خطرات غیرمنتظره بیماری لثه

به گزارش تیترشهر؛ بیماری لثه شایع و ناخوشایند است، اما شواهد در حال رشد نشان می‌دهند که این شرایط می‌تواند نقشی کلیدی در مشکلات سلامت به ظاهر غیر مرتبط نیز داشته باشد.

پلاک -ماده‌ای چسبنده حاوی باکتری‌ها - روی دندان ایجاد می‌شود. در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان، باکتری‌ها می‌توانند لثه‌ها را تحریک کنند. لثه ممکن است متورم، دردناک، یا عفونی شود. این شرایط به نام جینجیویت یا التهاب لثه شناخته می‌شود.

به طور کلی، بیماری لثه از طریق رعایت بهداشت دهان و دندان قابل درمان یا پیشگیری است. با این وجود، در صورت عدم رسیدگی مناسب، این بیماری می‌تواند به پریودنتیت منجر شود که ساختارهای پشتیبان دندان‌ها را تضعیف می‌کند.

بیماری لثه، که به نام بیماری پریودنتال نیز شناخته می‌شود، شرایطی رایج در جهان است. مکانیزم‌هایی که در پس بیماری پریودنتال قرار دارند نسبتاً خوب مورد بررسی قرار گرفته و پژوهش‌های جدیدتر نشان داده اند که این مشکل سلامت ممکن است در ابتلاء به بیماری‌های دیگر، از جمله بیماری آلزایمر، سرطان و بیماری تنفسی نقش داشته باشد.

لثه و مغز

برخی مطالعات پیوندی بین بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان و عملکرد شناختی را نشان داده‌اند. یک مطالعه که به بررسی عملکرد شناختی ۵۹۷ مرد طی یک بازه زمانی ۳۲ ساله اقدام کرد، نشان داد که مردان هرچه دندان‌های بیشتری را از دست بدهند، خطر زوال شناختی نیز افزایش می‌یابد. بیماری پریودنتال و پوسیدگی، از دلایل اصلی از دست دادن دندان، نیز با زوال شناختی پیوند خورده اند. همچنین، پژوهشگران بیماری پریودنتال را با افزایش انباشت بتا-آمیلوئید در مغز پیوند دادند که یک نشانگر نورولوژیک برای بیماری آلزایمر محسوب می‌شود.

مطالعات دیگر شواهدی را ارائه کرده‌اند که یک نوع باکتری به نام Porphyromonas Gingivalis که در موارد بیماری پریودنتیت وجود دارد، می‌تواند در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نیز یافت شود.

در مطالعه‌ای جدیدتر، پژوهشگران دریافتند که عفونت Porphyromonas Gingivalis تولید بتا-آمیلوئید در مغز را افزایش می‌دهد. در این مطالعه پژوهشگران توجه ویژه ای به آنزیمی به نام Gingipain داشتند که توسط Porphyromonas Gingivalis تولید می‌شود. آنها دریافتند که این پروتئاز برای تاو، پروتئینی دیگر که نقشی اساسی در بیماری آلزایمر دارد، سمی بوده است.

باید به این نکته اشاره داشت که پژوهش‌های دیگر نتیجه گیری کرده اند که بتا-آمیلوئید در واکنش به یک پاتوژنتولید می‌شود. در آینده، پژوهشگران امیدوارند که هدف قرار دادن آنزیم‌های Gingipain ممکن است به توقف انحطاط عصبی در برخی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند. آنها یک مهارکننده Gingipain را طراحی کرده اند که در حال سپری کردن آزمایش‌های انسانی است. پژوهشگران امیدوارند این مهارکننده از انحطاط عصبی بیشتر در بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر پیشگیری کرده یا آن را کند سازد.

لثه و قلب

اگرچه همه افراد مبتلا به بیماری قلبی دارای بیماری لثه نیستند و همه افراد مبتلا به بیماری لثه نیز به بیماری قلبی مبتلا نیستند، به نظر می‌رسد ارتباطی بین آنها وجود دارد. افرادی که سیگار می کشند یا الکل مصرف می‌کنند، احتمال بیشتری دارد هم به مسائل دهان و دندان و هم مسائل قلبی عروقی مبتلا باشند، اما به نظر می‌رسد ارتباطی فراتر از اشتراک عوامل خطرآفرین وجود داشته باشد.

این که بیماری لثه یک عامل خطرآفرین برای بیماری قلبی است، همچنان موضوع بحث بین پژوهشگران است، اما برخی نظریه‌ها وجود دارند که به ارتباط بین آنها اشاره دارند. برخی فکر می‌کنند که پیوند می‌تواند شامل التهاب باشد.

التهاب یک مکانیزم محافظتی در بدن انسان است. اما التهاب در بلند مدت می‌تواند به بافت‌ها و اندام‌ها آسیب برساند. این امکان وجود دارد که التهاب در لثه‌ها موجب شرایطی شود که در نهایت زمینه ساز بروز التهاب در سیستم قلبی عروقی می‌شود.

از سوی دیگر، پیوند بین بیماری‌های قلبی و لثه ممکن است به واسطه باکتری‌ها شکل بگیرد. باکتری‌های موجود در لثه‌ها می‌توانند وارد جریان خون شده و به مقاصد دورتر، از جمله قلب بروند که در آنجا می‌توانند موجب التهاب و آسیب شوند.

برخی پژوهش‌ها نشان داده اند که Porphyromonas Gingivalis شایع‌ترین گونه باکتریایی یافت شده در شریانکرونر است.

لثه و سرطان

یک بار دیگر بیماری لثه و سرطان در ظاهر ارتباطی با یکدیگر ندارند، اما به نظر می‌رسد مشترکات زیادی دارند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، به بررسی رابطه از دست دادن دندان و سرطان در ۴۸,۳۷۵ مرد اقدام کرد. پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کردند که پیوندی بین بیماری لثه و سرطان وجود دارد. بیماری پریودنتال با افزایش خطر کلی سرطان مرتبط بود.

مطالعه‌ای جدیدتر با حضور ۶۸ هزار بزرگسال نیز ارتباطی قوی بین بیماری لثه و خطر کلی سرطان را نشان داد. پیوند بین بیماری لثه و سرطان پانکراس نیز قابل توجه بود.

مطالعه‌ای دیگر که در نشریه Nature منتشر شد، نشان داد آنزیمی که توسط نوعی باکتری به نام Treponema Denticola که با بیماری لثه در ارتباط است، در برخی تومورهای سیستم گوارشی نیز مشاهده شده است. این آنزیم به باکتری‌ها در بیماری لثه به تهاجم به بافت کمک می‌کند. همچنین، پژوهشگران دریافتند که این آنزیم موجب فعال شدن آنزیم‌های دیگری می‌شود که همزمان با گسترش به بافت‌های سالم در افزایش سلول‌های سرطانی نقش دارند.

لثه و اختلال نعوظ

تخمین زده می‌شود که ۵۰ درصد مردان بالای ۴۰ سال اختلال نعوظ را تجربه می‌کنند. این شرایطی پیچیده است که می‌تواند در نتیجه عوامل روانی و فیزیولوژیکی شکل بگیرد. برخی عوامل خطرآفرین شناخته شده شامل سیگار کشیدن، مصرف الکل و پرفشاری خون می‌شوند. به گفته برخی دانشمندان، بیماری پریودنتال نیز ممکن است خطر اختلال نعوظ را افزایش دهد.

از آنجایی که اختلال نعوظ و بیماری لثه دارای عوامل خطرآفرین مشترک، از جمله سیگار کشیدن و دیابت، هستند، تعیین این که بیماری لثه یک عامل خطرآفرین مستقل برای اختلال نعوظ محسوب می‌شود، دشوار است. اگرچه به نظر می‌رسد اختلال در عملکرد جنسی و سلامت لثه دو دنیای متفاوت هستند، اما به روش‌های بالقوه می‌توانند بر یکدیگر تأثیرگذار باشند.

التهاب بار دیگر ممکن است مقصر اصلی باشد. همان گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، التهاب در یک بخش از بدن، به عنوان مثال در دهان، می‌تواند از طریق پیامرسان های شیمیایی در خون گسترش یافته و بر بخش‌های دیگر تأثیرگذار باشد.

اختلال نعوظ اغلب به واسطه عملکرد نادرست رگ‌های خونی شکل می‌گیرد. به طور ویژه، ماهیچه‌های نرمی که دیواره رگ‌های خونی را پوشش می‌دهند توانایی خود برای استراحت را از دست می‌دهند. این شرایط به نام اختلالاندوتلیال شناخته می‌شود و از بزرگ شدن آلت تناسلی مردان و در نتیجه نعوظ پیشگیری می‌کند. یک وضعیت پیش التهابی ممکن است موجب اختلال اندوتلیال شود، از این رو، خطر اختلال نعوظ را افزایش می‌دهد. اما این پیوند به طور قطعی ثابت نشده است. اگرچه محتمل به نظر می‌رسد، اما به پژوهش‌های بیشتر و بزرگ‌تری در این زمینه نیاز است.

لثه و ریه

دهان دروازه‌ای مشترک به لثه‌ها و ریه‌ها محسوب می‌شود، از این رو، ارتباط بین بیماری‌های لثه و ریه نسبت به موارد دیگر شاید چندان شگفت انگیز نباشد. مطالعه‌ای که در فوریه ۲۰۱۹ منتشر شد، شرایط ۱,۳۸۰ مرد را مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران ارتباطی چشمگیر بین پریودنتیت مزمن و کاهش در عملکرد تنفسی را مشاهده کردند. این پیوند حتی پس از کنترل متغیرهایی مانند سیگار کشیدن همچنان چشمگیر بود.

بار دیگر، التهاب ممکن است عامل پیوند بین این دو باشد. اگر لوله‌های موجود در ریه که وظیفه حمل هوا را بر عهده دارند ملتهب شوند، تنگ‌تر شده و جریان هوا محدود می‌شود. جدا از نقش التهاب، باکتری‌های موجود در دهان نیز می‌توانند وارد ریه‌ها شوند. پس از ورود به ریه‌ها، باکتری‌ها می‌توانند محرکی برای عفونت باشند که به طور مستقیم به التهاب منجر می‌شود.

یک تجزیه و تحلیل بزرگ جدید پیوندهای بالقوه بین بیماری لثه و سرطان ریه را مورد بررسی قرار داد. پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کردند که بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به سرطان ریه قرار دارند. آنها به برخی روش‌های بالقوه که بیماری لثه ممکن است خطر سرطان ریه را افزایش دهد، اشاره داشتند. به عنوان مثال، ورود باکتری‌هایی مانند Porphyromonas Gingivalis از دهان به ریه می‌تواند موجب عفونت شود.

به طور مشابه، آنزیم‌هایی که طی دوره بیماری لثه تولید می‌شوند ممکن است وارد ریه‌ها شوند. با ورود به ریه، آنها می‌توانند به پاتوژن ها در رشد و تکثیر در بافت ریه کمک کنند. این تغییرات زمینه ساز التهاب می‌شوند. در بلند مدت، التهاب موجب تغییراتی در سلول‌ها شده که احتمال ابتلاء به سرطان را افزایش می‌دهد.