احداث شهرک ویلایی «افرا» در جوار پارک ملی گلستان تأثیرات بسیار مخربی بر بوم‌سازگان طبیعی و حیات‌وحش منطقه داشته است،لذا باید خلأهای قانونی برای جلوگیری از تکرار چنین ساخت‌وسازهایی برطرف شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: دست‌اندازی به طبیعت و ایجاد ابنیه مسکونی در جنگل‌ها، قصه درازی دارد که اگر ساکن استان‌های شمالی مانند گلستان بوده باشید روایت‌هایی با موضوع تخریب محیط‌زیست و یا ایجاد شهرک‌های مسکونی در دل طبیعت را فراوان شنیده‌اید.
گاهی اذهان عمومی بر «جهان نمای» کردکوی و گاهی بر «زیارت» گرگان متمرکز می‌شود اما این بار این موضوع در شرق گلستان و در مجاورت نخستین ذخیره‌گاه زیست‌کره کشور به وقوع پیوسته است.
احداث ده‌ها باب ویلا در منتهی‌الیه غربی پارک ملی گلستان در محدوده ۲۶ هزار متری، تحت عنوان «شهرک افرا» سروصدای زیادی را در هفته‌های اخیر به پا کرده و هم‌جواری بناهای ساخته‌شده با پارک ملی و مجاورت با جنگل‌های پهن‌برگ حساسیت‌ها نسبت به این شهرک مسکونی را دوچندان کرده است.
اگرچه برابر بررسی‌های صورت گرفته قدمت و شکل‌گیری خانه‌های این مجتمع به چندین دهه گذشته می‌رسد اما ضرورت پیشگیری از ایجاد چنین مجتمع‌های مسکونی مشابهی سبب شده تا مجموعه قضائی استان درصدد ریشه‌یابی و واکاوی علل و دلایل ایجاد این منطقه و الحاق آن به بافت مسکونی روستای مجاور آن باشد تا علاوه بر برخورد با خاطیان و مقصران احتمالی ساخت‌وساز غیرمجاز در این منطقه هشداری جدی به سودجویان و افرادی که قصد ارتکاب چنین اعمالی در سایر مناطق استان دارند، بدهد.
هرچند مدیران متولی مدعی رعایت نص قانون و عدم تساهل در این بخش شده‌اند لکن ورود دستگاه قضا به این قضیه امری مطلوب و قابل‌تقدیر است.
با متخلفان برخورد می‌شود
در همین راستا رئیس‌کل دادگستری گلستان، دادستان گالیکش را مأمور بررسی موضوع ساخت‌وساز در جنب پارک ملی گلستان کرده است.
هادی هاشمیان گفت: ایجاد شهرک ویلایی در حاشیه پارک ملی گلستان که به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در یونسکو ثبت‌شده پذیرفته نیست و با متخلفان این حوزه برخورد می‌شود.
وی با بیان اینکه بخشی از این شهرک، بر اساس اعلام محیط‌زیست استان در محدوده پارک ملی گلستان است، ادامه داد: دادستانی موظف است نحوه الحاق زمین‌های این شهرک به بافت روستای تنگراه و ساخت‌وسازهای این منطقه را بررسی و برای متخلفان پرونده تشکیل دهد.
همه اهالی سند مالکیت داشته روال ساخت و ساز قانونی است
معاون فنی محیط‌زیست گلستان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: طبق بررسی صورت گرفته و تطابق این محدوده با نقشه پارک، بخش‌هایی از این شهرک در محدوده پارک ملی گلستان قرار دارد.
وحید خیرآبادی از وجود پرونده‌های قضائی در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ به دلیل تصرف غیرمجاز در این منطقه خبر داد.
ساخت و ساز به محیط زیست آسیب می‌زند
رئیس پارک ملی گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: ساخت‌وساز برای محیط‌زیست ضرر داشته و هرچه منطقه بکرتر باشد برای زیستگاه بهتر است.
مهدی تیموری با بیان که پارک ملی گلستان نگین طبیعت کشور بوده و اکثر گونه‌های شاخص کشوری در آن وجود دارد، افزود: به خاطر شرایط اکوسیستمی خاص از آهو تا گرگ، کفتار، پلنگ، قوچ و میش، کل و بز و مرال و گونه‌های گاو وحشی در آن زیست کرده و تنوع گیاهی منحصربه‌فردی دارد.
طبق گفته وی ده‌ها روستا در جوار پارک ملی قرار دارد.
اهالی سند مالکیت دارند
فرماندار گالیکش هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: همه اهالی محدوده افرا سند مالکیت داشته و روال ساخت‌وساز بناها قانونی بوده است
علی‌اصغر میرزایی افزود: شاید در بخشی از ساخت‌وسازها ایراداتی وجود داشته باشد که می‌توان آن را بررسی کرد و اگر تخلفی صورت گرفته باشد با متخطی برخورد شود.
وی بیان کرد: به دلیل بودن در بافت، این منطقه از زیرساخت‌هایی مانند آب، برق و غیره بهره‌مند است.
تعرض به منابع طبیعی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: در این محدوده دو قطعه از زمین‌های قواره بندی شده جزو منابع ملی بوده که حکم خلع ید گرفتیم.
ابوطالب قزلسفلو با بیان اینکه باقی اراضی جزو منابع ملی نیست، ادامه داد: آن منطقه در محدوده جنگل‌های ثبت شده هیرکانی قرار ندارد.
طرح هادی تنگراه در سال ۱۳۸۰ مصوب شد
در خصوص نحوه الحاق افرا به بافت روستای تنگراه با معاون عمران روستایی بنیاد مسکن گلستان گفتگو کردیم، محمدرضا ولی الهی به خبرنگار مهر گفت: طرح هادی روستای تنگراه در آذرماه سال ۱۳۸۰ تصویب شد.
وی افزود: در مرداد ماه آن سال با وقوع سیل بسیاری از خانه‌های روستای تنگراه تخریب شد و برای تسهیلات و صدور پروانه و شروع کار نیاز به طرح هادی بود.
ولی الهی ادامه داد: برای اولین بار که طرح هادی تهیه می‌شد، براساس نقشه برداری، این محدوده جزو روستای تنگراه شناسایی شد.
وی توضیح داد: مشاور، در برداشت اولیه، شهرک افرا را تحت عنوان «وضع موجود روستا» به عنوان محدوده روستای تنگراه در طرح هادی قرار داد.
ولی الهی عنوان کرد: طرح در کمیته کارشناسی معماری و شهرسازی و در کارگروه معماری و شهرسازی به دبیری راه و شهرسازی تصویب و مصوبه کارگروه استان اخذ و در نهایت در شورای برنامه‌ریزی مصوب شد.
وی افزود: در آن جلسه مدیرکل محیط زیست وقت گلستان هم حاضر بود و این فضا به عنوان فضای مسکونی تلقی شد.
طبق گفته ولی الهی این منطقه حدود ۷۰۰ متر با سایر واحدهای مسکونی روستای تنگراه فاصله دارد.
محدوده افرا جزو روستای تنگراه است
اما بخشدار مراوه‌تپه معتقد است این محدوده ۲۶ هزار متری، خیابان روستای تنگراه بوده و شهرک نیست.
محمد ابراهیمی به خبرنگار مهر گفت: از سال ۱۳۴۲ در این نقطه خانه با سند مالکیت وجود داشته و هم‌اکنون ۲۳ باب منزل مسکونی در آنجا وجود دارد.
وی بیان کرد: مالک اولیه، هزار متری را به هلال‌احمر واگذار کرده و در قبال آن این محدوده جزو بافت روستای تنگراه قرار گرفته است.
ابراهیمی افزود: هم‌اکنون محیط‌زیست بیان می‌کند که درختان جنگلی چند صدساله در این نقطه وجود داشته که این امر به دلیل هم‌جواری با پارک ملی گلستان امری طبیعی است.
وی گفت: به جنگل تعرض نشده و ساکنان هم مدعی هستند زمین‌های خود را به جنگل داده‌اند.
ابراهیمی اضافه کرد: این ۲۳ نفر مدیرکل و آقازاده نبوده و کارگر و کارمند و بومی استان هستند.
وی با بیان اینکه همه ساخت‌وسازها قانونی بوده و خانه‌ها دارای پروانه است، اضافه کرد: از این نقطه به‌عنوان خانه دوم استفاده می‌شود.
ابراهیمی توضیح داد که در سمت دیگر روستا نقطه‌ای بافاصله جزو بافت قرارگرفته و به‌صورت جزیره‌ای در طرح آمده است.
هرچند بیش از چهار دهه از احداث شهرک افرا در دل پارک جنگلی گلستان می‌گذرد و بسیاری از شواهد و قرائن حاکی از قانونی بودن مراحل شکل‌گیری این مجتمع دارد اما باید پذیرفت ایجاد چنین مناطق مسکونی در حاشیه جنگل‌های گلستان تأثیرات بسیار مخربی بر بوم‌سازگان طبیعی و حیات‌وحش استان گلستان بر جای می‌گذارد و لازم است تمامی خلأهای قانونی در رابطه با ایجاد چنین مراکزی بررسی و واکاوی شود و تصمیمات جدی برای برخورد با عاملان و دستگاه‌های متخطی شکل گیرد.
