توئیتی نوشت: در جلسه سهامداران حقوقى تاکید کردم نباید از قانون تخطى شود؛ اما ١٥٦ شرکت به مصوبه معرفى بازارگردان‌ها بى‌توجهى کردند و ١٤ شرکت از جمله یک شرکت بزرگ خصولتى کتباً اعلام کردند بازارگردان انتخاب نمى‌کنند؛ مجلس متخلفان از قانون که موجب ضرر به مردم شده‌اند را مؤاخذه خواهد کرد. ضمناً از ١٧٦ شرکتى که در مهلت مقرر اقدام به معرفى شرکت بازارگردان کردند، تشکر مى‌کنم.
آیا بازارگردان ها می توانند تعادل را به بازار سرمایه بازگردانند؟
سیدهادی موسوی مدنی تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه و مدیر سرمایه گذاری مجموعه تحلیلگر امید در گفتگو با خبرنگار بورس تابناک در پاسخ به این پرسش گفت: ابتدا باید گفت اگر بازارگردانی اصولی و حرفه‌ای مستمر وجود داشته باشد، اصلا بازار از تعادل خارج نمی‌شود که لازم باشد به تعادل بازگردد. به عبارت دیگر، بازارگردانی مقطعی بی معناست؛ یعنی باید بازارگردان در زمان جهش قیمت‌ها و هیجان خرید به قدر کافی فروخته باشد تا بتواند منابع کافی برای زمان ریزش قیمت‌ها و کنترل هیجانات احتمالی فروش تجهیز کند. در چنین شرایطی، نوسانات شدید قیمتی چه در صعود و چه در نزول بازار محدود خواهد بود.
موسوی اظهار داشت: می‌توان گفت بازارگردان با رعایت اصول علمی و حرفه‌ای نیاز به تزریق دائم منابع جدید به بازار نخواهد داشت. حتی فرآیند حرفه‌ای بازارگردانی می‌تواند کاملا سودده باشد، چون بازارگردان حرفه‌ای در سقف‌ها فروخته و کف قیمت را بسته است. وی ادامه داد: متاسفانه در بازار سهام تهران در مقطع رشد و جهش قیمت‌ها در بسیاری نماد‌ها بازارگردان حضور نداشته یا اینکه سهامدار عمده سهام زیادی فروخته و منابع نقد هنگفتی را از بازار خارج کرده است. نماد‌هایی هم در بازار وجود دارد که بازارگردان‌های حرفه‌ای در کنترل نوسانات بسیار موفق بوده اند که متاسفانه تعداد آنها اندک است. بازارگردانی نیاز به قوی‌ترین ابزارهای معاملاتی دارد و باید در این فرآیند از ربات‌ها و الگوریتم و هوش مصنوعی بهره گرفت.
مدیر سرمایه گذاری مجموعه تحلیلگر امید در انتهای صحبت‌های خود گفت: در اغلب نماد‌های بازار بازارگردان‌ها متناسب با بازار بزرگ نشده اند و قدرت کنترل نوسانات را ندارند. شاید بتوان گفت بازار ما هم در جهش و رشد و هم در ریزش خارج از کنترل بازارگردان‌ها بوده و خیل عظیم سرمایه گذاران خرد جهت بازار را تعیین کرده اند. صدور اختیار‌های فروش و مجوز سهام خزانه و تزریق منابع به بازار تاثیر مثبت داشته، ولی کافی نبوده است.
