به گزارش تیترشهر : امروزه ارائه مراقبت‌های سلامت با فشارهای متعددی از قبیل چالش‌های حوزه دسترسی، استطاعت و کیفیت روبرو است. چنـین چالش‌هایی، رهبری متعالی مراقبت سلامت را طلب می‌کند. سیستم‌های مراقبت سلامت در زمینه ارتقـای کیفیت بـالینی، افـزایش خدمت‌رسانی، افزایش دسترسی و کاهش هزینه‌ها شدیداً تحت فشـار قـرار دارند. در این میان، پزشکان اعتبار و اعتماد بالایی در بـین اعضای تـیم ارائـه خدمات سلامت را دارا هستند. در بسیاری از کشـورها، پزشـکان به‌عنوان رهبران و مدیران نظام سلامت ارائه خدمت می‌کنند. بااین‌وجود آموزش‌های لازم در زمینه رهبری و مدیریت کار تیمی بـه حد کفایت در برنامه‌های آموزشی پزشکان نیسـت.
به بیان متخصصان، لازم است سرمایه‌گذاری دولتی در آموزش پزشکی در حین تحصیل و پس از فراغت از آن افزایش پیدا کند و همچنین برنامه‌های تحصیلی آموزشی، در راستای اجـرای مدل‌های جدیـد مراقبتـی کـه نیازمنـد مداخله پزشکان در تصمیم‌گیری مشارکتی و تفویض کـار بـه تـیم ارائه‌کنندگان مراقبت سلامت اسـت، در زمـره اولویت‌های آموزشـی قرار گیرد. برآورد نیازهای آموزشی پزشکان و مدیران مطب‌ها و کلینیک‌ها در تدوین دوره‌های آموزشی تکمیلی آنان در این خصوص اهمیت فوق‌العاده‌ای خواهد داشت.
در همین رابطه، محققانی از پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و پردیس بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی ایران، پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن ضرورت، آگاهی و اولویت‌های آموزشی پزشکان در خصوص مدیریت مطب مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطالعه به‌منظور شناسایی نیازها و اولویت‌های آموزشی پزشکان در خصوص مدیریت مطب از شکاف امتیاز بین میزان ضرورت هر یک از موضوعات مدیریت مطب با میزان آگاهی پزشکان استفاده شده است. بدین منظور ۳۷ نفر از پزشکان شاغل در مراکز و واحدهای جهاد دانشگاهی شهر تهران در نظرسنجی مربوطه مشارکت کرده‌اند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که پزشکان دارای سابقه فعالیت در مطب، به‌خوبی نیازهای مدیریتی برای مراکز ارائه خدمات را احساس کرده‌اند، اما باوجود تجربه در اداره مطب پزشکی، دانش کافی در مورد کلیه زمینه‌های لازم مدیریت مطب پزشکی را ندارند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، پزشکان، آن دسته از سرفصل‌ها و موضوعات مدیریتی را که مرتبط با ارائه خدمت است ضروری‌تر دانسته‌اند. درعین‌حال آگاهی آنان در خصوص این موضوعات نیز بیشتر بود. به همین دلیل شیوه مناسب برای تعیین نیازهای آموزشی و اولویت‌بندی آنها، سنجش شکاف میزان ضرورت با میزان آگاهی پزشکان در خصوص موضوعات مدیریت مطب است. توجه به اولویت‌ها در برنامه‌ریزی آموزشی، طراحی آموزش کاربردی، کارا و اثربخش را فراهم می‌سازد.
به گفته علی‌اصغر حائری مهریزی، محقق مرکز تحقیقات سنجش سلامت پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی و پنج تن دیگر از همکارانش، «سه سرفصل "مـدیریت مخاطرات پزشـکی"، "مدیریت منابع انسانی" و "مدیریت فرآیندها" بـه ترتیـب از طرف پزشکان ضروری‌ترین سرفصل‌های مدیریتی بیان شده‌اند. ایـن سـه سرفصل میـانگین بالاتری از میـانگین امتیـاز ضـرورت بـرای تمـامی سرفصل‌های مورد سنجش از گـروه پزشـکان، داشته‌اند».
این محققان می‌گویند: «سرفصـل مدیریت مخاطرات پزشکی مسـتقیماً بـه نحـوه عملکـرد پزشـک در خصوص تشخیص، درمـان، ارائـه توضـیحات لازم و ثبـت اطلاعات بیمـار دارد. مـدیریت منابع انسـانی مجمـوع مهارت‌های لازم بـرای برخورداری از تیم مناسب همکار و همچنین تعامل مناسب آنـان بـا مراجعان را دارد. مدیریت فرآیندها نیز، با کاهش زمان و فهرست انتظـار و پیگیری مناسب بیماران و ثبت اطلاعات آنـان همراه اسـت کـه منجر به بهبود کیفیت ارائه خدمت می‌شود. برهمین اساس ضروری‌تر دانسـتن این موضوعات می‌تواند ناشی از درک حساسیت اثر ایـن موضـوعات مدیریتی بر کیفیت خـدمات بـالینی و احساس مسـئولیت آنـان در خصوص وظایف خود باشد. همچنین مـدیریت مـالی، ازجمله مهارت‌های مدیریتی مطب است که مستقیماً با منافع کـاری پزشـکان ارتبـاط دارد. بااین‌وجود ازنظر پزشکان مورد مطالعه، کمتـرین ضـرورت را در بین مهارت‌های مدیریت مطب داراست».
به گفته حائری مهریزی و همکارانش، «پزشـکان مـورد مطالعـه در ایـن طرح "مـدیریت مخاطرات پزشکی" را ضروری‌ترین موضوع اعلام کرده‌اند، امـا درعین‌حال بالاترین آگاهی آنان مربوط بـه همین موضـوع اسـت. ایـن مسئله موجب شده است طبق نتایج، "مـدیریت مخاطرات پزشـکی" کمتـرین اولویت را در برنامه‌های آمـوزش تکمیلـی مـدیریت مطـب پزشـکان را داشته باشد».
نتایج مطالعه فوق در نشریه «پایش» وابسته به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی منتشر شده است.
