موزه‌های دانشگاه تهران

به گزارش تیترشهر : خانه مقدم، باغ نگارستان، موزه‌ی مؤسسه باستان‌شناسی، موزه‌های پردیس علوم دانشگاه تهران و موزه تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی از جمله موزه‌های دانشگاهی ایران هستند. اگر دانشجوی دانشگاه تهران یا علاقه‌مند به موزه گردی هستید با ما همراه باشید تا این موزه‌ها را معرفی کنیم.

دانشگاه تهران

در سال ۱۳۱۲ خورشید طرح تشکیل دانشگاه تهران در هیئت دولت وقت مطرح شد و با موافقت رضا شاه قرار گرفت و سپس باغ جلالیه برای مکان احداث دانشگاه انتخاب شد. آندره گدار معمار فرانسوی که به عنوان مهندس در وزارت معارف کار می‌کرد طراحی و ساخت دانشگاه را بر عهده گرفت. دانشگاه تهران که خود اکنون جزو میراث ملی کشور محسوب می‌شود، برای اهداف آموزشی و پژوهشی خود دارای موزه‌های تخصصی و علمی است. این موزه‌ها با همت و تلاش استادان، دانشجویان، دانش‌آموختگان دانشگاه و هنرمندان و خانواده‌های آنها شکل گرفته است.

موزه مقدم، خانه یک باستان‌شناس

در شهر تهران تا چشم کار می‌کند آپارتمان و ساختمان‌های چندین طبقه، برج‌های بلند و مدرن دیده می‌شود و دیگر کمتر اثری از کوچه‌ها، خانه‌های قدیمی و با اصالت باقی‌مانده است. اما حتی در این شهر و در قلب پایتخت در خیابانی خانه‌ای هست که در آن می‌توان سراغ تهران قدیم را گرفت، ساعت‌ها در حیاط‌ آن نشست و خاطرات عاشقانه‌ی ساکنان آن را ورق زد.

محسن مقدم

منبع عکس: سایت موزه مقدم

محسن مقدم فرزند یکی از صاحب منصبان معروف قاجار به نام احتساب ملک بود که در سال ۱۲۹۷ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. محسن برادری به نام حسن داشت که در ایران وی را با نمایشنامه‌ی جعفرخان از فرنگ برگشته می‌شناسند. حسن در جوانی به علت بیماری سل درگذشت. این دو برادر برای تحصیل به اروپا رفتند، محسن در فرانسه رشته‌های باستان‌شناسی و نقاشی خواند. او یکی از شاگردان نقاش معروف قاجار کمال الملک در مدرسه صنایع مستظرفه یا باغ نگارستان فعلی بود. مقدم با دختری بلغاری تبار و مقیم فرانسه به نام سلما کویومجیان که وی نیز باستان‌شناسی خوانده بود ازدواج می‌کند و راهی ایران و در خانه پدری ساکن می‌شود. بعد از بازگشت از فرانسه سلما در کتابخانه ملی و محسن نیز در مرکز باستان‌شناسی ایران مشغول به کار می‌شوند. وی از اولین استادان آکادمیک ایران در رشته‌ی باستان‌شناسی و از بنیان گذاران دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.

منبع عکس: سایت موزه مقدم

موزه مقدم

در دهه‌ی ۶۰ خورشیدی بعد از مرگ محسن و همسرش سلما، خانه، تمامی اشیا و آثار آن به دانشگاه تهران واگذار می‌شود و کار ثبت و ضبط اشیای موجود به کارشناسان سپرده می‌شود. در طول سالیان مختلف این خانه تخریب و فرسوده شده بود و دانشگاه تهران مرمت و بازسازی آن را برعهده می‌گیرد اما به دلیل کمبود اعتبارات لازم، مدیریت این خانه و بازسازی آن را به باغ نگارستان می‌دهند. مرمت این بنا در شهریور سال ۱۳۸۱ شروع و در اردیبهشت ۱۳۸۵ خورشیدی به پایان می‌رسد. هم‌زمان با بازسازی عمارت خانه مقدم، مرمت اشیاء تاریخی نیز آغاز می شود و تاکنون بخش مهمی از آنها آماده نمایش شده است.

کتابخانه و مرکز اسناد

منبع عکس: سایت موزه مقدم

محسن مقدم علاوه بر آثار و اشیای قدیمی، به گردآوری مجموعه‌ای از کتاب‌ها و مجلاتی با موضوعات باستان‌شناسی، معماری، تاریخ و هنر، اسناد و نسخ خطی، کارت پستال‌های قدیمی، عکس‌های قدیمی و... اقدام کرد. کتابخانه در روزهای يكشنبه تا پنجشنبه از ساعت ۱۲-۹ و ۱۵:۳۰-۱۴ باز و آماده ارائه خدمات به پژوهشگران و دانشجويان است. مرکز اسناد نیز در حال ساماندهی و آماده‌سازی برای خدمت‌رسانی به علاقه‌مندان است.

بازدید از خانه موزه مقدم

برای بازدید این خانه تاریخی و زیبا به  خیابان امام خميني، بعد از شیخ هادی، جنب بانک ملت مراجعه کنید. این موزه غیر از دوشنبه‌ها و تعطیلات رسمی، از ساعت ۹ تا ۱۷ باز است.

باغ نگارستان

وقتی در خیابان‌های پر ترافیک و شلوغ تهران و در هوای آلوده این شهر قدم می‌زنید شاید به فکرتان نرسد که در پایتخت جایی وجود دارد که می‌شود ساعت‌ها در آن نشست، قدم زد و از فضای سرسبز و آرامش‌بخش آن استفاده کرد. باغ نگارستان یکی از این مکان‌ها است که احتمالا خیلی‌ها با آن آشنا نیستند. باغی که با دیدنش آلودگی پایتخت و سر صدای بوق ماشین‌ها را فراموش می‌کنید و دلتان نمی‌خواهد از‌ آنجا بیرون بیایید.

قدمت باغ نگارستان

باغ نگارستان که موزه تاریخ علم و مفاخر ایران نیز نام دارد، باغی به یادگار مانده از دوران قاجار است که در فاصله سالهای ۱۲۲۸-۱۲۲۲ هجری قمری به دستور فتحعلی شاه در خارج از دیوارهای شهر ساخته می‌شود اما در سال ۱۲۸۴ هجری قمری با اجرای طرح توسعه شهری ناصرالدین شاه وارد فضای شهری می‌شود. بر اساس اسناد به جا مانده از دوران قاجار نگارستان بسیار بزرگ و وسیع بوده است. دروازه جنوبی آن در ضلع شمالي ميدان بهارستان واقع بوده و از طرف شرق به دروازه شميران و از طرف غرب به خيابان صفی علی شاه منتهی می‌شده است. در گذر زمان این باغ به بخش‌های مختلف تقسیم شده است و هریک به سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها تعلق گرفته است. بسیاری از قسمت‌های آن نیز تخریب شده و از بین رفته است. در حال حاضر ۱۱۴۶۹ متر مربع باقی‌مانده در تملک دانشگاه تهران قرار دارد.

وجه تسمیه نگارستان

این باغ تالارها و ساختمان‌های زیبا و مجللی داشته است که دیگر وجود ندارد یکی از آنها حوض‌خانه یا دلگشا بود و تالاری به نام قلمدان داشت. در این تالار تصویری از فتحعلی شاه و ۳۰ پسرش وجود داشت که نگارگران مشهور دوران قاجار به تصویر کشیده بودند. وجه تسمیه باغ نگارستان نیز به دلیل نگارگری‌های موجود در تالارها و اتاق‌ها بوده است.

سرگذشت نگارستان: از قتل قائم مقام تا دانش‌سرا

منبع عکس: ویکی‌پدیا

روزگار است این که گه عزت دهد گه خوار دارد/ چرخ بازیگر از این بازیچه‌ها بسیار دارد

مهر اگر آرد بسی بیجا و بی‌هنگام آرد/ قهر اگر آرد بسی ناساز و ناهنجار دارد

لشکری را گه به کام گرگ مردم خوار خواهد/ کشوری را گه به دست مرد مردم‌دار دارد

قائم مقام فراهانی

یکی از وقایع و اتفاقاتی که باغ نگارستان به خود دیده است قتل قائم مقام فراهانی صدراعظم محمد شاه قاجار است. وی سیاست‌مدار و ادیبی برجسته بود و در دوران فتحعلی شاه وزیر نایب السلطنه عباس میرزا و پیشکار آذربایجان بود. در سال ۱۲۱۴ هجری قمری محمدشاه با تحریک انگلیسی‌ها که فراهانی را مانع اهداف خود در ایجاد تجارتخانه و گرفتن امتیاز از ایران می‌دیدند، دستور زندانی شدن قائم مقام در باغ نگارستان و قتل وی را صادر کرد.

باوجود تلخی قتل فراهانی در این باغ، نگارستان را می‌توان مهد آموزش عالی در ایران و مادر دانشگاه تهران دانست. زمانی که  مظفرالدین شاه به فرنگ سفر می‌کند با سبک مدارس اروپایی آشنا می‌شود و دستور ساخت این سبک از مدارس را می‌دهد. مدرسه عالی فلاحت در همین زمان به سرپرستی فردی به نام دلشر در این باغ تأسیس می‌شود. در دوره وزارت حکیم الملک مدرسه‌ی صنایع مستظرفه در عمارت جنوبی و مدرسه‌ی علمیه در عمارت شمالی آن گشایش می‌یابد. ریاست مدرسه مستظرفه بر عهده‌ی محمد غفاری (کمال‌الملک)، نقاش مشهور ناصرالدین شاه قاجار بود. در سال ۱۳۰۷ خورشیدی اعتمادالدوله قراگوزلو؛ وزير فرهنگ ايران، نگارستان را مکان دائمی برای احداث دارالمعملین در نظر می‌گیرد و نیکلاف مارکوف؛ معمار پناهنده‌ی روسی تغییراتی در باغ ایجاد می‌کند و در ضلع شمالی باغ یک مدرسه با سبک معماری ایرانی – قاجاری با ۱۶۴ اتاق و دو تالار می‌سازد. بعد از آماده‌سازی باغ برای دارالمعلمین هشت نفر از استادان بزرگ ایرانی به نام‌های مرحوم دکتر سحابی، فروزانفر، عباس اقبال، رضازاده شفق، احمد دهقان، بهمنیار، عبدالحسین شیبانی، سیدکاظم عصار و هشت استاد فرانسوی برای تربیت معلمان مدارس از جمله مدرسه دارالفنون در نگارستان مستقر و به تعلیم و تربیت مشغول می‌شوند. بعد از توسعه بناهای باغ در سال ۱۳۱۱ دارالمعلمین به دانش‌سرای عالی برای تربیت معلمان مدارس جدید تغییر نام می‌دهد‌ و سرانجام در سال ۱۳۱۳ زمانی که قانون تشکیل دانشگاه تهران به تصویب مجلس شورای ملی وقت می‌رسد نگارستان در اختیار دانشگاه قرار می‌گیرد.

این باغ که در سرگذشت خود همواره مکانی برای آموزش و آموختن بود به همراه دانش‌سرا به دانشگاه تهران واگذار می‌شود و از این تاریخ تا به امروز نگارستان برای اهداف آموزشی و پژوهشی این دانشگاه اداره می‌شود. در عمر ۷۰ ساله‌ی دانشگاه تهران استادان و دانشجویان بزرگی در این باغ به تدریس و تحصیل پرداختند.

نامداران باغ

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

در طول بيش از نيم قرن، تعداد زيادی از شخصيت‌های علمی، ادبی و هنری کشور چون ملک‌الشعراء بهار، کاظم عصار، علی اکبر دهخدا، بديع‌الزمان فروزانفر، علی نقی وزيری، جلال همايی، سعيد نفيسی، ابراهيم پورداود، غلامحسين صديقی، پرويز خانلری، محمد معين، محمدابراهيم باستانی پاريزی، علی محمد کاردان و محمود حسابی در اين مجموعه تاريخي به تحصيل و تدريس علم پرداخته‌اند.

مجموعه‌های باغ

در باغ نگارستان مجموعه‌ها و نمایشگاه‌های متعدد از آثار هنری باارزش نگهداری می‌شود و در معرض نمایش قرار دارد. بسیاری از این اشیا و آثار متعلق به استادان، دانش‌آموختگان این دانشگاه و یا هنرمندانی است که طبق وصیت‌شان، خانواده‌های آنان در اختیار این دانشگاه قرار داده‌اند.

موزه کمال الملک

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

موزه‌ی کمال الملک شامل مجموعه‌ای از نقاشی‌های ۵۰ نفر از شاگردان وی است که سازمان زیباسازی شهرداری تهران از خانواده‌های این افراد خریداری کرد.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

اسامی هنرمندانی که آثارشان در این مجموعه گرد آمده، به این شرح است: ابوالحسن صدیقی، آرشاک، اسکندر مستغنی، اسماعیل آشتیانی، جعفر پتگر، جمشید امینی، حسنعلی وزیری، حسین شیخ، حسینعلی مؤیدپردازی، رسام ارژنگی، رضا شهابی، رضا صمیمی، غلامعلی سیف ناصری، شوکت‌ الملوک شقاقی، صدرالدین شایسته شیرازی علی اصغر پتگر، علی رخساز، علی کریمی، علی محمودی، علی‌ اشرف والی، علی‌اکبر صنعتی، علی‌ اکبر نجم‌آبادی، علی‌اکبر یاسمی، عباس کاتوزیان، علی‌محمد حیدریان، عفت‌ الملوک شقاقی، مارکار قرابگیان، محسن سهیلی، محمد علی فروغی، محمود اولیا، مصطفی نجمی، مهدی تائب، مهدی سجادی، میر مصور ارژنگی، میشا (میکائیل) شهبازیان، ناصر شهبازی، هادی تجویدی، یحیی دولتشاهی، دوستعلی معیر الممالک و هوشنگ پیمانی.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

صف سلام فتحعلی شاه

یکی از آثار هنری و نقاشی‌های باارزش باغ نگارستان نقاشی معروف به صف سلام فتحعلی شاه قاجار است.

داستان سلام و نقاشی صف سلام

سلام یکی از رسم‌های دربار شاهی است که در این جلسه وزیران و صاحب منصبان دربار به حضور شاه رسیده و گزارش‌های خود را به شاه می‌گویند. در این جلسه یکی از افرادی که از بقیه بزرگ‌تر است جلو رفته و سلام می‌کند و شاه سلام آنها را می‌پذیرد. نقاشان نیز با ثبت این مراسم شکوه و عظمت شاهان را به تصویر کشیده‌اند. این گونه نقاشی‌ها به نقاشی صف سلام معروف شده است.

از زمان فتحعلی شاه قاجار نیز نمونه‌ای از این نقاشی‌ به یادگار مانده است. از آنجا که این شاه قاجاری به خوش‌گذرانی، تفرج و آبادانی علاقه داشت در دوران وی عمارت‌ها و بناهای متعددی ایجاد شد. در قم کیکاووس میزرا پسرش دیوانی به نام خانه‌ی شاه در نزدکی حرم حضرت معصومه (س) ساخت. یکی از تزئینات این خانه نقاشی‌ای از فتحعلی شاه به همراه ۱۵۰ نفر از اولاد و احفاد وی است که در تالار سلام قرار داشته است. در زمان محمدشاه و ناصرالدین شاه این عمارت، تالار سلام و تزیینات آن ویران و تخریب می‌شود. در دهه ۳۰ خورشیدی در طی توسعه مسجد بالاسر قم بخش‌هایی از این عمارت خریداری و به مسجد اضافه می‌شود. زمانی که آیت الله بروجردی اقدام به اضافه کردن تالار شاهی و تالار نقاشی به مسجد می‌کند برای جلوگیری از آسیب نقاشی‌ها دستور می‌دهد آنها را قطعه قطعه کرده و به مکانی مناسب ببرند. نقاشی صف سلام مدتی به باغ نگارستان، مخزن مجلس شورای ملی، کاخ گلستان و سرانجام در سال ۱۳۹۴ به باغ نگارستان انتقال داده می‌شود. این نقاشی اکنون در تالار فروزانفر نصب شده است و احتمال می‌رود محمد علی نقاش آن را به تصویر کشیده باشد. ابعاد نقاشی ۲۰×۲/۱۵ متر بوده است و اکنون با تخریب قسمت‌هایی از آن افراد در تصویر به ۹۹ نفر کاهش یافته‌اند.

جهانگیر ارجمند

در سال ۱۳۹۱ خورشیدی جهانگیر ارجمند؛ مجسمه‌ مینیاتورهای مردم‌شناسی خود را به باغ نگارستان اهدا کرد و در سال ۱۳۹۳ این مجموعه افتتاح شد.

سردیس فردوسی

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

در سال ۱۳۱۳ خورشیدی ۴۱۰ نفر از دانشجویان ایرانی تصمیم گرفتند به مناسبت جشن هزاره‌ی فردوسی مجسمه‌ی این شاعر را بسازند. این مجسمه را لورنزی؛ مجسمه‌ساز فرانسوی ساخت. لورنزی با فردوسی آشنا نبود و دانشجویان اشعار او را برایش می‌خواندند تا بتواند تصویری از فردوسی در ذهنش ایجاد کند بنابراین هرروز دانشجویان برای لورنزی شعرهای حماسی این شاعر را ترجمه و به فرانسوی می‌خواندند. این مجسمه دو سال بعد از تمام شدن ساخت آن به ایران فرستاده شد و در ۲۸ خرداد ۱۳۱۵ خورشیدی در جلوی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در باغ نگارستان قرار گرفت.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

محمود روح الامینی

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

مجموعه روح الامینی شامل تابلو عکس‌هایی از مرحوم دکتر محمود روح الامینی؛ مردم‌شناس برجسته و استاد دانشگاه تهران است که در سال ۱۳۹۰ همسر وی به باغ موزه‌ نگارستان اهدا کرد. موضوع این عکس‌ها تصاویر مردم‌نگاری است که وی از مراحل کاشت، داشت و برداشت گندم در منطقه کوه بنان کرمان گرفته است و می‌توان در آن‌ها حفر قنات، مراقبت سلسله چاه‌ها، اهميت مظهر آب در زندگی روستايی، نقش استخر، نحوه‌ی تقسيم آب، كندن زمين كشاورزی، كود و آب دادن، شخم، بذرپاشی، وجين كردن، مراقبت از محصول، درو، خرمن كردن، كوبيدن خرمن، پاك كردن و وزن كردن و تقسيم گندم، آرد كردن، نان پختن و سرانجام خوردن نان را مشاهده کرد.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

ملک الشعرای بهار

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

مجموعه ملک الشعرای بهار؛ شاعر، ترانه‌سرا، ادیب و استاد دانشگاه تهران شامل: سردیس برنزی بهار، عکس، اسناد دیجیتال و تعدادی از اسناد، دست‌نوشته‌ها و کتاب‌های محمدتقی ملک‌ الشعرای بهار است. این مجموعه را چهرزاد بهار؛ دختر ملک الشعرا به موزه‌ی تاریخ و مفاخر دانشگاه تهران یا باغ نگارستان اهدا کرده است.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

نقاشی‌های علی اسفرجانی

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

علی اسفرجانی؛ هنرمند برجسته‌‌ی هنرهای ملی و سنتی ایران است که آثار ارزشمندی در هنر سوخت و معرق چرم از خود به یادگار گذاشته است. بنابر وصیت ایشان مجموعه‌ای از آثار مینیاتور و معرق چرم وی به دانشگاه تهران اهدا شد که ابتدا در خانه موزه‌ی مقدم نگهداری و سپس به باغ نگارستان انتقال داده شد.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

تالار منیر فرمانفرمائیان

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

منیر فرمانفرمائیان؛ نخستین هنرمند ایرانی است که آثارش در یک نمایشگاه در موزه‌ی گوگنهایم به نمایش درآمده است، از نقاشانی است که به جمع‌آوری هنرهای مردمی می‌پردازد. فرمانفرمائیان با ترکیب آینه‌کاری، اشکال هندسی، نقش‌مایه‌ها و نقاشی پشت شیشه آثار هنری خود را به وجود آورد. این مجموعه که شامل ۵۱ اثر از کارهای این هنرمند است در سال ۱۳۹۶ خورشیدی گشایش یافت.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

اتاق کاشی‌ها

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

در گذشته باغ نگارستان در جبهه‌ی جنوبی خود در مقابل میدان بهارستان سردر و بنایی بلند با چند بالا خانه داشت که دیگر وجود ندارد. کاشی‌های باقی‌مانده از این ساختمان و سایر  بناهای باغ در اتاقی گردآوری شده و در معرض نمایش قرار داده شده است.

نقاشی‌های فتح الله عباد

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

فتح الله عباد از استادان دانشگاه تهران و از نقاشان و شاگردان استاد کمال الملک بود. مجموعه‌ای از نقاشی‌های نفیس این هنرمند در قالب ۳۰ تابلو به دانشگاه تهران اهدا شده است. شریف عباد خواهر استاد، آثار و منزل مسکونی وی را در اختیار دانشگاه تهران قرار داد. نادره حاجیان؛ خواهر زاده‌ی فتح الله عباد نیز هزینه‌ی مرمت آثار دایی خود را نیز برعهده گرفت و این نمایشگاه در سال ۱۳۹۷ خورشیدی افتتاح شد.

فرش‌ها و نقره‌های قلم زنی اهدایی غلامعلی ملول

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

غلامعلی ملول از دانش‌آموختگان رشته‌ی مهندسی و فیزیک دانشگاه تهران است که در دوارن بازنشستگی خود به دلیل علاقه به آثار باستانی و صنایع دستی ایران، هنر و ادبیات به گردآوری فرش‌های نفیس و آثار قلم‌زنی می‌پردازد. وی ۱۳ تخته فرش و ۱۲۵ قطعه نقره قلم‌زنی اصفهان شامل اشیای فلزی، مفرغی و مسی که متعلق به دوران قاجار و پهلوی دوم است به دانشگاه تهران اهدا کرد.

منبع عکس: سایت باغ موزه نگارستان

بازدید از باغ موزه نگارستان

اگر دوست داشتید از آرامش و زیبای‌های این باغ قاجاری لذت ببرید می‌توانید در میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابان شریعتمدار رفیع سراغ این باغ‌موزه را بگیرید. موزه‌ی باغ از ساعت  ۹ تا و ۱۸ و محوطه تا ساعت ۲۲ باز است.

موزه مؤسسه باستان شناسی

منبع عکس: سایت مؤسسه باستان‌شناسی

در سال ۱۳۳۸ خورشیدی دکتر عزت الله نگهبان، پدر باستان‌شناسی ایران، در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران اقدام به تأسیس مؤسسه باستان‌شناسی کرد. هدف از تشکیل این مؤسسه انجام پژوهش‌های علمی در زمینه‌ی موضوعات مرتبط با باستان‌شناسی، شناسایی فرهنگ و تمدن‌های گذشته ایران و سرزمین‌های هم‌جوار بود. در سال ۱۳۴۵ خورشیدی مؤسسه به باغ فردوس شمیران منتقل شد. این مکان را دکتر ایرج افشار وقف کرد و در اختیار پژوهش‌های علمی این رشته قرار داد.

‎ مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه از زمان تأسیس خود تاکنون نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های علمی، پژوهش‌های باستان‌شناسی، تربیت دانشجویان و شرکت در کاوش‌های علمی و آموزشی داشته است و در کاوش‌های محوطه‌هایی مانند مارلیک، هفت تپه، تپه زاغه، تپه قبرستان، الموت، کلاردشت، اسماعیل آباد قزوین حضور داشته است.

یکی از اقدامات این مؤسسه ایجاد موزه‌ای تخصصی برای گسترش پژوهش‌های باستان‌شناسی بود که اشیا و یافته‌های فرهنگی که از طریق کاوش‌های باستان‌شناسی این مؤسسه در دشت قزوین به دست می‌آید در این مکان در معرض نمایش قرار داده می‌شود. این موزه سه بخش با اشیایی از دوره‌ی پیش از تاریخ تا اسلامی دارد.

بخش نوسنگی و مس سنگی

منبع عکس: سایت مؤسسه باستان‌شناسی

در این بخش اشیایی که از کاوش‌ محوطه‌های باستانی زاغه و قبرستان که مربوط به دوران نوسنگی و مس سنگی هستند نگهداری می‌شود. اشیایی که در این بخش می‌توان دید شامل: پيكرك‌های انساني وحيوانات، سفال‌های ساده و منقوش، سردوك‌های گلی، اشيای شمارشی گلی، ابزارهای مختلف سنگی و استخوانی، تيغه های سنگی، درفش مسی، اشياء گلی بيضي و مكعب شكل، مهره های گلی، النگوی مرمری، زيور آلات، جمجمه انسان یافت شده از تپه زاغه، مهره‌های گوش‌ماهی و سنگی، قالب‌های ريخته‌گری است.

بخش مفرغ و آهن

منبع عکس: سایت مؤسسه باستان‌شناسی

در تالار عصر مفرغ و آهن موزه می‌توان ظرف‌های سفالی، ظرف لوله دار، سردوك‌های گلی و استخوانی، سرگرز سنگی، پيكرك‌های سفالی و گلی، مهره‏‌های سنگی، پيكرك‌های مفرغی اسب، زنگوله مفرغی، النگوهايی مفرغی، خنجرهای مفرغی، سرپيكان‌های مفرغی و اشيای مختلف آهنی قرار دارد. اشیا این بخش از تپه‌ی سگزآباد یافت شده است.

بخش تاریخی و اسلامی

در این بخش از ظروف سفالی، آجر کتیبه دار و پیکرک از هفت تپه خوزستان قرار دارد. همچنین كاشی‏‌های كتيبه ‏دار زرين ‏فام، آجرهای نقش‌‏دار محراب‏‌گونه، قطعه ‏سنگ تراش‏‌دار و تركيب آجر و كاشی، ظروف سفالی و شيشه‌ای، خصوصاً در ديگ و يا سينی سفالی نقش‏دار که از کاوش‌های رصدخانه‌ی مراغه به دست آمده وجود دارد.

منبع عکس: سایت مؤسسه باستان‌شناسی

بازدید از موزه‌ی مؤسسه باستان‌شناسی

علاقه‌مندان به موزه‌های باستان‌شناسی و اشیای تاریخی برای دیدن این موزه می‌توانند به محله‌ی باغ فردوس، خیابان ولی عصر، ایستگاه پسیان، نبش خیابان لادن، مجتمع موقوفات دکتر محمود افشار، پلاک ۱۷۳۱، ضلع شرقی خیابان مراجعه کنند. ساعت کار این موزه از ۸ تا ۱۵ است.

موزه‌های پردیس علوم

پردیس علوم دانشگاه تهران دارای موزه‌های با موضوعات زمین‌شناسی جانوری و گیاهی است که با اهداف آموزشی و پژوهشی مجوعه‌های با ارزشی گردآوری کرده است.

موزه زمین شناسی

منبع عکس: سایت پردیس علوم دانشگاه تهران

موزه زمین‌شناسی دانشگاه تهران در سال ۱۳۲۰ خورشیدی تأسیس شد. مرحوم دکتر یدالله سحابی، فریدون فرشاد از جمله افرادی هستند که با جمع‌آوری نمونه های مختلف سنگ و فسیل در ایران و خرید تعدادی از نمونه‌ها از خارج از کشور این موزه را ایجاد کردند و با گذشت زمان به نمونه‌های مجموعه اضافه شد. این موزه با دارا بودن بیش از ۱۰۰ هزار نمونه دو بخش تحقیقاتی و آموزشی دارد.

منبع عکس: سایت پردیس علوم دانشگاه تهران

موزه تحقیقاتی

این بخش شامل مجموعه‌ای از کانی‌ها، سنگ‌های آذرین، مجموعه‌های رسوبی و فسیلی، سنگ‌های دگرگونی مجموعه ساخت‌های مختلف زمین شناسی، مولاژهای مختلف فسیلی و بلوری و همچنین دو نمونه ارزشمند از سنگ‌های کره‌ی ماه است.

منبع عکس: سایت پردیس علوم دانشگاه تهران

موزه آموزشی

این بخش به منظور بازدید دانشجویان و عموم مردم در راهروهای دانشکده و آزمایشگاه‌ها قرار دارد.

موزه جانورشناسی؛ بزرگ‌ترین مجوعه فون ایران

منبع عکس: سایت پردیس علوم دانشگاه تهران

موزه جانورشناسی دانشگاه تهران اولین موزه در ایران در این زمینه است. این مجموعه که در مجاورت ساختمان دانشکده‌ی زیست قرار دارد با همت و تلاش مرحوم دکتر مصطفی فاطمی دانشجویان جانورشناسی و استادانی چون دکتر پریچهر شاه بهرامی، دکتر طلعت حبیبی، دکتر محمد بلوچ و آقای رضا پارسا گردآوری شده است. در این موزه ۲۷ هزار نمونه‌ از انواع بی مهرگان، مهره داران، پرندگان و خزندگان وجود دارد. این نمونه‌ها با روش‌های تاکسیدرمی، تثبیت در محلول های شیمیایی، اتاله کردن، نگهداری در رزین و اسکلت سازی نگهداری می‌شود. بازدیدهای سالیانه از این موزه با اهداف آموزشی برای مدارس دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های علمی و پژوهشی امکان‌پذیر است. همچنین این موزه دارای کتابخانه‌ای از مقالات فون ایران و کشورهای مجاور است.

موزه گیاه‌شناسی یا هرباریوم مرکزی

منبع عکس: سایت پردیس علوم دانشگاه تهران

در طبقه‌ی سوم پردیس علوم موزه‌ی گیاه‌شناسی یا هرباریوم مرکزی دانشگاه قرار دارد. دکتر احمد قهرمان این موزه را در سال ۱۳۶۳خورشیدی پایه گذاری کرد. هرباریوم به مجموعه‌های از گیاهان خشک و حفظ شده برای پژوهش‌های علمی و مکان نگهداری آنها گفته می‌شود. این موزه در حال حاضر حدود ۱۰۵ هزار نمونه دارد و از هشت هزار گونه گیاهی ایران بیش از ۵۲‌‌۰۰ گونه در هرباریوم وجود دارد. این موزه یکی از هرباریوم‌‌های بین‌المللی است. هرباریوم دانشگاه تهران دارای کتابخانه‌‌ای از فلورهای منطقه و کتاب‌‌های گیاه‌شناسی است.

بازدید از موزه‌های پردیس علوم

مدارس و مؤسسه‌های آموزشی و پژوهشی می‌توانند با هماهنگی قبلی از این موزه‌ها بازدید کنند.

موزه تاریخ پزشکی

موزه‌ی ملی تاریخ علوم پزشکی زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی تهران اداره می‌شود. مکان این موزه ساختمانی است از دوران قاجار که به دستور امیرکبیر به عنوان اصطبل شاهی باغ جلالیه ساخته شد. این موزه در سال ۱۳۸۰ گشایش یافت و شامل بخش‌های مختلفی با موضوعات دیرین انسان‌شناسی، مردم‌شناسی پزشکی، چشم پزشکی، دندان پزشکی، دامپزشکی، گیاهان دارویی، داروخانه نظامی، اسناد و نسخ خطی، اشیای امانی سازمان میراث فرهنگی، نمایشگاه‌های موقت و کتابخانه است. کتابخانه موزه دارای ۳ هزار جلد کتاب با موضوعات پزشکی، کتاب‌های نفیس قدیمی، چاپی و جدید به زبان های فارسی، عربی و انگلیسی است.

بازدید از موزه تاریخ پزشکی

موزه تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خيابان كارگر شمالي، خيابان شانزدهم یا فرشی مقدم، ورودی درب شماره ۲، پردیس شمالی دانشگاه تهران، قرار دارد. برای بازدید از شنبه تا چهارشنه ۸ صبح تا ۱۵ بعدازظهر می‌توانید مراجعه کنید.

منبع : کجارو