به گزارش تیترشهر : طی سالیان اخیر مجموعه قوانین، مقررات و آئین نامه و... در راستای بهبود وضعیت هوا وضع شده است و در این میان برای دستگاه‌های دخیل از جمله شهرداری تهران نیز وظایفی تعیین شد، یکی از وظایف تعریف شده برای شهرداری تهران لزوم نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌های ناوگان حمل ونقل عمومی بود؛ به گونه‌ای که در سال ۹۳ بر اساس مصوبه هیأت دولت، نصب «فیلتر جاذب دوده» به منظور کاهش آلودگی هوا الزامی شد و خودروسازان با وجود مخالفت‌های گسترده، مجبور به اجرای این مصوبه محیط زیستی شدند و حتی آرش حسینی میلانی رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر با اشاره به اهمیت نصب فیلتر دوده برروی خودروها، تأکید دارد: در شرایطی که خودروسازان در یکی دو سال گذشته بیشترین سود و استفاده را از تحولات اقتصادی برده‌اند و به بهانه تحریم‌ها، خودروهایشان را با همان کیفیت و بلکه کمتر و صد البته قیمت بیشتر فروخته‌اند، با همان بهانه تحریم‌ها می‌خواهند از انجام کمترین وظیفه در راستای قانون هوای پاک شانه خالی کنند.
وی با بیان اینکه عدم الزام نصب فیلتر دوده، بازی کردن با جان مردم است، یادآور می‌شود که اگر بخواهیم در پایتخت هزاران خودروی دیزلی غیر استاندارد داشته باشیم، وضعیت آلودگی هوای تهران مجددا وارد شرایط ناسالم خواهد شد. در واقع عدم الزام نصب فیلتر دوده، یک عقبگرد آشکار و در تضاد روشن با حق‌الناس، منافع عمومی و مصالح مردم است؛ چراکه به‌صورت بسیار مستقیم به سلامت و بهداشت مردم صدمه وارد می‌کند.
همچنین محسن پورسیدآقایی _معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران_ با اشاره به لزوم استفاده از فیلتر دوده در اتوبوس‌های شهری اظهار می‌کند: استفاده از فیلتر دوده یک رویکرد و استاندارد جهانی محسوب می‌شود و چندین سال است که شهرهای بزرگ دنیا با یکدیگر متحد شده‌اند تا همه خودروهای دیزلی و اتوبوس‌های شهری خود را مجهز به فیلتر دوده کنند و تجربه ثابت کرده که استفاده از فیلتر دوده باعث صفر شدن خروجی ذرات معلق و کربن می‌شود، به همین منظور در شهرهای بزرگ دنیا از این فیلتر استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه در ایران هم تعدادی فیلتر دوده به‌صورت آزمایشی نصب شده است، ادامه می‌دهد: نتایج استفاده از فیلتر دوده کاملا موفقیت آمیز بوده است و در این چند سال اگزوز اتوبوس‌ها ۱۰۰ درصد تمیز هستند. بنابراین با این تجربه موفق حتما می‌توان این کار را ادامه داد و اتوبوس‌های تهران را به فیلتر دوده مجهز کرد.
با وجود آنکه مدیران شهری و اعضای شورای شهر بر لزوم نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌های پایتخت تاکید کردند اما در جریان بررسی لایحه شهرداری تحت عنوان «انتشار 3000 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای توسعه حمل و نقل»، اعضای شورای شهر تهران در دوم دی ماه سال گذشته، به اختصاص بخشی از اوراق مشارکت به خرید فیلتر دوده رأی منفی دادند و به همین دلیل خرید فیلتر دوده از محل 3000 میلیارد تومان اوراق مشارکت حذف شد و با این تصمیم شورای شهر، یکی از منابع مهم خرید فیلتر دوده، از ردیف های کمک حذف شد و سر فیلتر دوده از کمک‌ها بی کلاه ماند!
نامه معاون وزیر در مورد لزوم نصب فیلتر دوده
این تصمیم شورای شهر در حالی بود که پیش از این نیز علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه‌ای خطاب به رئیس شورای شهر تهران در مورد لزوم تجهیز اتوبوس‌های دیزلی شهر تهران به فیلتر دوده نوشت: «بر اساس مصوبات هیات وزیران کلیه اتوبوس‌های درون شهری دیزلی باید مجهز به فیلتر دوده باشد. لذا خواهشمند است ضمن بررسی عواقب موضوع در شورای شهر، نسبت به الزام شهرداری تهران به نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌هایش دستور اقدام لازم را مبذول فرمایید.»
نامه نگاری دولتی‌ها برای فیلتر دوده
تعیین برآورد سالانه هزینه های مستقیم آلودگی هوا
در خرداد ماه سال جاری نیز عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست نیز در نامه‌ای خطاب به نمکی وزیر بهداشت با موضوع لزوم حضور موثر وزارت بهداشت به موضوع کاهش و حذف آلودگی دوده دیزل از هوای کلانشهرها نوشت: «بارها در مکاتبات متخصصین آن وزارتخانه هشدار و تاکید شده است که دود دیزل بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سرطان زاست و نقش بسزایی در افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی دارد.
شهروندان بسیاری از شهرها در حمل و نقل عمومی و خودروهای حمل کالا و خدمات شهری مواجه بسیاری با دود دیزل دارند و الزام کنترل آلایندگی دیزل با استفاده از نصب فیلتر دوده بر روی خودروهای نوشماره و در حال حرکت دیزل طی مصوبه هیات وزیران و نیز مصوبات متعدد بعدی در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مورد تاکید قرار گرفته است؛ این در حالیست که برخی دستگاه‌های دولتی از انجام تکالیف قانونی خود سر باز می‌زنند و هزینه آلودگی دیزل بر اساس بار بیماری‌ها و مرگ و میر که چندین برابر هزینه بهسازی سیستم‌ها است، عملا تاوان سنگین آن توسط آن وزارتخانه پرداخت می‌شود.
سازمان حفاظت محیط زیست گزارشی جامع از آلودگی دیزل اثرات بهداشتی و سلامتی، نحوه رفع آلودگی و تجارب جهانی به همراه مستندات قانونی در دو مجموعه تهیه کرده که تقدیم می‌شود و لازم به ذکر است استفاده از انواع سامانه‌های پالایش دود در خودروهای دیزلی در دنیا مرسوم است و می‌تواند گامی موثر بر اجرای اهداف آن وزارتخانه در پیشگیری از بیماری‌های پر هزینه موثر باشد؛ بر این اساس خواهشمند است دستور فرمایید: برآورد سالانه هزینه‌های مستقیم آلودگی هوا در دستور کار قرار گیرد و پیشنهاد می‌شود وزارت بهداشت مطالبه گر، اجرای مصوبات دولت برای کاهش و حذف دوده دیزلی را در دستور کار خود قرار دهد.»
نامه وزیر بهداشت به حناچی؛ 3000 اتوبوس دیزلی فاقد فیلتر دوده هستند
اتوبوس‌های بدون فیلتر تهدیدی برای سلامت تهرانی‌ها
بنابراین گزارش، نامه نگاری‌ها ادامه داشت و حتی موضوع فیلتر دوده از محدوده مدیریت شهری خارج شد بگونه ای که سعید نمکی وزیر بهداشت را دست به قلم کرد و وی در نامه‌ای خطاب به حناچی شهردار تهران نوشت: « مطابق مصوبات هیات وزیران کلیه خودروهای دیزلی درون و برون شهری باید مجهز به فیلتر دوده باشد. مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی ذرات دوده خروجی از خودروهای دیزلی سرطان زای قطعی می‌باشد و متأسفانه در شهر تهران بیش از 3000 اتوبوس دیزلی خطوط BRT فاقد فیلتر دوده بوده و سالیانه هر اتوبوس بیش از 40 هزار کیلومتر در شهر تهران تردد می‌کند که مقدار زیادی ذرات دوده سرطان‌زا را در هوا منتشر کرده و تهدیدی برای سلامت ساکنین شهر تهران و استفاده کنندگان از این وسایل نقلیه می‌باشد.
شایسته است دستور اقدام لازم مبنی بر نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌های عمومی و سایر خودروهای دیزلی سنگین را مبذول فرمایید.»
هر فیلتر دوده،100میلیون تومان!
چندی پیش نیز پیروز حناچی شهردار تهران در نامه‌ای خطاب به نمکی وزیر بهداشت نوشت: «شرکت واحد اتوبوسرانی و حومه با عنایت به اهداف و تکالیف تبیین شده در اسناد و مقررات بالادستی و همچنین مصوبات و الزامات شورای شهر تهران مبنی بر کاهش آلودگی هوا و نیز رفع منابع آلایندگی ناشی از تردد وسایل حمل و نقل عمومی، ناوگان دیزلی شهر تهران اقدامات و تمهیدات ویژه‌ای را پیگیری کرده که می‌توان به پیگیری و انجام فعالیت‌های موثر به منظور فراهم سازی زیرساخت‌های مورد نظر برای نصب فیلترهای جذب دوده بر روی اتوبوس‌های دیزلی درون شهری و فراهم سازی زیرساخت‌ها به منظور ارتقای استاندارد سوخت مصرفی ناوگان (یورو4) اشاره کرد.»
حناچی نوشت: «همچنین با بهره گیری از نتایج تجارب، ظرفیت‌های موجود و مطالعات علمی مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی نسبت به اجرا و پیاده سازی برنامه تامین و تجهیز اتوبوس‌های تحت پوشش اتوبوسرانی تهران به فیلترهای جذب دوده بر اساس زمانبندی اقدام کرده است که بر این اساس 50 فیلتر دوده تا شهریور 98 نصب شده است و بر اساس قرارداد منعقد شده تا ابتدای اسفند ماه نیز 100 فیلتر دوده دیگر منعقد می‌شود و بر این اساس هر ماه تعداد 25 دستگاه اتوبوس به فیلتر دوده مجهز خواهد شد.»
وی با بیان اینکه تعداد 50 عدد فیلتر جذب دوده با هدف شناسایی مشکلات و برطرف کردن ایرادات فنی و تکنیکی به صورت پایلوت بر روی اتوبوس‌های دو کابین و تک کابین نصب شده است، گفت: «اما ادامه روند اجرا با مشکلاتی روبرو است که می‌توان به محدودیت‌های مالی با توجه به تورم و افزایش شدید قیمت‌ها به عنوان یکی از این مشکلات اشاره کرد؛ به طوری که نصب هر دستگاه فیلتر جذب دوده به اعتباری بالغ بر یکصد میلیون تومان نیازمند است و این در حالیست که دستیابی به ضریب کدری متناسب جهت نصب فیلتر بر روی اتوبوس، بومی نبودن تکنولوژی و عدم ساخت داخل که منجر به واردات فیلترها از کشورهای خارجی شده و همچنین عدم تمایل خودروسازان داخلی به همکاری در فرآیند تجهیز اتوبوس‌های تولید داخل به فیلتر جذب دوده از دیگر مشکلات نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوس‌ها است و مشکلات و موانع مربوط به تحریم‌ها و واردات فیلترهای جاذب دوده از کشورهای سازنده نیز یکی دیگر از مشکلات خرید و نصب فیلتر دوده است."
این روزها که شاخص کیفیت هوا در شرایط ناسالم قرار دارد، شاید بیش از هر زمان دیگری توجه به دود خروجی از اگزوز خودروهای پرتردد اهمیت یافته است و حالا که مسئولان متولی نیز بر ضرورت نصب فیلتر دوده تاکید دارند، شاید زمان آن رسیده که فارغ از گفت و شنودها، دست به کار شوند و برای فیلترهای گران دوده که در این روزهای بی پولی شهرداری تهران، بار سنگینی برای مدیریت شهری به حساب می آیند، فکری کنند.
